اخلاق

به جمال و قیافه‌ات مناز که زنان فاسق نیز به قیافه­ی خود افتخار می‌کنند و چهره‌ها زود چروکیده می‌شود و مرگ آمدنی است.

هرگز برای نسب تفاخر نکن چون عجم بر عرب و سفید بر سیاهی ارجحیّتی ندارد و این بزرگی فقط در تقوا است. ﴿إِنَّ أَکۡرَمَکُمۡ عِندَ ٱللَّهِ أَتۡقَىٰکُمۡۚ﴾ [الحجرات: ۱۳]([۱]). [۱]– یعنی: «بی‌گمان گرامی‌ترین شما در نزد خدا متقی‌ترین شما است.

 ۱- فاسق بد است ولی فاسق پیر به مراتب بدتر است.۲- بخالت بد است ولی ثروتمند بخیل بدتر است. ۳- تکبّر زشت است ولی فقیر متکبّر زشت‌تر است.

سه کس مستحق عذابند و خداوند بنا به فرموده­ی رسول گرامی اسلام در روز قیامت به روی این سه نفر حتّی نگاه هم نمی‌کند. ۱- پیرمرد زناکار، ۲- فقیر مغرور ۳-  پادشاه دروغگو([۱]). چون زنا کردن برای جوان از جهاتی قابل توجیه است ولی از پیری که نیروهای جِنسییش از کار افتاده است، بسیار بعید است. غرور از ثروتمند از …

سه چیز غرور انسان‌ها را از بین می‌برد و اگر این سه چیز نبودند، انسان‌ها دنیا را نابود می‌کردند: اوّلی: بیماری – دوّمی: فقر و سوّمی: مرگ است.

علّت غرور، نادانی و نشناختن خود است، چون کسی که خود را بشناسد به کوچکی خود اعتراف می‌کند. باید در مقابل مغرور، مغرور شد تا غرورش از بین برود چون احترام به مغرور غرورش را بیشتر می‌کند و غرور در مقابل مغرور عین تواضع است.

– در تعجّم از کسی که مغرور است در حالی‌که دیروزش نطفه و فردایش لاشه­ی گندیده است. در تعجبّم از کسی که عرقش او را می‌گنداند و پیاز او را می‌گریاند و پشه او را به ناله در می‌آورد و دندان درد سر او را می‌زند و آب در گلویش گیر و خفه می‌شود([۱]). [۱]– عقل، علم و عمل / …

ایمان باعث می‌شود همه چیزت را فقط از خدا بخواهی. به خدا گفتم بیا دنیا را تقسیم کنیم! آسمان مال من و زمین مال تو! ابرها مال من و باران مال تو! خورشید مال من و مهتاب مال تو! خداوند مهربان فرمود: تو بندگی من را بُکن، همه­ی دنیا مال تو باشد، من هم مال تو می‌شوم.

در کتاب (اللهُ محراب الایمان) آمده است که تنها راه نجات انسان از غم و اندوه، ایمان به خدای متعال می‌باشد. چند تن از نویسندگان برجسته­ی غربی مانند کرسی مریسون و دیلکارنگی اعتراف کرده‌اند که تنها راه نجات غرب مادّی­گرا از وضعیّت وخیم، ایمان به خدای متعال می‌باشد.

انسان می‌تواند دو روز بدون آب، دو دقیقه بدون هوا و دو هفته بدون غذا و یک عُمر بدون پول زندگی کند امّا نمی‌‌تواند یک لحظه بدون ایمان زندگی کند.

پنچ چیز نیکی را مانند کوه بزرگ می‌کنند: ۱- عادت به دادن صدقه ۲- ادامه دادن صله­ی رحم ۳- جهاد در راه خدا ۴- عادت به وضوی همیشگی ۵-  اطاعت همیشگی از پدر و مادر.

حضرت میمون بن مهران می‌فرماید: پاداش سه چیز برای کافر و مسلمان برابر است: ۱- صله­ی رحم که هم باید کفّار و هم باید مسلمین انجام دهند. ۲- باید با خویشاوندان خوش رفتاری کرد که هم مسلمانان و هم کافران این کار را انجام می‌دهند. ۳- بازگرداندن امانت که کافران و مسلمانان مجبورند در این مورد نیز باهم مساوی باشند([۱]). …

صله­ ی رحم سنّتی فراموش شده است و روشی از یاد رفته شده است؛ خداوند متعال می‌فرماید: من رحمانم و صله­ی رحم را از رحم خود جدا نموده‌ام، هرکس آن را بجا آورد، من با او هستم و از او محافظت می‌نمایم و هرکس آن را ترک نماید، من نیز او را ترک می‌نمایم. صله­ی رحم یعنی این‌که بدون هیچ …

در انتخاب همسر باید یک پلّه از لحاظ علمی و سنّی پایین‌تر را انتخاب نمایی ولی در انتخاب دوستت باید چند پلّه از لحاظ سنّی و علمی بالاتر از خودت را انتخاب نمایی.

