جایگاه تزکیه و احسان درکتاب و سنت

اگر ما از این اصطلاح که در قرن دوم پدید آمده و شایع گشته است صرف نظر کرده و به کتاب و سنت و عصر صحابه رضی الله عنهم و تابعین رحمهم الله رجوع کنیم  و قرآن و احادیث را مورد مطالعه و تأمل قرار دهیم ، خواهیم دید که قرآن کریم شعبه ای از دین و وظیفه مهمی از وظایف نبوت را یاد آور می شود و آن را به لفظ ((تزکیه)) تعبیر نموده و جزء ارکان  به شمار می آورد که رسول الله صلی الله علیه و سلم برای محقق کردن و به کمال رسانیدن آنها مبعوث شده است قرآن مجید می فرماید:

هوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولًا مِّنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَهَ وَإِن کَانُوا مِن قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُّبِینٍ
[سوره جمعه آیه ۲]

 اوست خدایی که میان عرب امی (یعنی قومی که خواندن و نوشتن نمی دانستند) پیغمبری بزرگوار از همان مردم برانگیخت تا بر آنان آیات وحی خدا را تلاوت کند و آنها را (از اوث جهل و اخلاق زشت) پاک سازد و شریعت و احکام کتاب سماوی و حکمت الهی بیاموزد با آنکه پیش از این ؛ همه در ورطه جهالت و گمراهی بودند سیر معنوی در لب لباب مثنوی جلد اول؛ ص(۱۲)