امام ابنُ عبدِ البرِّ رحمه الله می فرماید: «وقد أجمعَ المسلمونَ أنَّ الخلافَ لیس بحُجَّهٍ، وأنَّ عندَه یلزَمُ طلبُ الدلیلِ والحُجَّهِ؛ لِیَتبیَّنَ الحقُّ منه.”» [ التمهید (١/ ١۶۵)] ترجمه: «مسلمان بر این امر اجماع دارند که اختلاف حجت نیست، و به هنگام وقوع اختلاف دلیل و حجت خواسته می شود، تا اینکه حق روشن گردد.»

از شیخ عثیمین رحمه الله در مورد تغییر نیت در نماز سوال شد؟ ایشان نیز بدینگونه پاسخـ دادند: تغییر نیت یا از معینی به معینی،ویا از مطلقی به معینی است؛که هیچکدام از این دو حالت صحیح نیست، و اما اگر از معینی به مطلقی باشد اشکال ندارد،به عنوان مثال: از معینی به معینی دیگر : شخص نمازگزار می خواهد نیتش …

شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله می فرماید: “فإن الله عز وجل یوم القیامه یحشر البهائم ویقتص لبعضها من بعض ثم یقول لها : کونی ترابا فتصیر ترابا ، فیقول الکافر حینئذ : ( یَا لَیْتَنِی کُنْتُ تُرَاباً ) النبأ / ۴۰ . ومن قال إنها لا تحیا فهو مخطئ فی ذلک أقبح خطأ ، بل هو ضال أو کافر …

امام ابن قیم رحمه الله می فرماید: “ولا سجن أضیق من سجن الهوى،ولا قید أصعب من قید الشهوه” [ الداء والدواء : ۱۲۵ ] ترجمه: “هیچ زندانی تنگ تر از زندان هوا وهوس نیست، و هیچ قید وبندی سخت تر از قید وبند شهوت نیست.”

عبدالله بن مسعود رضی الله عنه می فرماید مردی زنی را بوسید پیش پیامبر صلی الله علیه وسلم آمد و برای ایشان داستان را باز گو کرد،تا اینکه این آیه نازل شد: {وَأَقِمِ الصَّلَاهَ طَرَفَیِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِنَ اللَّیْلِ ۚ إِنَّ الْحَسَنَاتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئَاتِ ۚ ذَٰلِکَ ذِکْرَىٰ لِلذَّاکِرِینَ} [ هود : ۱۱۴ ] ترجمه : {و(ای پیامبر!) در دو طرف …

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ [ حجرات : ۱۲ ] ترجمه : “ای کسانی که ایمان آورده اید! از بسیاری از گمان – های بد – بپرهیزید؛ بی شک بعضی از گمان – ها – گناه است.” شیخ بن باز رحمه الله می فرماید : “فأمر سبحانه باجتناب الکثیر ؛ لا کل الظن …

امام ابن قیم رحمه الله می فرماید: “فهذه ست صفات فی الصلاه من علامات النفاق: الکسل عند القیام إلیها, ومراءاه الناس فی فعلها, وتأخیرها, ونقرها, وقله ذکر الله فیها, والتخلف عن جماعتها.” ترجمه: “این شش صفت در نماز از علامات نفاق است: سستی به هنگام برپا شدن نماز، انجام آن برای مردم، به تاخیر انداختن نماز، عجله عجله خواندن نماز …

از ثوبان – رضی الله عنه – روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: “لأَعْلَمَنَّ أَقْوَامًا مِنْ أُمَّتِی یَأْتُونَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ بِحَسَنَاتٍ أَمْثَالِ جِبَالِ تِهَامَهَ بِیضًا فَیَجْعَلُهَا اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ هَبَاءً مَنْثُورًا؛قَالَ ثَوْبَانُ : یَا رَسُولَ اللَّهِ صِفْهُمْ لَنَا ، جَلِّهِمْ لَنَا أَنْ لاَ نَکُونَ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لاَ نَعْلَمُ ، قَالَ : أَمَا إِنَّهُمْ إِخْوَانُکُمْ وَمِنْ جِلْدَتِکُمْ …

شیخ عثیمین رحمه الله می فرماید: “شراء الذهب بالتقسیط على نوعین؛ النوع الأول: أن یشترى بالدراهم فلا بد من التقابض فی مجلس العقد، فإذا اشترت امرأه حلی ذهب بخمسه آلاف ریال فلا بد أن تسلم خمسه آلاف ریال فی مجلس العقد، ولا یجوز أن تشتریه بالتقسیط؛ لأن النبی صلى الله علیه وعلى آله وسلم قال فی بیع الذهب بالفضه: « …