به ارسطو گفتند: چرا همیشه با استادت افلاطون مخالفت می‌کنی؟ گفت: من او را دوست دارم ولی علم را از او بیشتر دوست دارم.

بی‌اعتنایی تو به کسی که به تو علاقه دارد بهره‌ات را از او کم می‌کند و اعتنای تو به کسی که به تو بی‌اعتناست، ذّلت تو را نشان می‌دهد.

دوست خودتان را با اعتدال دوست بدارید، چون ممکن است روزی دشمنتان گردد و دشمنتان را با اعتدال دشمن بدارید، چون ممکن است روزی دوستتان گردد و همیشه دوستتان را با نیکی کردن سرزنش نمایید و شرّش را با بخشش از خود دور نمایید. حسادت ورزیدن دوست نشانه­ی عیب داشتن اوست و حضرت علی می‌فرماید: «خَلیلُ الْـمَرءِ دَلیلُ عَقْلهِ»([۱]). [۱]– …

از حضرت عیسی پرسیدند: با چه کسی باید دوست شویم؟ فرمود: با کسی‌که این سه خصلت در او باشد: اوّل زمانی‌که او را می‌بینید، خدا به یادتان بیاید. دوّم زمانی‌که رفتار می‌کند، قیامت به خاطرتان بیاید و سوّم زمانی‌که حرف می‌زند به علم شما افزوده شود.

ریاکاری شرک است و همنشینی با هوا پرستان فراموشی ایمان را به دنبال دارد، از دروغگو دوری کن چون از ایمان دور است و به یکدیگر حسد نورزید، چون حسد ایمان را می‌خورد هم‌چنان‌که آتش هیزم را می‌سوزاند.

هرگز با احمق همنشین مشو چون عملش را برای تو مزیّن می‌نماید و فردا تو هم مثل او می‌شوی!

 اوّل در مشکلات، دوّم در پول خواستن و سوّم در شوخی و اذّیت کردن و کسی که دوست خود را شرمنده یا عصبانی نماید از او جدا می‌شود و یا او را می‌شناسد و بهترین دوست کسی است که پشت دوستش نیز بهترین باشد.

دوستانت سه دسته‌اند: ۱- دوستت ۲- دوست دوستت ۳- دشمن دشمنت و دشمنانت سه دسته‌اند: ۱- دشمنت ۲- دوست دشمنت ۳- و دشمن دوستت. بهترین دوست کسی است که عیبت را بازگو نماید و بدترین دوست کسی است که همیشه تو را تعریف نماید و تو به خاطرش به زحمت بیفتی. شاعر عرب می‌گوید: «اِحْذَر عَدُوّکَ مَرَۀ وَاِحْذَر حَبیبَک اَلفَ …

پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: «النَّوْمُ اَخو الْمَوْت». یعنی: خواب برادر مرگ است به عبارت دیگر خواب مرگ موقّتی است. خداوند متعال در سوره‌های فرقان / ۴۷ و نبأ / ۹ و روم / ۲۳ از خواب صحبت کرده است و یکی از منهیّات پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم نخوابیدن جلوی نور خورشید می‌باشد چون این کار باعث …

خواب‌های خوب نعمتی است از جانب پروردگار متعال و خواب‌های آشفته و احلام هدیه‌ای است از جانب شیطان. خواب‌ها به سه نوع تقسیم می‌شود: ۱- محکمات ۲- متاشابهات ۳- احلام و اضغاث.

باید به شما گوشزد نمایم که این افکار ماست که زندگی را خراب و تار می‌سازد! چگونه انتظار دارید که کودکی که هر روز در زندگی خود فُحش، غیبت و تهمت می‌شنود، یاد بگیرد که چیزهای خوبی هم در زندگی و اطرافش وجود دارند!؟ انسان‌ها تنها چیزی را می‌توانند به دیگران ببخشند که در درون آن‌ها وجود دارد، چطور کسی …

همیشه در باطن هر اتّفاق شرّی، خیری نهفته است، روزی حضرت عیسی علیه السلام با یارانش از جایی گذر می‌کرد که چشم‌شان به لاشه­ی سگی افتاد و مُرده بود و بوی بد آن تمام اطراف را گرفته بود، آن‌ها بینی خود را گرفتند و گفتند: ای معلّم بزرگ! تو که گفتی در هر چیزی یک زیبایی نهفته است پس به …

