وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
آیا می توان در روز عید برای احترام به دیگر روزه داران که آنروز را عید نمی گیرند، روزه بود؟
من در ایران زندگی می کنم من شروع ماه رمضان را طبق عربستان شروع کردم ولی پایان ماه مبارک را طبق ایران می خواهم تموم کنم با اینکه اهل سنت هستم می خواستم بدونم گناهی بر من نیست؟ البته بر عمومی بودن آیه ی شریف نظر دارم ولی کلا می خواهم با پدر و مادرم که شیعه هستند یکی باشم، اشکالی ندارد؟
الحمدلله
آنچه که باعث خواهد شد تا مسلمانان آغاز به روزه ی رمضان کنند و یا عید فطر کنند، رویت هلال ماه رمضان و شوال است؛
الله تعالی می فرماید:
{شَهرُ رَمَضَانَ الَّذِی أَنزِلَ فِیهِ القُرآنُ هُدَی لِّلنَّاسِ وَ بَیِّنَاتٍ مِّن الهُدَی وَ الفُرقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنکُمُ الشَّهرَ فَلِیَصُمه} (بقره – ۱۸۳ – ۱۸۵).
«ماه رمضان همان است که قرآن در آن فرو فرستاده شد تا مردم را راهنمایی کند و نشانه‌ها و آیات روشنی از ارشاد (به حق و حقیقت) باشد و میان (حق و باطل در همه ادوار) جدایی افکند پس هر کس از شما (فرا رسیدن) این ماه را دریابد باید که آن را روزه بگیرد».
و از ابوهریره روایت است که گفت : پیامبر صلی الله علیه وسلمفرمود:
(صوموا لرؤیته و أفطروا لرؤیته، فإن غمی علیکم الشهر فعدوا ثلاثین)
«با دیدن آن (هلال) روزه بگیرید و با دیدن آن (هلال) افطار کنید (عید کنید) و اگر ابر مانع دیدن ماه شد سی روز (شعبان) را کامل کنید».
متفق علیه
بنابراین آنچه واجب است؛ روزه گرفتن و عید کردن با رویت ماه رمضان و شوال است؛
اما اگر فرض کنیم فردی در مکانی سکونت داشت که موفق به رویت ماه نشد؛ او باید ماه شعبان را سی روز کامل کند بعد از آن ابتدای ماه بعد را بعنوان روزه ی رمضان روزه بگیرد؛
و یا اگر فردی عادل و مسلمان و عاقل خبر داد که ماه رمضان را دیده است، پس به او اعتماد کرده و روزه خود را شروع می کند؛ و یا عید کند از ابن عمر روایت است:
(تراءی الناس الهلال، فأخبرت رسول الله صلی الله علیه وسلم أنی رأیته، فصام و أمر الناس بصیامه).
«مردم برای دیدن هلال (به آسمان) نگاه می‌کردند، من به پیامبر صلی الله علیه وسلم خبر دادم که هلال ماه را دیدم، پس پیامبر صلی الله علیه وسلم روزه گرفت و به مردم امر کرد که روزه بگیرند».
ابوداود (۲۳۲۵).
اما فرا رسیدن ماه شوال با شهادت کمتر از دو نفر ثابت نمی‌شود.
ترمذی‌گفته است:
بیشتر اهل علم بدینطریق عمل می‌کنند وگفته‌اند:که برای روزه‌گرفتن، شهادت وگواهی یک نفر مردکه بگوید من هلال را دیده‌ام، مورد قبول است.
و رای امام شافعی
و امام احمد
و ابن المبارک نیز چنین می‌باشد
و نووی‌گفته است:اصح آنست.
واما در‌باره ثبوت رویت هلال شوال:
بنابرای عموم فقها، رویت یک مرد عادل وگواهی وی پذیرفته نمی‌شود، بلکه باید سی روزه ماه رمضان تکمیل گردد
یا اینکه دو نفرگواه عادل برویت هلال شوال‌گواهی دهند. ولی ابوثور گفته است ثبوت رویت هلال شوال وهلال رمضان، با هم فرقی ندارند وبرای هر دو،گواهی یک نفر عادل قبول است.
