مقدّمات نبوّت

بدون تردید الله تعالی مقدّمات فراوانی را برای پیامبرr که بیانگر بعثت و نبوّت ایشان بود، آماده ساخت؛ از جمله:

1. دعای ابراهیم، بشارت عیسی  و خواب مادر پیامبر، آمنه: رسول الله صلی الله علیه وسلم در معرّفی خویش می­فرمایند: «إِنِّی عَبْدُ اللهِ لَخَاتَمُ النَّبِیِّینَ، وَإِنَّ آدَمَ – عَلَیْهِ السَّلَامُ- لَمُنْجَدِلٌ فِی طِینَتِهِ، وَسَأُنَبِّئُکُمْ بِأَوَّلِ ذَلِکَ: دَعْوَهُ أَبِی إِبْرَاهِیمَ، وَبِشَارَهُ عِیسَى بِی، وَرُؤْیَا أُمِّی الَّتِی رَأَتْ»[۱]؛ «همانا من بندۀ الله و قطعاً خاتم پیامبران [بودم] در حالی که هنوز آدم  در گِل خویش [و بدون روح] بر زمین افتاده بود، و به زودی شما را از نخستین [نشانه­های] نبوّتم آگاه خواهم کرد؛ یعنی دعای پدرم؛ ابراهیم و بشارت عیسی  به [بعثت] من و خوابی که مادرم دید».

توضیح حدیث فوق: پیامبر صلی الله علیه وسلمفرمودند: من نتیجه و مصداق دعای ابراهیم خلیل gهستم، زیرا او وقتی پایه­های کعبه را در مکّه می­نهاد و پسرش؛ اسماعیل cنیز با وی بود، این گونه دعا می­کرد:

﴿رَبَّنَا تَقَبَّلۡ مِنَّآۖ إِنَّکَ أَنتَ ٱلسَّمِیعُ ٱلۡعَلِیمُ١٢٧ رَبَّنَا وَٱجۡعَلۡنَا مُسۡلِمَیۡنِ لَکَ وَمِن ذُرِّیَّتِنَآ أُمَّهٗ مُّسۡلِمَهٗ لَّکَ وَأَرِنَا مَنَاسِکَنَا وَتُبۡ عَلَیۡنَآۖ إِنَّکَ أَنتَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِیمُ١٢٨ رَبَّنَا وَٱبۡعَثۡ فِیهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡهُمۡ یَتۡلُواْ عَلَیۡهِمۡ ءَایَٰتِکَ وَیُعَلِّمُهُمُ ٱلۡکِتَٰبَ وَٱلۡحِکۡمَهَ وَیُزَکِّیهِمۡۖ إِنَّکَ أَنتَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلۡحَکِیمُ﴾ [البقره: ۱۲۷-۱۲۹]

«و [به یاد آورید] هنگامی را که ابراهیم و اسماعیل پایه‌های خانۀ [کعبه] را بالا می‌بردند [و می‌گفتند]: پروردگارا! از ما بپذیر، همانا که تو شنوای دانایی. پروردگارا! ما را فرمانبردار خودت قرار بده، و از فرزندان‌مان امّتی مطیع خود [پدید آور] و شیوۀ عبادتمان را به ما نشان بده و توبۀ ما را بپذیر که قطعاً تو توبه‌پذیر مهربانی. پروردگارا! در میان این افراد پیامبری از خودشان برانگیز تا آیات تو را بر آنان بخواند، و ایشان را کتاب و حکمت بیاموزد و آنان را پاکیزه کند، که همانا تو پیروزمند حکیمی».

بنابراین الله متعال دعای ابراهیم و اسماعیل را اجابت نمود و پیامبر خاتم؛ یعنی محمّدr از فرزندان ایشان بودند.

همان گونه که رسول اللهr فرمودند: «من بشارت عیسی gهستم»، سیّدنا عیسی نیز مژدۀ نبوّت و بعثت محمّد صلی الله علیه وسلم را داد و در قرآن کریم می­خوانیم:

﴿وَإِذْ قَالَ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ إِنِّی رَسُولُ اللَّهِ إِلَیْکُم مُّصَدِّقًا لِّمَا بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْرَاهِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ یَأْتِی مِن بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَدُ﴾ [الصّف: ۶]

«و [به یاد آور] هنگامی‌ که عیسی پسر مریم cگفت: ای بنی­اسرائیل! همانا من فرستادۀ الله به سوی شما هستم، آنچه از تورات که پیش از من بوده را تصدیق می‌کنم و [نیز] مژده‌دهنده به رسولی هستم که پس از من می‌آید و نامش احمد است».

عیسی آخرین پیامبر بنی­اسرائیل بود و پس از وی، پیامبر دیگری تا زمان نبوّت محمّدr، مبعوث نگردید. سیّدنا عیسی به آمدن پیامبری به نام احمد بشارت داد و این اسم یکی از نام­های پیامبرمان؛ محمّد صلی الله علیه وسلم است.

«خواب مادر پیامبر صلی الله علیه وسلم» نیز این گونه بود که مادر ایشان خواب صادقانه‎ای دید و زمانی که موقع زایمانش فرا رسید و محمّد صلی الله علیه وسلم را به دنیا آورد، نوری را در برابر چشمانش احساس کرد که آن نور، بصری در سرزمین شام را برایش روشن و نمایان کرد.[۲]

[۱]– نک: المسند، شمارۀ حدیث: ۱۷۲۸۰؛ دلائل النّبوّه، بیهقی، ج ۱، صص ۸۰- ۸۲؛ الرّوض الأنف، سهیلی، ج ۱، ص ۲۹۰٫

[۲]– دلائل النّبوّه، بیهقی، ج ۱، صص ۸۰- ۸۴؛ خلاصه السّیره النّبویّه والدّعوه الإسلامیّه، محمّد رشید، صص ۱۳- ۱۴٫