اگر بتوانید خود را برای سه روز در خانه‌ای زندانی یا حبس کنید که نه نور دارد و نه صدا وارد آن می‌شود، حتماً به خوشبختی دست می‌یابید و تازه می‌فهمید که چقدر ثروتمند بودید. انگار کور بودید و حالا بینا شدید، مثل این‌که کر بودید و حالا شنوا شدید و مثل این‌که مرده بودید و حالا زنده شدید و …

نه غصّه­ی غذا را بخورید و نه غُصّه­ی لباس و فقط به فکر زندگیتان باشید. چون این از هر دوی آن‌ها مهم‌تر است. به پرندگانی‌که بالای سرتان پرواز می‌کنند، بنگرید که نه کار می‌کنند و نه درو می‌کنند و نه طلا دارند و نه انبار می‌کنند و نه پس انداز می‌نمایند، امّا خدایمان نمی‌گذارد آن‌ها حتّی یک لحظه هم گرسنه …

حضرت روح الله عیسی علیه السلام فرمود: گنج‌ها و طلاهایتان را زیر زمین مخفی نکنید، چون کرم‌ها آن را می‌خورند و زنگ می‌زنند و خراب می‌شوند و یا دزدان آن را می‌ربایند، گنج‌های خود را در آسمان‌ها مخفی نمایید(در راه خدا خرج نمایید). چون آنجا کسی به طلاهایتان دستبُرد نمی‌زند و این را بدانید هرجا که انسان سرمایه­ی خود را …

زمانی‌که به تو بدی می‌کنند، سعی کن آن را فراموش کنی، چیزی را که دوست می‌داری، سعی کن آن را بدست بیاوری و الاّ ناچار خواهی بود که چیزهایی که در دست داری، دوست بداری. با احمق همنشین مشو چون از او تأثیر می‌پذیری و از او دستور می‌گیری. با آدم‌های با ادب بنشین و به آن‌ها دستور مده، اگر …

خوشبختی مانند مُرواریدی است که در درون انسان‌ها یافت می‌شود ولی متأسّفانه آن‌ها آن را در بیرون خود جستجو می‌کنند: یکی نگران بود چرا کفش ندارد، دیگری نگران بود که چرا ماشین ندارد، دیگری نگران بود که چرا پا ندارد و امّا دیگری از این نگران بود که چرا جان می‌دهد. – صد هزار تومانی که با زحمت و زور …

– زینت زن برای شوهرش نشانه­ی حیای اوست و زینت زن برای دیگران نشانه­ی بی‌حیایی اوست و با حیاترین زنان، زنانی هستند که در پیش شوهران‌شان بی‌حیاترین باشند. زینت بیرون قبر نشانه­ی بدعت و غفلت است و زینت درون قبر (منظور اعمال صالح) نشانه­ی ایمان و پیروی از سنّت است([۱]). ۱- زینت دنیا سه چیز است: ۱- ثروت ۲- فرزند …

هرکس از اصلاح خود ناتوان باشد، از اصلاح دیگران ناتوان‌تر است. روزی کسی از شیخ سعید می‌پرسد، نماز چیست جُز این‌که وقت انسان را تلف می‌کند؟ شیخ در قلب خود گفت: این گفته برای نفسم خوش آمد و آن را تکرار کردم. سرانجام شیخ گفت: چرا هر روز غذا می‌خوری، آب می‌نوشی و هوا تنفّس می‌کنی برایت تکراری و ملال …

لقمان حکیم به پسرش ۱۳ حکمت گوهر بار یاد می‌دهد که هرکس به آن‌ها عمل کند، سعادت دنیا و آخرتش را به دست می‌آورد: ۱- ای پسرم عُمرت را به دنیا مشغول مساز. ۲- ای پسرم آن اندازه‌ای که در آخرت خواهی ماند، برای آخرت جمع آوری کن. ۳- ای پسرم در جایی‌که خدا نباشد، گناه کن پس همه جا …

۱- اگر خدا کفیل روزی است، غُصّه چرا؟ ۲- اگر رزق تقسیم شده است، حرص چرا؟ ۳- اگر قیامتی است، خیانت چرا؟ ۴- اگر جهنّم حقّ است، این همه ناحق چرا؟ ۵- اگر دنیا فریبنده است، اعتماد به آن چرا؟ ۶- اگر بهشت حقّ است، تظاهر به ایمان چرا؟ ۷- اگر حساب حقّ است، جمع آوری مال حرام چرا؟ ۸- …

(مسواک کردن هفتاد فایده دارد که بزرگ‌ترین فایده­ی آن آوردن کلمه­ی شهادت بر زبان هنگان سکرات مرگ است. برعکس تریاک که هفتاد ضرر دارد که بزرگ‌ترین ضرر آن این است که هنگام سکرات مرگ کلمه­ی شهارت را از یاد انسان می‌برد)([۱]). [۱]– دکتر شفا بخش / بخش دندان / تألیف بابک محمودی.