امام ابن قیم رحمه الله می فرماید : “فالراغب فی الشیء لا یرى عیوبه، حتى إذ زالت رغبته فیه أبصر عیوبه، فشده الرغبه غشاوه على العین، تمنع من رؤیه الشیء على ما هو به.”   [ الجواب الکافی : ۳۰۷ ] ترجمه : ” آنکه – مشتاقانه – خواهان چیزی باشد عیوب آن را نمی بیند، تا اینکه رغبتش زدوده شود، …

حکم تخصیص روز و شب جمعه به عبادت رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرمایند: “لا تَخْتَصُّوا لَیْلَهَ الْجُمُعَهِ بِقِیَامٍ مِنْ بَیْنِ اللَّیَالِی ، وَلا تَخُصُّوا یَوْمَ الْجُمُعَهِ بِصِیَامٍ مِنْ بَیْنِ الأَیَّامِ ، إِلا أَنْ یَکُونَ فِی صَوْمٍ یَصُومُهُ أَحَدُکُمْ.”   [ صحیح مسلم : ۱۱۴۴ ] ترجمه: “شب جمعه را در بین شب های – هفته – به شب …

انس بن مالک رضی الله عنه می فرماید: “بَیْنَمَا نَحْنُ فِی الْمَسْجِدِ مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ. إِذْ جَاءَ أَعْرَابِیٌّ فَقَامَ یَبُولُ فِی الْمَسْجِدِ، فَقَالَ أَصْحَابُ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: مَهْ مَهْ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «لَا تُزْرِمُوهُ دَعُوهُ» فَتَرَکُوهُ حَتَّى بَالَ، ثُمَّ إِنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ دَعَاهُ فَقَالَ …

امام ابن تیمیه رحمه الله می فرماید: “الاستطاعه فی الشرع ” هی ما لا یحصل معه للمکلف ضرر راجح.”  [ مجموع الفتاوی : ۱۰۳/۱۴ ] ترجمه : “استطاعت در شرع به آن مقدار از توانایی گویند که همراه با آن – در انجام دستورات شرع – ضرری آشکار صورت نگیرد.

سیدنا عبد الله بن مسعود رضی الله عنه : “أبغض الکلام إلى الله أن یقول الرجل للرجل: اتق الله،فیقول: علیک نفسک”. ترجمه : ” مبغوض ترین سخن نزد الله این است که مردی به دیگری بگوید: تقوای الهی پیشه کن، و او نیز در جواب بگوید: به تو چه، به خودت برس! [سلسله الاحادیث الصحیحه ۲۹۳۹]

امام ابن تیمیه رحمه الله می فرماید: “وانتقال الإنسان من قول إلى قول لأجل ما تبین من الحق هو محمود فیه، بخلاف إصراره على قول لا حجه معه علیه.” [ مجموع الفتاوی : ۲۱۳/۲۰ ] ترجمه : “بر خلاف اصرار نمودن بر قولی که شخص هیچ حجتی برای آن ندارد، تغییر دیدگاه از قولی به قول دیگری به خاطر آنچه …

ابراهیم بن ادهم می فرماید: “الحزن حزنان : فحزن لک وحزن علیک،‏فالحزن الذی لک حزنک على الآخره وخیرها؛‏والحزن الذی علیک فحزنک على الدنیا وزینتها.”  [ الهم والحزن لابن أبی الدنیا ] ‏‎ترجمه : “حزن و اندوه آدمی دو نوع است : یکی از آن توست و دیگری بر علیه تو. آن حزنی که برای توست حزن و اندوهت به خاطر …

سلیمان بن سالم می گوید: زید بن سنان اسدی به من گفت: “اذا کان طالب قبل أن یتعلم مسأله فی الدین یتعلم الوقیعه فی الناس متیٰ یفلح؟!” ترجمه : ” طالب علم اگر قبل از یادگیری مساله ای در دین، در مورد مردم زبان درازی کند، چگونه رستگار خواهد شد؟! [ تدریب المدارک : ۱۰۴/۴ ]

امام ابن تیمیه رحمه الله می فرماید: “فمن جعل شخصا من الأشخاص غیر رسول الله صلى الله علیه وسلم من أحبه ووافقه کان من أهل السنه والجماعه ومن خالفه کان من أهل البدعه والفرقه – کما یوجد ذلک فی الطوائف من اتباع أئمه فی الکلام فی الدین وغیر ذلک – کان من أهل البدع والضلال والتفرق.” [ مجموع الفتاوی : …

