admin

حکم کسی که از داخل حِجر اسماعیل (حطیم) طواف کند

کسی که از داخل حجر اسماعیل طواف کند، به گونه‌ای که حجر اسماعیل را در سمت راست و کعبه را در سمت چپ خود قرار دهد، حکم طوافش چیست؟   اولاً: تعبیر سائل به حجر اسماعیل تعبیری اشتباه است؛ زیرا این حِجْر، از آنِ اسماعیل علیه السلام نیست، بلکه قبیله‌ی قریش هنگام تجدید بنای کعبه سرمایه در اختیار نداشتند تا …

بیشتر بخوانید »

اگر چند نفر در قربانی شریک شوند ولی مال یکی از شرکاء حرام باشد

اگر چند نفر در قربانی با هم شریک شوند، مثلا هفت نفر با هم یک گاو یا شتر بخرند و قربانی کنند، و یکی از شرکاء مالش حرام باشد، و پول سهم خود را از مال حرام بدهد، آیا این امر تاثیری بر قبولی قربانی خواهد گذاشت؟   الحمدلله، اشتراک هفت نفر در قربانی – اگر گاو یا شتر باشد …

بیشتر بخوانید »

آیا جایز است که یک حیوان باردار را قربانی کرد؟ اگر جایز است، پس با جنین چکار کنیم؟

آیا جایز است که یک حیوان باردار را قربانی کرد؟ اگر جایز است، پس با جنین چکار کنیم؟   الحمدلله، علماء درباره جواز قربانی کردن چهارپایان اهلی (گاو و گوسفند و بز و شتر) اگر باردار باشد، اختلاف رأی دارند؛ جمهور اهل علم آنرا جایز می دانند، و باردار بودن حیوان را بعنوان عیوب قربانی – که منجر به عدم …

بیشتر بخوانید »

اگر در کشوری غیر مسلمان قربانی کنیم گوشت آنرا چگونه و به چه کسانی بدهیم؟

من دانشجویی در یک کشور غیر مسلمان هستم، و قصد دارم امسال قربانی کنم، ولی در شهری که من درس می خوانم مسلمان فقیری وجود ندارد، و آندسته از مسلمانانی که قصد قربانی دارند می گویند : یک سوم گوشت قربانی را به مرکز اسلامی صدقه می دهند، آیا اینکار صحیح است؟ یا راه حل دیگری هست؟   الحمدلله، اینکه …

بیشتر بخوانید »

آیا می توان برای پدر و مادر متوفی قربانی کرد؟

آیا می توان برای پدر و مادر متوفی قربانی کرد؟   الحمدلله، علامه محمد بن صالح العثیمین می گوید : «اصل آنست که قربانی در حق زندگان مشروع است، همانطور که رسول خدا صلی الله علیه وسلم و اصحابش برای خود و خانواده خویش قربانی می کردند، و اما آنچه بعضی از عوام گمان می کنند و قربانی را به …

بیشتر بخوانید »

حکم فروش پوست یا بعضی از اجزای قربانی و صدقه دادن آن

در محله ما بعد از آنکه مردم قربانی کردند، شورای مسجد پوست حیوانهای قربانی شده را جمع آوری می کند، و آنها را می فروشند، و پول حاصل از فروش را در تعمیر مسجد خرج می کنند، و دلیل می آورند که غالب مردم نیازی به این پوستها ندارند و اگر به آنها داده شود آنرا دور می اندازند، حکم …

بیشتر بخوانید »

حکم تلفظ نیت در وقت قربانی

شخصی در وقت ذبح قربانی می گوید : این از فلانی است، یعنی اسم صاحب قربانی را ذکر می کند، آیا این به معنای تلفظ نیت نیست؟   الحمدلله، این سخن که شخص قربانی کننده در وقت ذبح می گوید به معنای تلفظ نیت نیست، و اشکالی بر آن نیست،  زیرا این لفظ ، نیت نیست بلکه خبر است. علامه …

بیشتر بخوانید »

حکم ذبح کردن حیوانی برای خدا به قصد حصول شفای بیمار

یکی از بستگان ما دچار صانحه تصادف شد و پزشکان گفتند : احتمال بهبودی او ۵۰ درصد است، شخصی به ما توصیه کرد که گوسفندی را برای الله متعال ذبح (قربانی) کنیم؛ آیا چنین کاری جواز شرعی دارد؟   الحمدلله، اگر ذبح آن برای تقرب الی الله باشد، و گوشت آن بین فقراء تقسیم شود، ایرادی بر آن نیست، حدیثی …

