محمد باقر سبزواری (۱۰۱۸-۱۰۹۰هـ): او در کتاب ذخیرهالمعاد میگوید:روایات زیادی که در موضوع درآمدها مانند صحیحه الحارث بن مغیره النضری، و صحیحه فضلاء و صحیحه زراره و صحیحه علی بن مهزیار، و صحیحه ضریس و حسنه الفضیل، و روایت محمد بن مسلم و روایت داود بن کثیر و روایت الحارث بن المغیره، و روایت معاذ بن کثیر، و روایت اسحاق بن یعقوب، و روایت عبدالله بن سنان، و روایت حکم مؤذن بنی عبس، از همه این روایتها چنین بر میآید که شیعیان از دادن خمس معاف هستند[۱].
و او گفته که مختار هستند که خمس را نگیرند، و یا اینکه سهمیه امام را تا زمان ظهور او حفاظت نمایند، و یا اینکه فقیه آن را خرج کند، و این مستحب است و واجب نیست، با اینکه او با استدلال از روایتهای آمده به شدت متمایل به این است که خمس معاف است.
و شیخ محمدحسن نجفی (ت ۱۲۶۶ﻫ).
سید محمد علی طباطبائی (ت ۱۰۰۹ ﻫ).
شهید ثانی (۹۱۱هـ ۹۶۶ ﻫ).
علامه سلار.
شیخ یحیی بن سعید حلی (۶۰۱ -۶۹۰ ﻫ).
نظرشان عدم وجوب خمس است.
و گروهی از فقها گفتهاند که خمس در زنان و مسکن و کالاهای تجاری در زمان غیبت معاف است، از جمله این فقها مىتوان افراد ذیل را نام برد:
شیخ الطائفه ابوجعفر طوسی (ت ۴۶۰ ﻫ)[۲].
محقق حلی نجم الدین جعفر بن حسن (۶۰۲-۶۷۶ ﻫ)[۳].
علامه حسن بن مطهر حلی (ت ۷۰۹ ﻫ)[۴].
قاضی ابن براج (متوفای نیمه قرن پنجم هجری)[۵].
شهید اول (ت ۷۸۶).
[۱] ذخیره المعاد ص ۲۹۲ .
[۲]– النهایه فی مجرد الفقه والفتاوی ص ۲۰۰٫
[۳]– شرائع الاسلام / کتاب الخمس ۱/۱۸۲- ۱۸۳٫
[۴]– تحریر الاحکام.
[۵]– المهذب ۱/۱۸۰٫