خشونت نمایش عقل ناقص شخص می‌باشد و عصبانیّت نوعی جنون است که در بدن به حرکت در می‌آید. زیرا افراد غضبناک زود پشیمان می‌شوند و اگر کسی بعد از خشم پشیمان نشود دیوانگیش ریشه دار است. آن عصبانیّتی که برای خدا باشد، هرگز پشیمانی ندارد.

انسان تا چهل سالگی تحت تأثیر شهوت، خشونت و غرور می‌باشد و قدرت تصمیم و مدیریّتش بیشتر صرف این نیروهایش می‌شود تا عقل و تدبیرش، به همین علّت خداوند متعال تمام پیامبران خود را از چهل سال به بعد مبعوث کرده است که جُز عیسی (سی ساله و روح الله بود) که از این قاعده مستثنی می‌باشد

– اگر هواشناسی در تلوزیون بگوید که فردا هوا بارانی است هیچ کس سر کار نمی‌رود و اگر بگوید فردا هوا بدون باد و باران است همه سر کار می‌روند، هر چند پیش­بینیش درست در نیاید ولی چگونه ما مسلمانان پیشگویی‌های پیامبر و آیات عظیم قرآن در مورد قیامت و حوادث بعد از مرگ را در حدّ داستان می‌بینیم! امروزه …

همه­ی مردم کامپیوتر دارند و حتّی بچّه‌ها هم طریقه­ی استفاده از فتوشاپ و آفیس را بلدند امّا اگر از یک مسلمان ۳۰ ساله در مورد تفسیر سوره­ی حدید یا علم تجوید بپرسی بلد نیستند و بدبختی بیشتر اینجاست که اکثر نمازخوانان از شرایط و سنتّ‌های غسل آگاهی ندارند، امروز بچّه­ی پنچ ساله می‌تواند، زبان انگلیسی را براحتی صحبت نماید امّا …

اگر تمام عبادت‌ها، صدقات، نماز‌ها، احساسات، شب زنده‌ داری‌ها جمع شود، تنها جای شکر یک قطره­ی باران باریده شده از طرف آسمان را پُر نمی‌کند. از نعمت‌های دیگر به خاطر ترس نمی‌توانم سخن بگویم چون برای این‌ کار زبانم قاصر و عقلم ناقص است. فقط این آیه را می‌توانم بگویم: ﴿وَإِن تَعُدُّواْ نِعۡمَهَ ٱللَّهِ لَا تُحۡصُوهَآۗ﴾ یعنی اگر نعمت‌های الهی …

فقر مالی باعث دزدی کردن می‌شود، فقر دین و حیا باعث فحشا می‌شود و فقر عقل، باعث جهل و گمراهی می‌شود پس بدترین فقر و گرسنگی، گرسنگی عقل و تهی بودنش از علم است.

حضرت علی می‌فرماید: «شجیعٌ غنی اَفْقَرْ مِن فَقیر سَخْیِّ»؛ «ثروتمند بخیل از فقیر سخاوتمند فقیرتر است»([۱]). [۱]– نهج البلاغه / ص ۲۳٫

امام محمّد غزاّلی می‌فرماید: همه، چه فقیر و چه ثروتمند در قلب‌شان ادّعای خدایی می‌کنند، فقط نمی‌توانند به زبان بیاورند و تنها فرعون ساده بود که به زبان آورد و گفت: ﴿أَنَا۠ رَبُّکُمُ ٱلۡأَعۡلَىٰ﴾.

شقیق بلخی می‌فرماید: فقرا سه چیز دارند: ۱- آرامش ۲- فراغت دل ۳-  آسانی حساب و اغنیا سه چیز دارند: ۱- اضطراب ۲- مشغولیّت دل ۳-  سختی حساب.

حضرت ابن عبّاس می‌فرماید: هرکس غنی را به خاطر پول عزیز و فقیر را به خاطر نداری حقیر نماید در پیشگاه خدا ملعون است.

حضرت ضحاک می‌فرماید: اگر کسی به بازار برود و دلش بخواهد که آن چیز را بخرد ولی به علّت بی پولی نتواند به آن برسد، اگر به خاطر آن صبر کند و عجز از خود نشان ندهد، برای او از انفاق کردن صد هزار درهم بهتر است.

اگر انسان گاهی به خاطر بی‌پولی نتواند به چیزی برسد اگر در مقابل آن صبر نماید به او پاداش صبر خواهند داد.

رسول خدا در صحیح ترمذی می‌فرماید: گاهی اوقات یک درهم صدقه بیشتر از صد هزار درهم است! صحابه با تعجّب سؤال کردند این چه زمانی است؟ فرمود: یک درهم فقیر در راه خدا از صد هزار درهم غنی با ارزش‌تر است.