بیشتر بخوانید »

آیا قربانی کردن بهتر است یا صدقه دادن پول آن؟

ما دو برادر هستیم که هرکدام در خانه مستقل خود سکونت داریم، و قصد داریم در روز عید ان شاء الله قربانی کنیم، تصمیم گرفتیم یک گوسفند را ذبح کنیم و پول گوسفند دوم را صدقه دهیم، آیا لازمست هر کدام از ما یک گوسفند قربانی کند یا این یک گوسفند کافیست؟   الحمدلله، اگر هر دو برادر در یک …

بیشتر بخوانید »

در کشور محل اقامت من اجازه قربانی نمی دهند، آیا آن پول را صدقه دهم؟

من و خانواده ام در کشوری زندگی می کنیم که در آنجا اجازه ذبح نمی دهند، اکنون چکار باید کرد؟ آیا می توانیم بجای ان پولش را صدقه دهیم؟   الحمدلله، اگر منظور شما قربانی یا عقیقه باشد، و در کشور محل اقامت شما امکان ذبح نباشد، در اینحالت بهتر است پول آنرا به شخصی از بستگان و نزدیکان خود …

بیشتر بخوانید »

حکم قربانی کردن حیواناتی غیر از چهارپایان اهلی

شخصی در قطب شمال ساکن است و می خواهد قربانی کند، آیا می تواند نهنگی را قربانی کند؟   الحمدلله، قربانی کردن نهنگ یا اسب یا گوزن یا مرغ و خروس صحیح نیست، زیرا از جمله شروط صحت قربانی آنست که حیوان باید از چهارپایان اهلی (بهیمه الانعام) باشد، که عبارتند از : (شتر، گاو، گوسفند، و بز) به دلیل …

بیشتر بخوانید »

آیا قوچی که کمتر از یکسال سن داشته باشد، برای عقیقه کردن صحیح است؟

آیا قوچی که کمتر از یکسال سن داشته باشد، برای عقیقه کردن صحیح است؟   الحمدلله، قوچ یا گوسفند نرینه، برای قربانی کردن یا عقیقه باید سن قابل قبولی داشته باشد، و مذاهب اهل سنت در سن آن بر دو رأی هستند : حنفیه و حنابله گفتند : شش ماه کامل کفایت می کند، و مالکیه گفتند : یکسال کامل …

بیشتر بخوانید »

یک قربانی برای تمام اعضای خانواده است حتی اگر یکصد نفر باشند

آیا یک قربانی از سوی تمام خانواده کافی است، اگر تعداشان زیاد هم باشد؟   الحمدلله، یک قربانی برای تمام اعضای خانواده کفایت می کند، هر اندازه که تعداشان زیاد باشد، یعنی اگر مثلا سرپرست خانواده یک گوسفندی را ذبح کند، گویا تمام آنها قربانی کرده باشند و همه در ثواب آن شریک اند. ترمذی و ابن ماجه از عطاء …

بیشتر بخوانید »

در وقت ذبح قربانی چه باید گفت؟

آیا دعای معینی هست که در وقت ذبح قربانی بخوانیم؟   الحمدلله، آنچه واجب است؛ فقط تسمیه یعنی «بسم الله» گفتن در وقت سربریدن قربانی است، اگر بجز تسمیه هیچ چیزی گفته نشود، ایرادی ندارد، و تلفظ نیت هم بدعت است، زیرا نیت باید در قلب باشد، و همین که شخص قربای را به قربانگاه می برد دلیل بر انعقاد …

بیشتر بخوانید »

زمان ذبح قربانی چه وقت است؟

زمان ذبح قربانی چه وقت است؟   الحمدلله، وقت ذبح قربانی از بعد از اتمام نماز جماعت عید قربان (دهم ذی الحجه) شروع می شود، و با غروب خورشید در روز سیزدهم ذی الحجه به اتمام می رسد، با این حساب زمان ذبح قربانی چهار روز است : روز عید قربان، و سه روز بعد از آن (که این سه …

بیشتر بخوانید »

