گردنه های تلبیس شیطان و مراحلی که انسان را فریب می دهد

 گردنه اول: تلاش براى گرفتار کردن انسان به کفر است.

گردنه دوم: قرار دادن بنده در بدعت و نوآورى در دین.

گردنه سوم: ارتکاب گناهان کبیره.

گردنه چهارم: ارتکاب گناهان صغیره.

 گردنه پنجم: قرار دادن بنده در مشغولیتش به مباحات و غفلتش از عبادات است.

گردنه ی ششم: جلوه دادن اعمـال کم فضیلت در برابر اعمـال پر فضیلت که شیطان بنده را بدان امـر مى نماید و در جلو چشمانش زیبا جلوه مى دهد، و فضیلت و سود آنرا بدو نشان مى دهد، براى اینکه او را از آنچه سودمندتر و بهتر است بدانچه سود و فایده ی آن کمتر است مشغول نماید.

و زمانی که شیطان از اینکه بنده را از اصل ثواب منع کند درمانده و عاجز شد، طمع در این مى نمایدکه او را از دستیابى به کمال و فضلیت و درجات بالاى آن ثواب دور نماید، به همین خاطر او را از اعمال پر فضیلت به کارهای کم فضیلت و از راجح به مـرجوح و از محبوبتر نزد خدا به تنها محبوب نزد او و از رضایتمندتر نزد خدا به تنها رضایتمند مشغول مى کند.

(مَدَارِجُ السَّالِکِینَ بَیْنَ مَنَازِلِ إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ» لِـ {ابْنِ قَیِّم الْجَوْزِیَّه} الجُزء الاول الصفحه ۲۲۲).