وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
برابر است که در آن معبود سود و زیان را اعتقاد داشته باشد، یا اینکه آن معبود را می‌پرستد تا برای وی نزد الله شفاعت خواهی کند.
هر کس که غیر از الله را پرستش کند، بدین صورت که از مردگان یا غائبین طلب فریاد رسی کند، یا برای غیر الله قربانی و ذبح و نذر کند، پس او به الله تعالی شرک ورزیده است، حال تفاوتی ندارد که او معتقد باشد فقط الله نفع و ضرر رساننده حقیقی است و آن‌ها فقط واسطه و وسیله هستند، یا اینکه باور داشته باشد که آنانی را که فرا می‌خواند، قدرت سود و زیان را دارا هستند. در هر دو حالت، او شرک ورزیده است؛ چون شرک مطلقا عبادت و پرستش غیر الله است، و هر دوی این‌ها ـ که یکی مستقیما سود و زیان از معبود غیر الله می‌خواهد و دیگری که معبودش را واسطه بین خود و الله قرار می‌دهد، و امید شفاعت معبودش را دارد ـ در حکم مساوی‌اند و هر دو مشرک محسوب می‌شوند.
و دلیل این امر آنست که کافرانی که رسول الله ج یا آن‌ها جنگ نمودند، همه اقرار بودند که الله متعال خالق، رازق، زنده کننده، میراننده، و نفع و ضرر رسانندۀ حقیقی است، که همه امور را تدبیر می‌کند، ولی این اقرار و اعتقادشان آن‌ها را در اسلام داخل نکرد.
الله تعالی می‌فرماید: ﴿قُلۡ مَن یَرۡزُقُکُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ أَمَّن یَمۡلِکُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَمَن یُخۡرِجُ ٱلۡحَیَّ مِنَ ٱلۡمَیِّتِ وَیُخۡرِجُ ٱلۡمَیِّتَ مِنَ ٱلۡحَیِّ وَمَن یُدَبِّرُ ٱلۡأَمۡرَۚ فَسَیَقُولُونَ ٱللَّهُۚ فَقُلۡ أَفَلَا تَتَّقُونَ٣١﴾ [یونس: ۳۱]. «بگو: چه کسی از آسمان و زمین به شما روزی می‌رساند؟ یا چه کسی مالک واقعی گوش و چشم‌هاست؟ یا چه کسی زنده را از مرده و مرده را از زنده بیرون می‌آورد؟ یا چه کسی امور (جهان) را تدبیر می‌کند؟ به زودی خواهند گفت: آن الله است، پس بگو: آیا نمی‌ترسید و پرهیزگار نمی‌شوید»؟.
و می‌فرماید: ﴿قُلۡ مَنۢ بِیَدِهِۦ مَلَکُوتُ کُلِّ شَیۡءٖ وَهُوَ یُجِیرُ وَلَا یُجَارُ عَلَیۡهِ إِن کُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ٨٨ سَیَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ فَأَنَّىٰ تُسۡحَرُونَ٨٩﴾ [المؤمنون: ۸۸-۸۹]. «بگو: کیست آنکه فرمانروایی هر چیزی به دست اوست؟ و او پناه می‌دهد (هرکه را خواهد و به فریادش می‌رسد)، و هرگز کسی بر خلاف او پناه داده نمی‌شود، اگر واقعا فهمیده و آگاهید. در جواب خواهند گفت: این همه از آن الله است، بگو: پس چگونه دستخوش افسون می‌شوید»؟[۱].
اگر این‌ها چنین اعتقاد دارند پس به کدام سبب کافر بودند؟
جواب: آن‌ها به دلیل پرستش و عبادت‌شان برای غیر الله متعال به قصد تقرب و نزد یکی جستن به الله؛ کافر گشتند.
آن‌ها می‌گفتند: توجه و پرستش ما و طلب دعایمان از غیر الله جز برای تقرب و نزدیکی جستن به الله و شفیع قرار دادن آن‌ها نیست. ما حاجتمان را از الله می‌خواهیم و از آن‌ها خواستار نیستیم، مگر ما حاجتمان را به واسطه و شفاعتگری آن‌ها می‌طلبیم.
و دلیل اینکه آن‌ها در عبادت غیر الله قصد تقرب و نزدیکی به الله را داشته‌اند، این آیه مبارکه است: ﴿وَٱلَّذِینَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِیَآءَ مَا نَعۡبُدُهُمۡ إِلَّا لِیُقَرِّبُونَآ إِلَى ٱللَّهِ زُلۡفَىٰٓ إِنَّ ٱللَّهَ یَحۡکُمُ بَیۡنَهُمۡ فِی مَا هُمۡ فِیهِ یَخۡتَلِفُونَۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا یَهۡدِی مَنۡ هُوَ کَٰذِبٞ کَفَّارٞ٣﴾ [الزمر: ۳]. «کسانی‌که جز الله یاوران و معبودهای دیگری را به خود گرفته‌اند (می‌گویند): ما آن‌ها را نمی‌پرستیم مگر بدان خاطر که ما را به اللهأ نزدیک گردانند. الله تعالی روز قیامت میان ایشان و مؤمنان درباره چیزی که در آن اختلاف دارند داوری خواهد کرد. بی گمان الله سبحانه و تعالی انسان دروغگوی کفر پیشه را هدایت و رهنمود نمی‌کند».
پس الله متعال آن‌ها را دروغگو نامید، و به خاطری که بین خود و بین الله سبحانه و تعالی در عبادت واسطه‌ها قرار داده‌اند؛ آن‌ها را از زمرۀ کافران گردانید.
و دلیل اینکه آن‌ها در عبادت غیر الله قصد شفاعت داشته‌اند، این آیه کریمه است: ﴿وَیَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا یَضُرُّهُمۡ وَلَا یَنفَعُهُمۡ وَیَقُولُونَ هَٰٓؤُلَآءِ شُفَعَٰٓؤُنَا عِندَ ٱللَّهِۚ قُلۡ أَتُنَبُِّٔونَ ٱللَّهَ بِمَا لَا یَعۡلَمُ فِی ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِی ٱلۡأَرۡضِۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا یُشۡرِکُونَ١٨﴾ [یونس: ۱۸]. «و به جای الله چیزهایی را می‌پرستند که نه به آنان زیان می‌رساند (اگر آن‌ها را نپرستند) و نه به آنان سود می‌رساند (در صورتی‌که آن‌ها را بپرستند) و می‌گویند: این‌ها نزد الله متعال شفاعتگران ما هستند، بگو: آیا الله را از وجود چیزی در آسمان‌ها و زمین آگاه می‌کنید که خود نمی‌داند؟ الله پاک و برتر است از آنچه شریک وی قرار می‌دهند».
باز هم ملاحظه می‌کنیم که الله اینان را با گرفتن شفاعتگران (میان خود و میان الله) در زمره مشرکین قرار داده است، پس روشن گردید که بین ما و بین الله هیچ واسطه‌ای در عبادت و ذبح و نذر و دعا نیست.
مشرکین در دعای تلبیه خویش می‌گفتند: «الها لبیک، هیچ شریکی برای تو نیست مگر آن شریکی که ملک خودت است، تو مالک اویی و مالک آنچه با اوست»[۲].
[۱]– آیت دوم را مترجم اضافه نموده است برای اکمال معنی.
[۲]– صحیح مسلم شماره حدیث (۱۱۸۵).