امام ابو شامه مقدسی رحمه الله می فرماید : ” ولا ینبغی تخصیص العبادات بأوقات لم یخصصها بها الشرع فالمکلف لیس له منصب التخصیص، بل ذلک إلى الشارع.” [الباعث على إنکار البدع والحوادث ١۶۵ ] ترجمه : “شایسته نیست که عبادات را به زمان های خاصی که شریعت آن را تخصیص نداده است، تخصیص داد؛ چرا که منصب تخصیص عبادات …

۱ : دعای قبل از بارش باران : «اللَّهُم َّأَغِثْنَا، اللَّهُمَّ أَغِثْنَا، اللَّهُمَّ أَغِثْنَا»  [ صحیح بخاری : ۱۰۱۴ ] ترجمه : “بار الها بر ما باران بباران – ۳ مرتبه -” ۲ : دعا به هنگام بارش باران : «اللَّهُمَّ صَیِّبًا نَافِعًا» [ صحیح بخاری : ۱۰۳۲ ] ترجمه : ” بار الها بارانی سودمند باشد.” ۳ : دعای …

امام ذهبی رحمه الله در کتاب خود سیر اعلام النبلاء کلماتی را از آخرین سخنان امام فخرالدین رازی رحمه الله در پایان عمرش بیان می کند،که فرمود: “لقد تأملت الطرق الکلامیه،والمناهج الفلسفیه،فما رأیتها تشفی علیلا،ولا تروی غلیلا،ورأیت أقرب الطرق طریقه القرآن.” ترجمه : “در مناهج کلامی و فلسفی بسیار اندیشیدم، اما در آن ها چیزی نیافتم که بیماری را شفا …

شیخ الإسلام ابن تیمیه رحمه الله می فرماید: “فالمبتدع هو من خالف أصلا من أصول أهل السنه رحمهم الله.” [ مجموع الفتاوی : ۴۸۵/۱۲ ] ترجمه : “مبتدع کسی است که با یکی از اصول اهل سنت – رحمهم الله – مخالفت کند.” اما با این وجود علما از خارج نمودن مردم از جماعت اهل سنت وجماعت بدون اقامه حجت …

سیدنا خالد بن ولید رضی الله عنه قرآن را به دست می گرفتند و می فرمودند : “لقد منعنی کثیراً من القراءه الجهادُ فی سبیل الله.” ترجمه : “جهاد در راه الله مرا از بسیار خواندن قرآن منع نمود.” [ ابن حجر در ” المطالب العالیه : ۲۷۷/۴ گفته صحیح است. ]

این سخن و ادعای افراد ناآگاهی است که حتی از کتب امامان خود خبر ندارند،از بزرگان اشعریه ابن عساکر چنین می گوید: “فإن قیل: إن الجم الغفیر فی سائر الأزمان وأکثر العامه فی جمیع البلدان لا یقتدون بالأشعری ولا یقلدونه، ولا یرون مذهبه، وهم السواد الأعظم، وسبیلهم السبیل الأقوم” [ تبیین کذب المفتری : ۳۳۱ ] ترجمه : “پس اگر …

« قال أبو بکر بن عیاش : رأیت أبا إسحاق السّبیعی یبکی .. فقلت : یا أبا إسحاق ما یُبکیک ؟! قال : ذهبَت قُوَّتِی ، وذهبَت الصلاه منی ؛ ما أستطیع أن أصلی قائمًا إلا بالبقره وآل عمران » [ الثقات لابن حبان/ حدیث: ۴٩٩ ] ترجمه : «”ابوبکر بن عیاش می گوید : ابو اسحاق سبیعی را دیدم …

علما سه دوره و یا مرحله عقیدتی امام ابو الحسن اشعری رحمه الله را این چنین بیان نموده اند : “أولها: حال الاعتزال التی رجع عنها لا محاله. الحال الثانی: إثبات الصفات العقلیه السبع وهی: الحیاه, والعلم, والقدره, والإراده, والسمع, والبصر, والکلام. وتأویل الخبریه کالوجه والیدین والقدم والساق ونحو ذلک. الحال الثالث: إثبات ذلک کله من غیر تکییف, ولا تشبیه, …

