وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
۱- در این جزء از ارتباطات خانوادگی، خصوصاً مسایل همسرداری و حلّ اختلافات درهنگام بروز، و بیانِ اصل (صلح) سخن به میان میآید.
۲- در آیه ای که خواهیم آورد دَه حق، بررسی میشود. وضعیت خود را با آن مقایسه کن وببین که آیا آنرا برآورده نموده ای! ﴿۞وَٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَلَا تُشۡرِکُواْ بِهِۦ شَیۡٔٗاۖ وَبِٱلۡوَٰلِدَیۡنِ إِحۡسَٰنٗا وَبِذِی ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡیَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰکِینِ وَٱلۡجَارِ ذِی ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡجَارِ ٱلۡجُنُبِ وَٱلصَّاحِبِ بِٱلۡجَنۢبِ وَٱبۡنِ ٱلسَّبِیلِ وَمَا مَلَکَتۡ أَیۡمَٰنُکُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا یُحِبُّ مَن کَانَ مُخۡتَالٗا فَخُورًا٣۶﴾ [النساء: ۳۶].
یعنی: «و الله را عبادت کنید، و با او چیزی را شریک قرار ندهید، و با پدر و مادر نیکی نمایید، و با خویشاوندان ویتیمان ودرماندگان وبیچارگان و همسایه خویشاوند وهمسایه بیگانه وهمراه ومسافر وکنیزان و غلامان نیز نیکی کنید؛ همانا الله کسی را که خودپسند و خودستا باشد دوست ندارد».
۳- رسول الله این آیه را شنید و گریست! آیا میدانی علت گریه اش چه بود؟. ﴿فَکَیۡفَ إِذَا جِئۡنَا مِن کُلِّ أُمَّهِۢ بِشَهِیدٖ وَجِئۡنَا بِکَ عَلَىٰ هَٰؤُلَآءِ شَهِیدٗا۴١﴾ [النساء: ۴۱]
یعنی: «چگونه خواهد بود آنگاه که از هر امّتی گواهی بیاوریم و تو را به عنوان گواه بر آنان بیاوریم؟».
۴- در این جزء برخی از مواقف یهود پیرامونِ وارونه جلوه دادن حقایق ودروغ وحسادت آنان بیان میشود. این وضعیت را با آنچه امروز رخ میدهد، مقایسه کن!
۵- ﴿وَلَا تَتَمَنَّوۡاْ مَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بِهِۦ بَعۡضَکُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ﴾ [النساء: ۳۲]
یعنی: «و آرزوی چیزی را نکنید که الله برخی از شما را با آن بر برخی دیگر برتری داده است». گروهی از علما میگویند: وقتی این آیه از مجردِّ آرزو و تمنای دل باز میدارد، وضعیتِ کسی که منکر تفاوت شرعیِ میان مرد و زن است وفریادِ کنار گذاشتن این قانون را سرمیدهد و خواهان تساوی است، چیست؟ او که به اسمِ حقوق مساوی مرد و زن، به این اندیشه فرا میخواند!
۶- در این آیه از ادای امانت به صاحبش و مراعات عدالت در داوریِ میان مردم، سخن رانده میشود: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ یَأۡمُرُکُمۡ أَن تُؤَدُّواْ ٱلۡأَمَٰنَٰتِ إِلَىٰٓ أَهۡلِهَا وَإِذَا حَکَمۡتُم بَیۡنَ ٱلنَّاسِ أَن تَحۡکُمُواْ بِٱلۡعَدۡلِۚ إِنَّ ٱللَّهَ نِعِمَّا یَعِظُکُم بِهِۦٓۗ إِنَّ ٱللَّهَ کَانَ سَمِیعَۢا بَصِیرٗا۵٨﴾ [النساء: ۵۸].
یعنی: «همانا الله شما را فرمان میدهد تا امانت ها را به صاحبانشان برسانید و هنگامی که میان مردم داوری میکنید دادگرانه داوری کنید، بدون شک الله شما را به بهترین اندرز پند میدهد، قطعاً الله شنوا و بینا است».
پس به امانتِ تربیت فرزندان، امانتِ اموال و دارایی، و به جانی که در کالبد توست، نگاهی بینداز! در داوری خود بر مردم نظاره کن! خواه در منصبِ قضاوت باشی یا داوری میان دونفر؛ یا حکم کننده بر اقوال دیگران؛ حتی اگر طرفّ مقابلّ تو، از دگراندیشان باشد. عدل و دادگری همان است که الله از ما میخواهد.
۷- دستور به فرمان برداری از الله و رسول او و والیانِ امر. و بیان این که در هنگام اختلاف، بازگشت و محلِ رجوع، قرآن و سنّت است.
۸- از صفات منافقین، ارجاعِ حکم و قضاوت، به سوی غیر شرعِ الله است. بلکه از ارجاع به شریعت الله به جِد باز میدارند.
۹- وجوب کُرنش و تسلیم در برابر حکم الله و رسول.
۱۰- این سوره با جدیّت کامل عمل آنان که بدون تدبر، اندیشه و عمل، قرآن را تلاوت میکنند، انکار میکند. الله میفرماید: ﴿أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ ٱلۡقُرۡءَانَۚ وَلَوۡ کَانَ مِنۡ عِندِ غَیۡرِ ٱللَّهِ لَوَجَدُواْ فِیهِ ٱخۡتِلَٰفٗا کَثِیرٗا٨٢﴾ [النساء: ۸۲].
یعنی: «آیا در قرآن نمی اندیشند! و اگر از جانب غیرُ الله بود، در آن اختلاف زیادی می یافتند».
۱۱- دستور به هوشیار بودن در قبال دشمن و تشویق به خروجِ فی سبیل الله در صورت لزوم و عدم وجود موانع.
۱۲- نیم نگاه و اشاره ای به خطرِ شیطان و حرص و طمع او در اغواء و فریب دادن ما.
۱۳- خطیر بودنِ قتل ناحقِّ انسانِ مؤمن و وعید بسیار سخت در این باره.
۱۴- بیان پاره ای از احکام کوتاه خواندن نماز در مسافرت، و ذکر روشی از روشهای نمازخوف (ترس).
۱۵- در ربعِ (یک چهارم) آخر سوره، بحث مفصلی پیرامون برخی از احکام معاشرت و تعاملِ میان همسران از قبیل نافرمانی، عدل و داد، جدایی، با در نظر داشتنِ مراقبتِ الهی ارائه میشود. پس خوب بیندیش!
۱۶- اسلام نظام خانواده را مقرر و تنظیم و مسئولیتها را تقسیم میکند. بحث سرپرستی و قیمومیّت در سوره نساء که به حقوق زن اهتمام میورزد، ذکر شده است. پس مگر میشود که سرپرستی علیه زن باشد؟!.
۱۷- باز دوباره بحث ِپیرامون منافقین و دوستی آنان با دشمنانِ الله وتنبلی در عبادات، تکرار میشود. و سرانجامِ کار آنها در قیامت هم ذکر میشود. پس برماست که از روش آنان دوری گزینیم وهوشیار باشیم.