هفتاد و پنجمین پایه از پایه‌های ایمان: محبت کردن به کوچکتر و احترام به بزرگ‌تر

دلیل از سنت: پیامبر  صلی الله علیه وسلم فرموده است: «مَنْ لاَ یَرْحَمِ النَّاسَ لاَ یَرْحَمْهُ اللَّه متعال»[۱]. «کسی‌که به مردم رحم نکند خداوند متعال به او رحم نمی­کند». همچنین پیامبر  صلی الله علیه وسلم فرموده است: «جَعَلَ اللَّهُ الرَّحْمَهَ مِائَهَ جُزْءٍ فَأَمْسَکَ عِنْدَهُ تِسْعَهً وَتِسْعِینَ جُزْءًا وَأَنْزَلَ فِی الْأَرْضِ جُزْءًا وَاحِدًا فَمِنْ ذَلِکَ الْجُزْءِ یَتَرَاحَمُ الْخَلْقُ حَتَّى تَرْفَعَ الْفَرَسُ حَافِرَهَا عَنْ وَلَدِهَا خَشْیَهَ أَنْ تُصِیبَهُ»[۲]. «خداوند رحمت خود را به صد قسمت تقسیم نموده است، نود و نه قسمت را نزد خودش نگه داشته و یک قسمتش را به زمین فرستاده است، و از همین یک قسمت است که مخلوقات به یکدیگر مهربانی می­کنند تا جایی‌که اسب، سم‌اش را بلند می­کند که مبادا به کره­اش آسیبی برسد». همچنین پیامبر صلی الله علیه وسلم فرموده است: «مَنْ لَمْ یَرْحَمْ صَغِیرنَا، وَیَعْرِفْ حَقَّ کَبیرِنَا فَلَیْسَ مِنَّا»[۳]. «کسی‌که به کوچک‌تر ما مهربانی نکند و به بزرگ‌تر ما احترام نگذارد از ما نیست». همچنین پیامبر  صلی الله علیه وسلم فرموده است: «کَبِّرِ الْکُبْرَ»[۴]. «بزرگ‌ترها [در سِن] را بزرگ بدار». و در جای دیگر می­فرماید: «وَلْیَؤُمَّکُمْ أَکْبَرُکُمْ»^[۵]. «بزرگ‌تر شما امامت [نماز] کند».

 

 

 

[۱]– صحیح بخاری: ۷۳۷۶؛ صحیح مسلم: ۶۱۷۲؛ سنن ترمذی: ۱۹۲۲- ۲۳۸۱؛ صححه آلبانی. و با این لفظ: «إِنَّمَا یَرْحَمُ اللَّهُ مِنْ عِبَادِهِ الرُّحَمَاءَ». «خداوند فقط به بندگانی که رحم می­کنند رحم می­کند» صحیح بخاری: ۱۲۸۴- ۵۶۵۵- ۶۶۵۵- ۷۳۷۷۷- ۷۴۴۸؛ صحیح مسلم: ۲۱۷۴؛ سنن ابو داود: ۳۱۲۵؛ سنن نسائی: ۱۸۶۸؛ سنن ابن ماجه: ۱۵۸۸؛ صححه آلبانی. و با این لفظ: «إِنَّهُ مَنْ لاَ یَرْحَمْ لاَ یُرْحَمْ». «کسی‌که رحم نکند رحم کرده نمی‌شود».  بخاری: ۵۹۹۷- ۶۰۱۳؛ مسلم: ۶۱۷۰؛ سنن ابو داود: ۵۲۱۸؛ سنن ترمذی: ۱۹۱۱؛ صححه آلبانی.

[۲]– صحیح بخاری: ۶۰۰۰؛ صحیح مسلم: ۷۱۴۸٫

[۳]– سنن ابو داود: ۴۹۴۳؛ سنن ترمذی: ۱۹۱۹- ۹۱۲۰؛ شیخ آلبانی سند آن را صحیح دانسته است.

[۴]– صحیح بخاری: ۶۱۴۲و۶۱۴۳؛ صحیح مسلم: ۴۴۳۴- ۴۴۳۵؛ سنن نسائی: ۴۷۱۲؛ صححه آلبانی.

[۵]– صحیح بخاری: ۶۲۸- ۶۸۵- ۸۱۹- ۷۲۴۶؛ سنن نسائی: ۶۳۵؛ صححه آلبانی.