اگر در شهر افراد فقیر زیاد باشند، آیا بجای قربانی به آنها صدقه دهیم؟

اگر در شهر ما افراد فقیر و نیازمندی باشند که به پول محتاج باشند، آیا بهتر نیست بجای قربانی کردن پول آنرا به این فقراء بدهیم تا نیازمندیهای خویش را برآورده کنند؟   الحمدلله، علامه محمد بن صالح العثیمین رحمه الله می گوید : «ذبح قربانی از صدقه دادن پول آنها افضل تر است، زیرا قربانی عمل پیامبر صلی الله …

بیشتر بخوانید »

آیا جایز است از گوشت قربانی به کافر داد؟

از جناب علامه ابن عثیمین سوال شد : اگر برای شخص قربانی کننده جایز است از گوشت قربانیش به کافر هم بدهد؟ و آیا برای او جایز است که (بعنوان صبحانه) از قربانی خود بخورد؟   الحمدلله، «برای انسان جایز است که از گوشت قربانی خود بعنوان صدقه به کافر هم بدهد، البته بشرطی که آن کافر جزو کسانی نباشد …

بیشتر بخوانید »

حکم تلفظ نیت قربانی در وقت ذبح

از علمای هیئت دائمی افتاء سوال شد : آیا تلفظ نیت جایز است، مثلا وقتی بخواهم قربانی را برای پدر متوفای خود ذبح کنم، بگوئم : بارالها! این قربانی از طرف پدرم فلانی است، یا بدون تلفظ نیت کافیست؟   الحمدلله، «محل نیت قلب است، پس به همان قصدی که در قلبش هست کفایت می شود، و نباید نیت تلفظ …

بیشتر بخوانید »

حکم کسی که می خواهد قربانی کند ولی موهایش را بتراشد، آیا کفاره دارد؟

از جناب شیخ عبد العزیز ان باز سوال شد : بعد از وارد شدن به ماه ذی الحجه درحالیکه نیت قربانی داشتم از روی فراموشی موهایم را تراشیدم، آیا بر من کفاره لازم است؟   الحمدلله، «کسی که می خواهد قربانی کند نباید مو یا ناخن و یا جزوی از پوستش را بگیرد، یعنی بعد از فرا رسیدن ماه ذی …

بیشتر بخوانید »

آیا تراشیدن مو و گرفتن ناخن بر خانواده و وکیل قربانی کننده جایز است؟

اگر شخصی مرا وکیل ذبح قربانی کند، آیا تراشیدن مو یا گرفتن ناخن بر من نیز ممنوع است؟   الحمدلله، نخست یادآور می شویم که : کسی که می خواهد قربانی کند نباید مو یا ناخن و یا جزوی از پوستش را بگیرد، یعنی بعد از فرا رسیدن ماه ذی الحجه تا وقتی که قربانی می کند، زیرا پیامبر صلی …

بیشتر بخوانید »

آیا زنی که در عادت ماهانه بسر می‌برد می‌تواند طواف افاضه را بنابر ضرورت سفر انجام دهد؟

زنی که طواف افاضه را انجام نداده است و دچار قاعدگی می‌گردد، و خانه‌اش در خارج از کشور سعودی است و زمان ترک این کشور برایش نزدیک شده و نمی‌تواند در اینجا بیش از آن بماند و همچنین نمی‌تواند دوباره به این کشور بازگردد؛ بفرمایید حکم این زن چیست؟         الحمدلله، زنی که قبل از انجام طواف …

بیشتر بخوانید »

زنی که با وجود قاعدگی نماز می‌خواند و طواف و سعی را انجام می‌دهد حکمش چیست؟

در حالی که عادت ماهیانه داشتم به حج رفتم و از روی خجالت بدون این که موضوع را به کسی بگویم داخل شدم، نماز خواندم و سعی و طواف انجام دادم، بفرمایید که تکلیفم چیست؟       الحمدلله، زنی که در دوره‌ی قاعدگی یا نفاس بسر می‌برد جایز نیست که نماز بخواند، چه در مکه و چه در غیر …

بیشتر بخوانید »

زنی عازم حج است و دچار قاعدگی می‌شود چه کار کند؟

زنی نیت حج را کرده و در همین حال خون حیض یا نفاس بر او عارض می‌شود چه کار کند؟ اگر چنانچه پس از احرام یا اتمام طواف دچار این حالت شود حکمش چیست؟     الحمدلله، هرگاه زنی به قصد حج یا عمره در حال حیض یا نفاس از میقات عبور کند، حکمش این است که همان کارهایی را …