پیامبر اکرم  صلی الله علیه وسلم فرمود: مسواک بر شما لازم است، زیرا ده خصلت دارد: اوّل – دهن را خوشبو می‌کند. دوّم- خدا را راضی می‌کند. سوّم – شیطان را خشمگین می‌کند. چهارم – ملائکه او را دوست می‌دارد. پنجم – لثه‌ها را مُحکم می‌کند. ششم – باعث از بین رفتن خلط سینه می‌شود. هفتم – نَفس را عطراگین …

کسی‌که فرایض را انجام دهد، خداوند متعال در نه مورد اکرامش می‌نماید: ۱- بدنش را سالم نگه می‌دارد. ۲- همیشه دوستش می‌دارد. ۳- فرشتگان را محافظ او می‌گرداند. ۴- به خانه‌اش برکت وارد می‌شود. ۵- مثل برق از پل صراط عبور می‌کند. ۶- از آتش دوزخ نجات می‌یابد. ۷- قلبش مهربان می‌شود. ۸- سیمای صالحان به او داده می‌شود. ۹-  …

۱- زلیتون – رییس بازارها که مردم را وادار به خوردن قسم‌های دروغ می‌نماید. ۲- وثین – رییس بلا و مصیبت‌ها که مردم را دعوت به هلاکت و مصیبت می‌نماید. ۳- اعوان – که رییس پادشاهان و حکّام است که باعث می‌شود به مردم ظلم نمایند. ۴- هفاف – رییس مشروب خواران است که جوانان را تشویق به نوشیدن شراب …

رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمود: وحی شد که اساس تمام بدی‌ها سه چیز است: کبر و غرور، بُخل و حسد، و حرص و طمع. بدین وسیله از این سه چیز شش چیز بوجود می‌آید که در مجموع نُه چیز می‌شود: ۱- سیری ۲- پُرخوری ۳- راحتی ۴- حُبّ دنیا ۵- حبّ تعریف ۶- حبّ ریاست و مقام ۷- …

ابن عباّس می‌فرماید: هشت چیز بدون هشت چیز برکت ندارد: ۱- نماز بدون خشوع ۲- روزه بدون ذکر ۳- خواندن قرآن بدون تأمّل ۴- علم بدون تقوا ۵- ثِروت بدون سخَا ۶- نِعمت بدون بَقا ۷- دوست بدون حَیا ۸-  عبادت بدون اخلاص.

عرفا هشت علامت دارند: ۱- قلب‌شان همیشه در حال خوف و حال است. ۲- زبان‌شان همیشه در حال ذکر و ثنا است. ۳- چشمان‌شان همیشه در حال حیا و گریان است. ۴- دست‌شان در حال ترک دنیاست و جلب رضایت خداست. ۵- فکرشان همیشه در حال تفکر و تعقّل است. ۶- شکم‌شان همیشه خالی از حرام است. ۷- اطراف‌شان خالی …

۱- کسی‌که پرحرفی را ترک کند، به او حکمت داده می‌شود. ۲- کسی‌که نظر بازی را ترک کند، به او قلب با خضوع داده می‌شود. ۳- کسی‌که پرخوری را ترک کند، به لذّت عبادت دست پیدا می‌کند. ۴- کسی‌که خندیدن را ترک نماید، به او هیبت داده می‌شود. ۵- کسی‌که شوخی را ترک نماید، به او قدر و قیمت داده …

هشت چیز از هشت چیز سیر نمی‌شوند: ۱- چشم از نظر بازی ۲- زن فاحشه از مرد ۳- زمین خشک از باران ۴- عالم از تحصیل علم ۵- سائل از سؤال ۶- حریص از جمع آوری مال ۷- دریا از آب ۸-  آتش از هیزم.

رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمود: قدر هفت نعمت را قبل از هفت فتنه بدانید: ۱- قّدر وقت قبل از مشغولیّت ۲- ثروت قبل از فقر ۳- سلامتی قبل از بیماری ۴- جوانی قبل از پیری ۵- زندگی قبل از مرگ ۶- دجّال قبل از خروجش ۷- قیامت قبل از آمدنش([۱]). [۱]– صحیح ترمذی / ج۱٫