فقیر پنچ خصوصیّت دارد: اوّل – به فقرا ثواب هر عملی بیشتر از غنی داده می‌شود، هرچند کم یا مساوی باشند. ۲- فقیر در دنیا به آرزو‌هایش نمی‌رسد و این نیز پاداش دارد. ۳- فقیر از غنی پانصد سال زودتر وارد بهشت می‌شود. ۴- در روز قیامت حساب فقیر از غنی آسان‌تر خواهد است و از زکات و حج سؤال …

فقرای امّت از فقرشان به رسول خدا شکایت کردند و گفتند: ثروتمندان از ما جلو افتادند، حج می‌کنند، زکات می‌پردازند و صدقه می‌دهند! رسول خدا ج فرمود: انعام مخصوص فقراست و برای ثروتمندان نیست، قصری در بهشت است که از یاقوت سرخ است و بقیّه­ی بهشتیان با تعجّب به آن می‌نگرند، نه مال شهیدان است و نه مال مجاهدان؛ فقط …

حضرت حسن بن علی می‌فرماید: رغبت و میل به دنیا غم و اندوه را زیادتر می‌کند و بی توجّهی به دنیا دل را آرامش می‌دهد، من از تنگدستی نمی‌ترسم ولی آنقدر از ثروتمند شدن شما می‌ترسم که مبادا مانند اقوام گذشته دنیا پیش شما گرانقدر شود سپس با عذابی هلاک شوید، دین اسلام اصلاح اوّلش با زهد و یقین بود …

مؤمن به فکر کردن و عبرت گرفتن مشغول است ولی منافق به جمع کردن و آرزو نمودن مشغول است، مؤمن از همه کس ایمن است، جُز خداوند و منافق از همه کس در بیم است، جُز خداوند، مؤمن از همه کس نااُمید است، جز خدا و منافق به همه کس امیدوار است، جز خدا، مؤمن مالش را فدای دین می‌کند، …

از بخیلی که از فقر فرار کرده است، ولی به‌سوی آن می‌شتابد، تعجّب می‌کنم و از ثروتی که جستجو می‌کند و از دست می‌دهد و در نتیجه در دنیا فقیر و بیچاره زندگی می‌کند و در آخرت در صف ثروتمندان محاسبه می‌شود، مانده‌ام! و از کسی‌که به وجود خدا شک دارد ولی موجودات را می‌بیند در شگفت مانده‌ام و از …

مورچه‌ها بر اساس برنامه ریزی یا همان هدایت تکوینی که خداوند متعال برای‌شان مقرّر کرده است، زندگی می‌کنند. برای مورچه‌ها مارکسیستی وجود ندارد که برای‌شان تفکّر اقتصادی بدهد، نیچه‌ای نیست که از قدرت تفکّر صحبت نماید و فُریدی وجود ندارد که برای امور جنسی و شهوت آن‌ها تصمیم‌گیری نماید. آن‌ها دکتری ندارند که مریض‌هایشان را معالجه نماید، مهندسی ندارند که …

دانشمند فرانسوی بود که چهارده سال از عُمر خود را برای مطالعه در مورد مورچه‌ها گذاشته بود و بعد از مرگش به دخترش وصیت کرد تا راه او را ادامه دهد. این نوع تحقیق مذموم است، چون هرگز خدا راضی نمی‌شود که این همه عمر را فقط وقف تفکّر و تحقیق در مورد مورچه‌ها گذاشت و از طرفی مسلمانی هم …

شیخ ابن تیمیه / (مجدّد دین) می‌فرماید: روزی نشستم به نظم مورچه‌ها دقّت کردم، مورچه‌ای را دیدم که مگسی را پیدا کرده­ است ولی نمی‌تواند آن را بردارد و برای کمک گرفتن رفت چند مورچه­ی دیگر را صدا زد. قبل از آن‌که آن مورچه‌ها بیایند من مگس را برداشتم، آن‌ها برگشتند، دوباره مگس را زمین گذاشتم دوباره مورچه­ی کارگر آمد …

روزی از پیش گروهی گذر می‌کردم که با تعجّب حرف می‌زدند، وقتی علّت را جویا شدم به من گفتند: امشب اخبار اعلام کرده است که در آمریکا یک نفر گوشت سرخ کرده­ی انسان را خورده است! در قلبم گفتم این‌که تعجّب آور نیست چون این عادت خیلی وقت است که در انسان‌ها رشد کرده است مگر آیه­ی ۱۲ سوره­ی حجرات …

اگر انسان با درد سرطان از دنیا برود، بهتر است چون ممکن است به خاطر درد کشیدنش از شهید نوع دوّم محسوب شود ولی اگر با مرض توهین به صحابه از دنیا برود، عاقبتش را خدا می‌داند.

