یقینا انسان تا مادامیکه راز خود را پوشیده نگه دارد، حاکم خویشتن است، اما بعد از آنکه راز خود را افشا نماید، کنترل اوضاع از دستش خارج میشود و عواقب آن به خودش بر میگردد.
قال عمر ابن خطاب رضی الله عنه: «من کتم سره کانت الخیره فی یدیه».
«هر کس راز خود را بپوشاند، زمام خیر به دست اوست».
انسان قبل از دیگران مسئول خویشتن است. پس نباید کاری کند که در معرض تهمت و سوء ظن مردم قرار گیرد. و اگر احتمال میداد که رفتارش برای مردم شک برانگیز است، فورا حقیقت امر را آشکار سازد و گمانهای بد را برطرف نماید.
وقال: «من عرض نفسه للتهمه فلا یلومن من أساء به الظن». «هر کس خود را در معرض تهمت و سوء ظن قرار دهد، کسی جز خویشتن را سرزنش نکند».
برادران دینی باعث سعادت انسان میشوند، در وقت صلح و خوشی، همنشینان خوبی هستند و در اعمال نیک و تقوا با انسان همکاری خواهند کرد و به هنگام مصیبت و بلا، یاوران خوبی هستند که تا آخرین لحظه با جان و مال در کنار برادر مسلمان خود خواهند بود و او را بر خویشتن ترجیح خواهند داد حتی اگر خودشان در مضیقه باشند.
قال: «علیک بإخوان الصدق تعش فی أکنافهم فإنـهم زینه فی الرخاء وعده فی البلاء»[۱]. «برای خود برادران نیک جهت مجالست برگزین، چرا که آنها باعث زینت تو در روزهای خوش و پشتوانه ات در روزهای ناگوار خواهند بود».
[۱]– منبع: «تاریخ دمشق» (۴۴/۳۵۹) و «الإخوان لابن أبی الدنیا» (۱۱۶).