بیشتر بخوانید »

حکم مصرف قرص‌های جلوگیری از قاعدگی بخاطر ادای حج

آیا جایز است که زن از قرص‌های جلوگیری از عادت ماهیانه استفاده کند تا در ایام حج دچار قاعدگی نشود؟     الحمدلله، جایز است زنی که عازم حج است از این نوع قرص‌ها مصرف کند، البته این کار را باید با مشوره‌ی پزشک متخصص انجام دهد تا سلامتی‌اش به خطر نیفتد. همچنین اگر دوست دارد ماه مبارک رمضان روزه …

بیشتر بخوانید »

حکم طواف در سطح مسجدالحرام

طواف افاضه را از سطح حرم انجام دادم و به علت ازدحام و شلوغی برخی از طواف‌هایم در کناره‌ی دیوار محل سعی واقع می‌شد، بفرمایید که آیا این طوافم درست است و در صورتی که نادرست است آیا سعی را اعاده نمایم؟   الحمدلله، اگر هفت شوط طواف انجام داده‌ای کافی است اگرچه برخی از آنها بر کناره‌ی دیوار بوده …

بیشتر بخوانید »

حکم آویزان کردن خود به پرده‌های کعبه

آویزان کردن و یا انداختن خود بر پرده‌های کعبه چه حکمی دارد؟   الحمدلله، آویزان شدن و یا انداختن خود بر پرده‌های کعبه، هیچ اصل و اساسی در شریعت الهی ندارد. بنابراین هنگامی که عبدالله بن عباس، معاویه را دید که به هنگام طواف رکن‌های چهارگانه را لمس نمود به او گفت که استلام مخصوص حجراسود و رکن یمانی است. …

بیشتر بخوانید »

حکم مناقشه و بحث‌های علمی در اثنای طواف و سعی

مناقشه‌ی علمی بین دو نفر در حین طواف و سعی چه حکمی دارد؟   الحمدلله، مناقشه‌ی علمی در هنگام طواف اشکالی ندارد و موجب بطلان طواف و سعی  نمی‌گردد، لیکن افضل و بهتر این است که شخص در این زمان به ذکر مشغول شود، چون زمان طواف و سعی بزودی به اتمام می‌رسد، ولی مناقشه‌را می‌توان در هر وقتی انجام …

بیشتر بخوانید »

برخورد دست انسان به بدن زن موجب باطل شدن طواف نمی‌شود

مردی در میان شلوغی و ازدحام زیاد در حال طواف است، دستش به بدن زن نامحرمی تماس پیدا می‌کند، آیا مانند وضو طوافش باطل می‌شود و از سر نو طواف نماید؟   الحمدلله، با برخورد انسان با بدن زن بیگانه در حال طواف، طبق صحیح‌ترین قول علما، نه طواف و نه وضو هیچ کدام باطل نمی‌شود. ائمه درمورد ناقض‌الوضو بودن …

بیشتر بخوانید »

حکم اختصاص دعای معینی برای طواف

دعاهایی که در رساله‌های مخصوصی و اختصاصاً برای طواف بیت عتیق نوشته شده‌اند، حکم این دعاها در این هنگام چیست؟ الحمدلله، التزام به این دعاها جایز نیست؛ زیرا رسول الله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ برای طواف دعای مخصوصی معین نکرده است و تنها در میان رکن یمانی و حجر اسود دعای ذیل را می‌خواند: «ربّنا آتِنا فِی‌الدنْیا حَسَنَهً وَ …

بیشتر بخوانید »

حکم کسی که از داخل حِجر اسماعیل (حطیم) طواف کند

کسی که از داخل حجر اسماعیل طواف کند، به گونه‌ای که حجر اسماعیل را در سمت راست و کعبه را در سمت چپ خود قرار دهد، حکم طوافش چیست؟   اولاً: تعبیر سائل به حجر اسماعیل تعبیری اشتباه است؛ زیرا این حِجْر، از آنِ اسماعیل علیه السلام نیست، بلکه قبیله‌ی قریش هنگام تجدید بنای کعبه سرمایه در اختیار نداشتند تا …

