ملامت نفس

هرچه نفس خود را خوار کنید و در نزد خود، خود را از همه بدتر و بی کمال‌تر بدانید، بفهمید که مقدّمه­ی دوستی شما با خداوند متعال شروع شده است.

ابن ابی دنیا می‌گوید: مرد قریشی بود که می‌گفت: تربه­ بن صمّه در روستای رقّه زندگی می‌کرد، او عادت داشت که به سختی نفس خود را مورد محاسبه قرار دهد. یک روز فکر کرد که به سنّ ۶۰ سالگی رسیده است و اگر هر روز تنها یک گناه مرتکب شود، تعداد روزهای او تا شصت سال ۲۱۶۰۰ گناه در محضر خداست در حالی‌که ممکن است در طول روز ده‌ها گناه مرتکب شده باشد به خاطر این مسأله و خوف، از شدّت اندوه بیهوش شد و به زمین افتاد و دار فانی را وداع گفت.