سوال: اللّه یا لامکان است و یا بر عرش اِستوا فرموده است اما در هر دو حالت سؤالِ بنده به قوّهء خودش باقیست. پس این لفظِ بیتُاللّه «خانهء خُدا» به چه معناست؟
پاسخ: «بیت الله» به معنای خانه خداست اما این خانه به این معنایی که ما فکر می کنیم نیست. چون خانه یعنی سرپناهی برای انسان و سایر حیوانات که آنها را از سرما، گرما و همچنین آنها را از رسیدن آسیب و ضرر از سوی سایر حیوانات دیگر حفظ کند.
و در دنیا هرحیوانی برای خوابیدن، استراحت کردن، غذا خوردن و… خانه ای درست می کند اما الله متعال مانند مخلوقاتش نیاز به خانه ندارد. چون نه سرما و نه گرما و نه هیچ چیز دیگری به خداوند آسیب نمی رساند و همچنین خداوند به غذا خوردن، استراحت کردن، خوابیدن و… احتیاجی ندارد که نیاز به خانه داشته باشد.
بنابراین منظور از «بیتالله» این نیست که خداوند مانند انسانها و سایر مخلوقات خانه دارد و در آن زندگی می کند، بلکه منظور تعلق آن است و معنای این واژه بسیار عمیقتر از «کعبه» است. چرا که کعبه یعنی مکعب و کعبه به خاطر جایگاه ویژه ای که دارد به عنوان «بیت الله» نامگذاری شده است.
چناچه خداوند در قرآن جایگاه این خانه را این چنین بیان می کند: «وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثَابَهً لِّلنَّاسِ وَأَمْناً…» (بقره/۱۲۵): «و کعبه را جایگاه اجتماع و مکانی امن برای مردم ساختیم».
و در جای دیگر می فرماید: «جَعَلَ اللّهُ الْکَعْبَهَ الْبَیْتَ الْحَرَامَ قِیَاماً لِّلنَّاس…» (مائده/۹۷): «خداوند، کعبه یعنی بیت الحرام را وسیله ای برای سامان بخشیدن مردم قرار داده است».
خلاصه: کعبه دارای ویژگی های خاصی است که عبارتند از:
کعبه محل تجمع مسلمانان است و این اجتماع سبب تقویت وحدت امت اسلامی می شود.
مسلمانان با آمدن به مکه و با انجام دادن اعمال حج نهایت بندگی خویش را به نمایش می گذارند.
کعبه از هر نوع شرک و کفری پاک است.
کعبه محلی است که در آن امنیت و آرامش وجود دارد.
کعبه برای مردم منافع دنیایی و اخروی دارد. به عنوان مثال:
در امور دنیایی: در آنجا به تجارت و خرید و فروش کالا می پردازند که این مساله به اقتصاد آنها کمک می کند و از طرفی با مردم سایر نقاط جهان آشنا می شوند و با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.
در امور اخروی: در آنجا به عبادت و بندگی خالق خویش می پردازند و با دعا و مناجات مورد عفو و بخشش الله متعال قرار می گیرند.
به همین جهت کعبه را «بیت الله» می گویند و معنای بیت الله به آن معنایی که ما از خانه داریم نیست و در واقع خداوند به خانه نیازی ندارد بلکه این ما هستیم که به کعبه نیاز داریم.
نویسنده: امید خزاعی