سنت در کنار قرآن

در حدیث ضعیفی آمده است: هنگامی که پیامبر صلی الله علیه و سلم معاذ را به یمن می فرستاد از او‌ پرسید: به چه چیزی قضاوت می کنی؟، گفت: به کتاب الله، گفت: اگر در قرآن نیافتی؟، گفت: به سنت رسول الله صلی الله علیه و سلم، گفت: اگر در سنتم نیافتی؟، گفت: با رأیم اجتهاد می کنم.

شیخ البانی رحمه الله پس از بیان دلایل ضعیف بودن سند حدیث می گوید: این شیوه ای که راوی حدیث وضع نموده صحیح نیست، این شیوه می گوید که قاضی ابتدای امر به قرآن مراجعه می کند، اگر در قرآن جوابی نیافت به سنت مراجعه می کند، اگر در سنت نیافت به رای و اجتهاد و قیاس روی می آورد، (این شیوه صحیح نیست، بلکه) سنت و قرآن با هم همراه هستند‌ و نباید آنها را از هم جدا کرد، برخلاف قیاس که هرگز همراه با سنت نمی باشد، بلکه زمانی انسان به قیاس روی می آورد که در سنت دلیلی نیابد، پس این تقسیم که در حدیث آمده است تقسیمی علمی نیست و مخالف شیوه ی کتاب و سنت می باشد که بر همراه بودن کتاب با سنت تشویق می کنند، چنان که در حدیثی صحیح اینچنین آمده است:

(در میان شما دو چیز قرار دادم که تا زمانی به آنها چنگ بزنید هرگز گمراه نمی شوید، کتاب الله و سنتم، و این دو هرگز از هم جدا نمی شوند تا زمانی که بر حوض بر من وارد شوند).

پس این تقسیم بندی صحیح نیست، (گفته می شود) به چه چیزی حکم می کنی؟، می گوید: به کتاب الله، اگر نیافتی؟، به سنت رسول الله، (اما) بر این شیوه ی سلفی اتفاق نظر وجود دارد که (وقتی گفته شود) به چه چیزی حکم می کنی؟، ابتدای امر می گوید: به کتاب و سنت، نه این که فقط کتاب، چون قبل از این ذکر کردیم فقط نباید به کتاب حکم کرد، و سنت آشکار کننده ی مجملات قرآن بوده و مسائل کلی قرآن را خاص می کند و مسائل مطلق قرآن را مقید می کند، به این ترتیب جایز نیست که بدون نگاه کردن به سنت، احکام از قرآن به تنهایی گرفته شوند بلکه لازم است قرآن و سنت با هم و یکجا استفاده شوند.