بیشتر بخوانید »

حج مستحب و واجب چه حکمی دارند؟

حج مستحب و واجب چه حکمی دارند؟   الحمدلله، کسی که توانایی ادای حج را دارد، باید فوراً آن را ادا کند؛ به دلیل فرموده پیامبر صلی الله علیه و سلم : “من أراد الحج فلیتعجل، فإنه قد یمرض المریض، تضل الضاله، و تعرض الحاجه” (صحیح ابن ماجه : ۲۳۳۱)، یعنی: «هر کسی اراده حج کرد، شتاب کند؛ چون امکان …

بیشتر بخوانید »

آیا حج اکبر برابر با هفت حج است؟

میخواستم بدانم که حج اکبر از چه نگاه هفت حج حساب میشود. با دلایل روشن بنده را بفهمانید. یکی اینکه شنیده ام نام شخصی که اکبر بود و پول حج خود را به یک نفر غریب واگذار شد که بلاخره مردم زمزمه کردند که حج اکبر قبول شد.   الحمدلله، اولا در اسلام چنین چیزی وجود ندارد که حج اکبر …

بیشتر بخوانید »

گذاشتن پول در بانکهای ربوی برای رفتن به حج

در ایران هر کس بخواهد به سفر حج عمره یا تمتع اعزام شود ابتدا باید در زمان ثبت نام مبلغی به عنوان سپرده نزد بانک قرار دهد تا در نوبت اعزام قرار بگیرد. بعد از چند سال که نوبت اعزامش فرا رسید بانک مبلغی را بعنوان سود بابت آن چند سالی که آن پول اولیه نزد بانک بوده به زایر …

بیشتر بخوانید »

دعای ما بین رکن یمانی (زاویه قبل از حجر الاسود) و حجر الاسود

لطفا دعای عربی که حجاج وقتی وارد صحن بزرگی که کعبه در آن قرار دارد میشوند آن را می خوانند را برایم بفرستید.   الحمدلله، لازم به تذکر است که هیچ دعای مخصوصی در هنگام طواف وجود ندارد، و فقط بین رکن یمانی (زاویه قبل از حجر الاسود) و حجر الاسود دعائی در صحیح ابو داود (رقم ۱۶۶۶) از پیامبر …

بیشتر بخوانید »

فرزند پسر به عنوان محرم در سفر حج در چند سالکی مجاز است؟

فرزند پسر به عنوان محرم در سفر حج در چند سالکی مجاز است؟…. و آیا زن بدون محرم میتواند به زیارت حج رود؟     الحمدلله،   برای زنی که محرم نداشته باشد اشکالی ندارد که حج را بتاخیر بیاندازد، بلکه در برخی مذاهب تا زمانیکه محرم نداشته باشد حج بر او واجب نیست، و حکمش ماند فقیری است که …

بیشتر بخوانید »

اگر کسی در حج مرتکب گناهی شود آیا کفاره لازم است؟

اگر در حج مرتکب گناهی شده باشم و بخواهم کفاره بدهم ایا میتوانم گوسفندی را ذبح کنم وبه یتیم خانه ای ببرم و همه گوشت را به اشپزخانه بدهم تا برای ایتام غذا پخته شود انشاءِ الله یا باید ان را به چند خانواده بدهم که فقیر هستند. کناه من به این صورت بود که من در عمره  طواف را شکانده و …

بیشتر بخوانید »

حج گناهان کبیره را از بین می‌برد

سخن از حج است، گفتیم که حج باعث محو گناهان می‌شود. حاجی، زمانی که از حج برمی‌گردد، همچون نوزادی می‌شود که تازه از شکم مادر متولد شده است؛ در حدیثی که پیامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ به یکی از یارانش فرمود:[ألم تعلم أن الإسلام یهدم ما قبله، و أن الحج یهدم ما قبله ] مسلم (۱۲۱). «آیا ندانسته‌ای که …

بیشتر بخوانید »

آیا حج گناهان کبیره را نیز محو می کند؟

برخی از علمای حدیث گفته‌اند: گناهان کبیره جز با توبه بخشیده نمی‌شوند!   الحمدلله، از ظاهر حدیث برمی‌آید که حج، گناهان کبیره را نیز از بین می‌برد و ما اجازه نداریم که بدون دلیل از ظاهر حدیث عدول و صرف نظر کنیم. آنچه که سائل از آن سؤال کرده است، نظریه‌ی برخی از علماست، این دسته از علما می‌گویند: از …

