مراحل شکل گیری تگْرگ و رعد

خداوند متعال می فرماید: (أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یُزْجِی سَحَاباً ثُمَّ یُؤَلِّفُ بَیْنَهُ ثُمَّ یَجْعَلُهُ رُکَاماً فَتَرَى الْوَدْقَ یَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ وَیُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ جِبَالٍ فِیهَا مِنْ بَرَدٍ فَیُصِیبُ بِهِ مَنْ یَشَاءُ وَیَصْرِفُهُ عَنْ مَنْ یَشَاءُ یَکَادُ سَنَا بَرْقِهِ یَذْهَبُ بِالْأَبْصَارِ) (النور:۴۳)
مگر نمیدانی که خداوند ابرها را آهسته ( به سوی هم) میراند, سپس آنها را گرد میآورد. بعد آنها را متراکم وانباشته میسازد, آنگاه می بینی که باران از لا بلای آنها بیرون می ریزد, ونیز خدا از آسمان,از ابرهای که مانند آن, تگرگهای بزرگی را فرو میاورد, وهر کس را بخواهد با آن زیان میرساند, وهرکس را بخواهد از زیان آن بدور میدارد. در خشش برق ابرها نزدیک است چشمها را از میان بردارد,( هر یک از این پدیده هادلیل بر قدرت خدا وموجب ایمان به آفریدگار آنها است).
دکتر عبد المجید الزندانی  میگوید: بعد از مطالعات بر روی آبرها در مرکز رصد خانه جده ( عربستان سعودی) به این نتیجه رسیدم که, چگونگی باران از ابرها دارای سیستم ومراحل خاصی می باشد,سپس به  قرآن کریم رجوع کردم برایم واضح شد که خداوند متعال این مراحل را به شکل دقیق بیان نموده است.
یکی از این ابرها را نوع تراکمی مینامند:
ابرهای متراکم: وقتی ابرها خورد روی هم متراکم شوند, وابرهای بزرگتر را تشکیل می دهند, چنانکه خداوند در قرآن کریم فرموده است: (أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یُزْجِی سَحَاباً ثُمَّ یُؤَلِّفُ بَیْنَهُ) ابرها را روی هم متصل میگرداند, ثُمَّ یَجْعَلُهُ رُکَاماً, یعنی متراکم میسازد. (ثم یجعله رکاماً فترى الودق یخرج من خلاله)
در ابرهای کوه مانند پارچه های یخ وجود دارد که با گردش آنها تگْرگ تشکیل می شود,
( وینزل من السماء من جبال فیها من برد فیصیب به من یشاء ویصرفه عمن یشاء یکاد سنا برقه یذهب بالأبصار)از آسمان از ابراهای کوه مانند آن, تگْرگهای بزرگی را فرو میاورد, وهر کس را بخواهد بان ضرر میرساند,وهر کس را بخواهد از زیان آن برطرف می کند. درخشندگی برق ( حاصل از اصطکاک)ابرها ( آن اندازه نیرومند است) نزدیک است چشمها را ( خیره و) از میان بردارد. به این نتیجه خواهد رسید که ابرهای باهم متصل می شوند, چرا قرآن از کلمۀ تألیف استفاده نموده است , تألیف بمعنای چند چیز مختلف را در کنار هم گذاشتن وبه هم پیوند دادن است. علت اینکه قرآن کریم کلمۀ تألیف بکار برده این است که پاره ابرها از نظر غلظت بخار آب وترکیبات وغیره با هم فرق می کند. چرا قرآن کریم از حرف ( فا) استفاده کرده است؟ حرف ( فا) به تعقیب وترتییب دلالت میکند, که بسرعت می انجامد.
شرح آیۀ مبارکه: ریزۀ تگْرگ همانطور قران کریم گفته  در واقع دانه های یخ است که در بالائی ابرها است. ریزه های تگرگ زمان تشکیل می شود که تخته های یخی در بالای ابر,قطره های آب را که سردی آنها در تحت صفر است ولی متجمد نمی شوند جمع می کند.واین قطره ها بزرگتر شده وحرکت رو به بالای آنها متوقف می شود وبه صورت قطره های باران وتگرگ فرو می آیند.
دانشمندان میگویند : وقتی تگرگ از میان یک منطقه تحت صفر ومنطقه ریزهای یخی در ابر می افتد ابر الکتریست می شود, وزمانی قطره های مایع با دانه های تگرگ بر خود میکنند سریعاً هنگام تصادم یخ می بندند.این عمل سطح دانه تگرگ را از ذرات یخ دور تا دور گرم ترنگه می دارد.این آیه مبارکه بیان گر چنین واقعه می باشد: (فیصیب به من یشاء ویصرفه عمن یشاء یکاد سنا برقه یذهب بالأبصار) سنا” درخشندگی. پرتو. اینجا اشاره به رعد وبرقهای است که الکتریست می شود.
وگاهی در یک دقیقه چهل بار آذرخش در میگیرد. واین الکترونها از بخش سرد تر به بخش گرمتر جریان پیدا می کنند. سپس از آن دانه تگرگ برق منفی می شود همین اثر نیز وقتی قطر های با زیر صفر با دانه های تگرگ وذره های ریز داری برق مثبت بر خورد می کنند رخ می دهد. این شحنه های داری برق مثبت توسط باد به منطقه بالای ابر برده می شوند وتگرگ دارای برق منفی به زیر ابر می افتد وبدین گونه منطقه پائین تر ابر منفی می شود این برق منفی بصورت نور آزاد می شود. ونور آن چنان شدیدی است چشمها را خیره میسازد.
عبد المجید الزندانی