امام ابن تیمیه رحمه الله می فرماید : «من قال: إنَّ ذات الله تحلّ فی قلوب الناس، فهو أکفر من النصارى، الذین خصّوا ذلک بالمسیح وحده» [ مجموع الفتاوى ۳۷۸/۱۸ ] ترجمه : ” هر کس بگوید : ذات الله در قلب های مردم حلول می کند ،از نصرانی هایی که حلول را تنها به مسیح نسبت می دادند کافرتر …

امام ابن جوزی رحمه الله به طلابش فرمود : ” إذا دخلتم الجنه ولم تجدونی بینکم فسألوا عنی وقولوا یارب : إن عبدک فلان کان یذکرنا بک ثم بکى رحمه الله.” ترجمه : “زمانی که وارد بهشت شدید و مرا در بین خود نیافتید،سراغم را بگیرید و به الله بگویید : یا رب فلان بنده ات ما را به یاد …

ابن ابی ملیکه می گوید : همراه با عبد الله بن عمرو در مجلسی نشسته بودیم که فرمود : “ابکوا، فإن لم تجدوا بکاء فتباکوا، لو تعلمون العلم لصلّى أحدکم حتى ینکسر ظهره، ولبکى حتى ینقطع صوته.” ترجمه : ” گریه کنید،و اگر اشکی نیافتید خود را به حالت گریستن بیندازید،که اگر آنگونه که شایسته است می دانستید،هر یک از …

سیدنا عثمان بن عفان رضی الله عنه می فرمایند : ” لَوْ أَنَّ قُلُوبَنَا طَهُرَتْ مَا شَبِعَتْ مِنْ کَلامِ رَبِّنَا،وَإِنِّی لأَکْرَهُ أَنْ یَأْتِیَ عَلَیَّ یَوْمٌ لا أَنْظُرُ فِی الْمُصْحَفِ ” [ الأسماء والصفات للبیهقی : ۵۲۸ ] ترجمه : “اگر قلب هایمان پاک می گشت هرگز از کلام پروردگارمان سیر نمی شد،و من بسیار برایم ناپسند و سخت است که …

امام ابن قیم رحمه الله می فرماید : “‏أهل السنه یترکون أقوال الناس ﻷجل السنه و أهل البدع یترکون السنه ﻷجل أقوال الناس.” [ الصواعق : ۱۶۰۳/۴ ] ترجمه : “اهل سنت به خاطر سنت ، به سخنان مردم پشت با می زنند .. اما اهل بدعت سنت را به خاطر سخنان مردم ترک می کنند.”

امام ابن قیم رحمه الله می فرماید : “الْإِخْلَاص هُوَ مَا لَا یُعلمهُ ملک فیکتبه وَلَا عَدو فیفسده وَلَا یعجب بِهِ صَاحبه فیبطله.” ترجمه : “اخلاص عبارت است از آنچه که هیچ فرشته ای به آن آگاه نیست تا آن را بنویسد و هیچ دشمنی نمی تواند آن را از بین برود،و بعلاوه صاحب آن نیز دچار عجب نمی شود …

حافظ ابن حجر عسقلانی رحمه الله می فرماید : ” فخطاب الموتى بالسلام فی قول الذی یدخل المقبره : السلام علیکم أهل القبور من المؤمنین لا یستلزم أنهم یسمعون ذلک : بل هو بمعنى الدعاء , فالتقدیر : اللهم اجعل السلام علیکم , کما نقدر فی قولنا الصلاه والسلام علیک یا رسول الله , فإن المعنى : اللهم اجعل الصلاه …

شیخ عثیمین رحمه الله می فرماید : ” الصحیح أن یقال مثل ما یقول: “الصلاه خیر من النوم” ؛ لأن النبی صلى الله علیه وسلم قال : “إذا سمعتم المؤذن فقولوا مثل ما یقول”” رواه البخاری : ۶۱۱ ومسلم : ۳۱۸ “] ترجمه : “صحیح این است که در جواب – الصلاه خیر من النوم – خود همین جمله را …

سول الله صلی الله علیه وسلم می فرمایند : «إن من أشراط الساعه أن یلتمس العلم عند الأصاغر» .  [ صحیح الجامع : ۲۲۰۷ ] ترجمه : « “از علامات قیامت کسب علم نزد صغائر است.” » “از سیدنا ابن مبارک رحمه الله در مورد اصاغر سوال شد فرمود : منظور اهل بدعت استـــــ.”

