﴿وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَهً لِّلْعَالَمِینَ﴾

ابن قیّم می­گوید: «صحیح­ترین دیدگاه دربارۀ آیۀ: ﴿وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَهً لِّلْعَالَمِینَ﴾ [الأنبیاء: ۱۰۷]، این است که آیۀ مذکور عام بوده و این مورد را به دو صورت می­توان بیان کرد:

۱- اینکه تمامی جهانیان از رسالت رسول الله صلی الله علیه وسلم فایده بردند؛ پیروان‎شان به سعادت دنیا و آخرت رسیدند و دشمنان پیامبر صلی الله علیه وسلم که علیه ایشان جنگیدند نیز تسریع در کشته­شدن و مرگ آنان، برایشان بهتر از زندگی بود، چون اگر زنده می­ماندند، عذابشان در آخرت، بیشتر و شدیدتر می­گشت و از آنجا که بدبختی بر آنان مقدّر شده بود، برای آنان، تسریع در مرگ بهتر از عمر طولانی به همراه کفر بود.

هم­پیمانان پیامبر صلی الله علیه وسلم نیز در سایۀ پیمان و ضمانت ایشان زندگی کردند و به سبب پیمانی که بستند، بدی‌هایشان کمتر از افرادی که علیه پیامبر صلی الله علیه وسلم جنگیدند، بود.

و منافقان به سبب اظهار ایمان، خون و اموال و خانواده و احترام‎شان حفظ گردید و احکام مسلمانان؛ همچون ارث و… بر آنان اجرا گشت.

ملّت­هایی که از پیامبر صلی الله علیه وسلم دور بودند نیز از این طریق فایده بردند که الله تعالی به سبب رسالت ایشان، عذاب عمومی را از ساکنان زمین برداشت و در نتیجه، تمامی جهانیان از رسالت پیامبرr نفع بردند.

پیامبر صلی الله علیه وسلم رحمت برای هر انسانی بودند، امّا مؤمنان این رحمت را پذیرفتند و در دنیا و آخرت، از آن بهره بردند، ولی کافران آن را رد نمودند و عمل‎شان باعث نشد که رحمت­بودن رسول الله از بین برود، بلکه فقط این افراد آن را انکار کردند؛ مانند اینکه گفته شود: فلان چیز دوای فلان بیماری است و اگر کسی از آن استفاده نکند، دوابودنش برای فلان بیماری از بین نمی­رود».[۱]

ابن عاشور در تفسیر آیۀ مزبور چنین می­آورد: «این آیه مشتمل بر وصفی جامع و فراگیر برای بعثت پیامبر صلی الله علیه وسلم است. برتری آن بر سایر شرایع این است که عام و مداوم؛ یعنی رحمت برای تمامی جهانیان است».[۲]

وی در ادامه می­گوید: «این موضوع به دو صورت آشکار می­گردد: اول اینکه نفس پاک ایشان آمیخته و خوگرفته به ویژگی رحمت است و دوم اینکه احکام شریعت اسلام باعث گسترش و شمول رحمت می­گردد».[۳]

[۱]– جلاء الأفهام فی فضل الصّلاه والسّلام علی خیر الأنام، ابن قیّم، ص ۹٫

[۲]– تفسیر التّحریر والتّنویر، ج ۷، صص ۱۶۴- ۱۶۵٫

[۳]– همان، صص ۱۶۶- ۱۶۷؛ برای اطّلاعات بیشتر، نک: الرّحمه والعظمه فی السّیره النّبویّه.