مؤمن کسی است که پیش رویت از تو انتقاد کند و پشت سرت از تو تعریف نماید و منافق کسی است که پیش رویت تو را تعریف کند و پشت سرت از تو بدگویی نماید.

امام محمّد غزّالی فرموده است: همان‌گونه که درست نیست پیش دیگری از کسی با زبانت غیبت کنی، درست نیست از دیگری با ذهنت پیش خودت غیبت کنی([۱]) (منظور سوءظن)! [۱]– در محضر امام محمّد غزّالی.

حضرت علی (کرم الله وجه) می‌فرماید: «حُـمُوضاتُ الطَّعام خَیرّ مِن حُـمُوضاتِ الکَلام» – سمّ‌های غذا بهتر از زخم‌های زبان است و باز فرمود: «سَلامَه الانِسانِ فی حَبْس الَّسان» – سلامتی انسان در گرو حبس زبانش است و باز می‌فرماید: «بَلاءُ الانِسانِ مِنّ الَّسانّ وَضَربُ اَّلسانِ اشَدُّ مِن طعنِ الّان» – یعنی: بدبختی‌های آدمی از زبانش است و زخم زبان بدتر …

شخصی به امام حسین رضی الله عنه فحش داد، او در جواب فرمود: اگر من آنم که تو می‌گویی، خدا را مرا اصلاح فرماید و اگر آن نباشم که تو می‌گویی، خدا تو را اصلاح فرماید.

حضرت عمر به احنف بن قیس فرمود: کسی‌که زیاد شوخی کند، هیبتش کم می‌شود، کسی‌که زیاد بخندد، حقیر می‌شود و کسی‌که زیاد حرف بزند، ذلیل می‌شود([۱]). [۱]– احیاء العلوم الدین /ج ۲٫

حضرت عیسی به حواریّون فرمود: چه می‌گویید در مورد کسی‌که خوابیده و تو بِروی لباس او را در بیاروی و بدنش را لخت نمایی!؟ گفتند: یا روح الله مگر چه کسی این کار را می‌کند!؟ فرمود: کسی‌که غیبت می‌کند درست همین عمل را انجام می‌دهد([۱]). [۱]– عقل، علم و عمل / ج ۱/ ص / ۱۴۰ / تألیف بابک محمودی.

امام شافعی می‌فرماید: حرف زدن مانند تیر است اگر رها شود دیگر در اختیار تو نیست بلکه در اختیار دیگران می‌باشد پس مواظب باش چه می‌گویی و آن را پیش چه کسانی می‌گویی!؟([۱]). [۱]– زندگی نامۀ امام شافعی.

ابراهیم نخعی می‌فرماید: هرکسی می‌خواهد زینت مجلس را تماشا کند، به کسی نگاه کند که سکوت کرده است؛ زیرا سکوت زینت عالم است و پرده­ی جاهل.

سفیان ثوری می‌فرماید: گناهی از من سر زد که به خاطر آن پنچ ماه فقط نماز خواندم! گفتند: آن گناهت چه بود: فرمود: روزی کسی گریه می‌کرد در ذهنم گفتم که او ریاکار است.

ده چیز ده چیز را می‌‌خورد: ۱- نیکی بدی را ۲- تکبّر علم را ۳- توبه گناه را ۴- دروغ رزق را ۵- عدل ظلم را ۶- غم عمر را ۷- صدقه بلا را ۸- غضب عقل را ۹- پشیمانی سخاوت را ۱۰- غیبت حسنات را  ۱۱- حسادت سلامتی را.

هشت چیز باعث عذاب قبر می‌شود: ۱-هدر دادن نعمت ۲- اسراف ۳- بی‌اعتنایی به نماز ۴- غیبت ۵- سخن چینی ۶- ترشّحات ادرار ۷- دروغ گفتن ۸- بداخلاقی. حکیمی فرمود: اگر قادر به انجام سه کار نیستید، حتماً سه کار دیگر را نیز انجام ندهید! اوّل – اگر نمی‌توانی به کسی نیکی کنی از بدی کردن به او پرهیز کن. …

حضرت ابودرداء می‌فرماید: اگر عذاب قبر را به سه قسمت تقسیم نماییم دو سوّم آن مربوط به زبان است و تنها یک سوّمش مربوط به کارهای خلاف دیگر است.