از ابو هریره رضی الله عنه روایت است که پیامبر – ﷺ – فرمودند : « مَا مِنْ دَعوَهٍ یَدعُو بِهَا العَبْدُ أفَضَلَ مِنْ : ” اللهُمَّ إنِّی أسألُکَ المُعَافَاهَ فِی الدُّنیَا والآخرَهِ ” ». ترجمه : «هیچ دعایی که بنده با آن درخواست می کند برتر از ” بارالها من از شما عافیت در دنیا و آخرت را خواهانم …

امام ابن قیم رحمه الله : ‏”من طلب العلم لیحیى به الإسلام فهو من الصدیقین ودرجته بعد درجه النبوه.” [ مفتاح دار السعاده ۱\ ۱۸۵ ] ترجمه : “هر کس به دنبال کسب علم برود تا بوسیله آن – امت – اسلام را زنده کند از صدیقین است،و مقام او بعد از درجه پیامبران می باشد.”

امام ابن مفلح رحمه الله از ابو الوفاء بن عقیل چنین نقل می کند : “من صدر اعتقاده عن برهان لم یبق عنده تلون.” [ الآداب الشرعیه : ۲۶۳/۱ ] ترجمه : ” هر کس اعتقادش برخواسته از دلیل و برهان باشد،دگرگونی برایش پیش نمی آید.”

امام ابن القیم رحمه الله تعالى می فرماید : “اذا اشتدت غربه الإسلام قل العلماء وغلب السفهاء. ” [ زاد المعاد : ۴۴۳/۳ ] ترجمه : “هرگاه غربت اسلام شدت بگیرد،علما کمیاب و سفیهان زیاد می شوند.”

عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الدَّیْلَمِیِّ  رحمه الله می فرماید : ” بَلَغَنِی أَنَّ أَوَّلَ ذَهَابِ الدِّینِ تَرْکُ السُّنَّهُ ، یَذْهَبُ الدِّینُ سُنَّهً سُنَّهً ، کَمَا یَذْهَبُ الْحَبْلُ قُوَّهً قُوَّهً ” . [ سنن الدارمی : ۵۸/۱ ] ترجمه : ” چنین به ما آموخته اند که اولین – پله پرتگاه – از بین رفتن دین،ترک سنت است .. دین – شخص …

امام سفیان ثوری رحمه الله می فرماید : “لیس شیء أقطع لظهر ابلیس من قول : #لا_إله_إلا_الله ” [ سیر أعلام النبلاء ] ترجمه : ” هیچ چیزی همانند قول لا اله الا الله کمر ابلیس را نمی شکند.”

ابو ادریس الخولانی می فرماید : ” لأنأرى فی المسجد نارا لا أستطیع إطفاءها، أحب إلی من أنأرى فیه بدعه لا أستطیع تغییرها “. [ الإعتصام : ۱۱۲/۱ ] ترجمه : “اگر در مسجد آتشی ببینم و نتوانم آن را خاموش کنم،برایم دوست داشتنی تر است از اینکه بدعتی در آنجا ببینم و نتوانم تغییرش بدهم.”

امام ابن رجب رحمه اللّٰه می فرماید : “لیس الخائف من بکیٰ و عصر عینیه؛و إنما الخائف من ترک مااشتهیٰ من الحرام اذا قدر علیه” ترجمه : “خاشع – و آنکه ادعای ترس از الله می کند – آن نیست که گریه و زاری کند؛بلکه خاشع – و خدا ترس واقعی – کسی است که حرام را آنگاه که قدرت …

روایتی ساختگی  : “إذا حدثتم عنی حدیثًا فاعرضوه على کتاب الله،فإن وافق فاقبلوه،وإن خالف فردوه” ترجمه : “هر گاه سخنی از من به شما گفته شد،آن را بر کتاب الله عرضه کنید،پس اگر موافق آن بود قبول کنید و چنانچه مخالف بود؛آن را نپذیرید و رد کنید.” شمس الحق عظیم آبادی رحمه الله می فرماید : قال الخطابی”فی الحدیث -أوتیت …

ابن عساکر رحمه الله می فرماید: “اعلم یا أخی -وفقنا الله وإیاک لمرضاته،وجعلنا ممن یخشاه ویتقیه حق تقاته- أن لحوم العلماء رحمه الله علیهم مسمومه،وعاده الله فی هتک أستار منتقصیهم معلومه” [ تبیین کذب المفتری۳۰ ] ترجمه : “بدان ای برادرم – الله من و شما را به اسباب رضایتشان توفیق دهند و مارا از جمله کسانی قرار بدهند که …