(فقه السنه سید سابق)
از عبدالرحمن بن زید بن خطاب روایت است که:
اودر روز شک خطبه خواند وگفت : همانا من با اصحاب پیامبر صلی الله علیه وسلم همنشین بوده و از آنها سؤال کرده‌ام، آنان به من گفته‌اند که پیامبرصلی الله علیه وسلم فرمود:
(صوموا لرؤیته، و أفطروا لرؤیته، و أنسکوا لها، فإن غم علیکم فأتموا ثلاثین یوما، فإن شهد شاهدان مسلمان فصوموا و أفطروا)
«با دیدن هلال (رمضان) روزه بگیرید و با دیدن هلال ماه (شوال) عید کنید و با دیدن آن عبادت کنید و اگر ابر مانع دیدن هلال شد، سی روز (شعبان) را کامل کنید و اگر دو شاهد مسلمان (به دیدن هلال ماه) شهادت دادند روزه بگیرید و عید کنید».
صحیح ابن ماجه(۳۸۱۱)
از امیر مکه حارث بن حاطب روایت است:
(عهد إلینا رسول الله صلی الله علیه وسلم أن ننسک للرؤیه فإن لم نره و شهد شاهدا عدل نسکنا بشهادتهما).
«پیامبر صلی الله علیه وسلم به ما سفارش کرد که با دیدن هلال عبادت کنیم و اگر آن را ندیدیم و دو شاهد عادل بر آن شهادت دادند با شهادت آنها عبادت کنیم».
ابوداود (۲۳۲۱)
پس از مفهوم جمله «فإن شهد شاهدان مسلمان فصوموا و أفطروا» در حدیث عبدالرحمن بن زیدو جمله «فإن لم نره و شهد شاهدا عدل نسکنا بشهادتهما».
در حدیث حارث، استنباط می‌شود که شهادت یک نفر برای اثبات ماه مبارک رمضان و عید فطر صحیح نیست،
ولی به دلیل حدیث (ابن عمر) اثبات ماه مبارک رمضان از این مفهوم خارج می‌شود و عید بر حکم خود باقی
می‌ماند چون دلیلی بر صحت شهادت یک نفر برای عید وجود ندارد – اه. با أندکی تغییر از
«تحفه الأحوذی» (۳/۳۷۴، ۳۷۳).
و برخی از علما فرموده اند که اگر مناطقی که در یک مدار افقی هستند؛ چنانکه در مکانی ماه رویت شد، بقیه نیز براساس آن روزه بگیرند و همینطور برای عید کردن؛
برای جمهور فقهاء اختلاف مطالع برای رویت هلال (ماه رمضان و ماه شوال) معتبر نیست.
بنابراین هرگاه اهل شهری وکشوری هلال را رویت‌کرد، بر همه کشورها و شهرهای دیگر واجب می‌گردد،که روزه بگیرند، و یا عید را اعلام کنند چون پیامبر صلی الله علیه و سلم فرموده است:
« صوموا لرؤیته، وافطروا لرؤیته ».
این فرموده پیامبر صلی الله علیه و سلم خطابی است عام و فراگیر برای همه امّت محمد صلی الله علیه و سلم ، پس هرگاه یکی ازافراد امت، در هرمکانی هلال (رمضان) را رویت‌کرد، حکم این رویت، برای همه افراد مکلف امّت ثابت می‌گردد.
لذا با توجه به مطالب گفته شد؛ چنانکه کشوری هم افق با کشور فرد ساکن، ماه را رویت کردند، بر اساس آن مسلمانان باید روزه بگیرند یا عید نمایند؛ و اگر کسی عمدا در هنگام عید فطر روزه بگیرد گناهکار است؛ از ابوعبید مولای ابن أزهر روایت است.
(شهدت العید مع عمر بن الخطاب رضی الله عنه فقال: هذان یومان نهی رسول الله صلی الله علیه وسلم عن صیامهما : یوم فطرکم من صیامکم، و الیوم الآخر تأکلون فیه من نسککم).
«در روز عید با عمر بن خطاب رضی الله عنه بودم گفت : پیامبر صلی الله علیه وسلم از روزه گرفتن در این دو روز نهی فرموده است، اولین روز بعد از ماه رمضان (عید فطر) و روزی که از قربانی‌هایتان می‌خورید (عید قربان).
متفق علیه
والله اعلم