بیشتر بخوانید »

حکم ترک حج نفلی، به خاطر رعایت و فرصت دادن به سایر مسلمانان

دل‌ها شیفته‌ی حج است؛ لیکن از مردم سخنانی می‌شنویم، نمی‌دانیم که این حرف‌ها صحت دارد یا نه؟ مردم می‌گویند: هر کس حج فرض را انجام داده است، باید فرصت را در اختیار دیگران قرار بدهد؛ این در حالی است که می‌دانیم که الله به ما دستور داده است که برای حج زاد و توشه فراهم کنیم. ولی ما نمی‌دانیم که …

بیشتر بخوانید »

آیا قبولی حج و عمره نشانه‌هایی دارد؟

آیا نشانه‌ها و علاماتی وجود دارد که حج و عمره‌ی افراد قبول شده است؟   الحمدلله،   در مواردی علاماتی برای کسانی که الله تعالی اعمال آنها را قبول کرده، پیدا می‌شود، از قبیل: حجاج، روزه داران، صدقه دهندگان و نمازگزاران؛ این علامات عبارتند از: شرح صدر(پاکی درون)، خوشحالی قلب و روشنایی چهره؛ چون طاعات و اعمال صالح، علاماتی دارد …

بیشتر بخوانید »

آیا وجوب حج، بالفور است یا با تأخیر؟

کسی که توانایی رفتن به حج، را دارد، آیا بلافاصله حج بر او فرض می‌شود؟   الحمدلله، صحیح این است که حج بلافاصله پس از توانایی واجب می‌شود و برای انسانی که توانایی حج را دارد جایز نیست که انجام آن را به تأخیر بیندازد و همین است حکم تمامی واجبات شرعی، واجباتی که مقید به زمان یا سبب نیستند. …

بیشتر بخوانید »

آیا استخاره، برای حج، جایز است؟

آیا استخاره کردن برای حج مستحب است؟ کارهایی که استخاره برای آنها مستحب است کدام است؟   الحمدلله، استخاره در هر کاری که انسان در آن تردید داشته باشد مستحب است؛ مثلاً اگر در شکّ باشد که آیا امسال به حج برود یا نه؟، در این صورت اجازه دارد که استخاره نماید، البته این در صورتی است که بگوییم: حج …

بیشتر بخوانید »

گناه کسی که توانایی حج دارد ولی به حج نمی‌رود.

پیامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ فرموده است: «مَنِ اسْتَطَاعَ الحَجَّ وَلَمْ یَحُجَّ فَلْیَمُت إنْ شاءَ یَهُوْدیاً أو نَصْرانیْاً» ترمذی (۸۱۲) و گفته است: «هذا حدیث غریبٌ». صحیح آلبانی حدیث مذکور را در ضعیف الجامع ضعیف قرار داده است. حدیث شماره‌ی (۵۸۶۰). بفرمایید که معنی این حدیث چیست؟   الحمدلله، در صحت این حدیث اختلاف نظر وجود دارد و …

بیشتر بخوانید »

کدام مهمتر است: حج یا ازدواج؟

شخصی هنوز ازدواج نکرده است، ولی می‌خواهد به حج برود، کدام مقدم است؟   الحمدلله، شخص، اگر جوان باشد و بترسد که اگر ازدواج را به تأخیر بیندازد به علت وفور شهوت دچار مشکل می‌شود، در این جا ازدواج مقدم بر حج است؛ ولی اگر تأخیر ازدواج برایش تأثیری نداشته باشد و بتواند صبر نماید در این صورت حج مقدم …

بیشتر بخوانید »

آیا رفتن به حج، قبل از بلوغ، حج فرضی را از انسان ساقط می‌کند؟

کودک قبل از بلوغ به حج می‌رود و سپس بالغ می‌شود – آیا بر او واجب است که یک بار دیگر حج کند؟   الحمدلله، حج اولی، فریضه را از گردن او ساقط نمی‌کند، بلکه لازم است یک بار دیگر پس از بلوغ به حج برود، چون حج اولی برای کودک در حکم نفل قرار دارد نه در حکم فرض. …

بیشتر بخوانید »