حضرت موسی با قومش سه بار به طلب باران رفتند ولی هیچ بارانی نبارید، وقتی که علّت را از خدای متعال پرسید، فرمود: ای موسی در قومت یک سخن چین وجود دارد! حضرت موسی گفت: پروردگارا او را برایم معرفّی کن تا سرش را با شمشیر بزنم. خداوند فرمود: من از سخن چینی بیزارم و حال تو از من می‌‌خواهی …

روزی شخصی به عمربن عبدالعزیز گفت: شخصی پشت سر شما غیبت کرده است! فرمود: اگر راست گفته باشی، مصداقت آیه­ی: ﴿إِن جَآءَکُمۡ فَاسِقُۢ بِنَبَإٖ﴾ [الحجرات: ۶]([۱]). است و اگر دروغ بگویی آیه­ی: ﴿هَمَّازٖ مَّشَّآءِۢ بِنَمِیمٖ١١﴾ [القلم: ۱۱]([۲]). شامل حالت می‌شود و اگر توبه نکنی مجازاتت می‌کنم و اگر توبه کنی عفو می‌شوی! گفت: یا امیرالمؤمنین توبه کردم! [۱]– یعنی: «ای …

یحیی بن معاذ بن جبل می‌فرماید: اگر نتوانستی برای کسی مفید باشی، مضر نباش و اگر نتوانستی کسی را خوشحال نمایی، ناراحتش نکن و اگر نتوانستی از کسی تعریف نمایی، غیبتش را مکن – همان‌گونه که غیبت کردن از لباس ابریشم پوشیدن بدتر است و سخن چینی هم از غیبت کردن بدتر است و حضرت ابراهیم ادهم می‌فرماید: اگر کسی …

روزی حضرت ابراهیم ادهم را به مهمانی دعوت کردند و در سر سفره از شخصی غیبت کردند، آن حضرت فرمود: در گذشته اوّل نان می‌خوردند، سپس گوشت ولی حالا گوشت می‌خورند، سپس نان و فرمود: چرا در امور دنیا سخی نیستید ولی نسبت به امور آخرت سخی هستید، بهترین شخص آن است برای دوستانش سخی و برای دشمانش بخیل باشد([۱]). …

سؤال: چرا در این زمان بوی بد غیبت احساس نمی‌شود ولی در زمان پیامبر این بوی بد احساس می‌شد!؟ چون بقدری غیبت زیاد و عام شده است که بوی بدش احساس نمی‌شود، مثل همان کس که اگر همیشه در کار تخلیه­ی چاه باشد، بوی بد را احساس نمی‌کند. همان‌گونه نیز اگر انسان زیاد غیبت و معصیت نماید، دیگر اثر آن …

بزرگی گفت: سه پسر دارم اوّلی هرچه بگوید، باور می‌کنم چون راستگوست و دوّمی هرچه بگوید، باور نمی‌کنم چون دروغگوست و سوّمی خدا مرگش بدهد چون مرا سرگردان می‌کند هم راستگوست و هم دروغگوست.

به سه کس رازتان را نگویید: اوّل – احمق ساده‌لو. دوّم – شخص پرحرف و سوّم – دوست نزدیک.

قلب احمق پشت زبان و زبان عاقل پشت دلش می‌باشد و هرکس با سخن گفتنش سنجیده می‌شود و با رفتارش ارزیابی می‌شود، پس چیزی بگو که وَزنش سنگین باشد و رفتاری از خود نشان بده که برازنده­ی تو باشد. شخص احمق از هدر رفتن عُمرش ترسی ندارد و از حرف‌های بیهوده سیر نمی‌شود. در حضور حضرت علی شخصی سخنی گفت …

اگر کسی نمی‌دانم (لا أدری) را کنار بگذارد، به قتل گاه‌هایش می‌رسد (نمی‌دانم راحت جانم). وقتی در مورد کسی در پشت سرش حرف می‌زنی، چیزی در موردش بگو اگر بشنود ناراحت نشود و تو نیز شرمنده نشوی. نصف عظمت انسان قلب و نصف عظمتش زبانش است و بقیه­ی بدن جز گوشت و خون چیز دیگری نیست. برای آگاه شدن بپرس …

زبان در سر نصف انسان است. اگر آن را بگیری و کنترلش نمایی، ارزشت دو برابر می‌شود و اگر رهایش نمایی، تو را می‌درد. وقتی عقل انسان کامل می‌شود، کم صحبت می‌کند و اگر نادان صحبت نکند همه او را عاقل می‌پندارند و تا زمانی‌که با طرف مقابلت حرف نزنی، او در اختیار توست. امّا زمانی‌که حرف زدی، دیگر تو …