نماز الضحی

صلاه الضحی سنت موکده پیامبر صلی الله علیه وسلم هست وچه درسفر وچه مقیم رسول الله صلی الله علیه وسلم آن را ترک ننموده اند.

از ابوهریره رضی الله عنه روایت است : (أوصانی خلیلی صلی الله علیه وسلم بثلاث : بصیام ثلاثه أیام فی کل شهر، و رکعتی الضحی، و أن أوتر قبل أن أنام) «دوست و محبوبم پیامبر صلی الله علیه وسلم مرا به سه چیز سفارش کرد : به روزه گرفتن سه روز در هر ماه و دو رکعت نماز ضحی و خواندن نماز وتر قبل از آنکه بخوابم». صحیح مسلم (۷۲۱).

 وقال -صلى الله علیه وسلم -: (یصبح على کل سلامى من الإنسان صدقه، فکل تسبیحه صدقه، وکل تهلیله صدقه، وکل تحمیده صدقه، وکل تکبیره صدقه، وأمرٌ بمعروف صدقه، ونهی عن منکر صدقه، ثم قال: ویکفی من ذلک رکعتان ترکعها فی الضحى) رواه مسلم فی الصحیح،

پیامبرصلی الله علیه وسلم میفرماید:«درهر روز بخاطر هر بند و مفصلی بر شما صدقه لازم است، پس هر سبحان الله، و الحمدلله، و لا إله إلا الله، و هر الله أکبر صدقه است و همچنین امر به معروف و نهی از منکر صدقه به حساب می‌آید و خواندن دو رکعت نماز ضحی جای همه آنها را می‌گیرد»

تعداد رکعات نماز ضحی :

حداقل آن دو رکعت است، و هیچیک از علما در این امر اختلافی ندارند. اما علما در مورد حداکثر تعداد رکعتهای نماز ضحی یا اوابین سه رای متفاوت دارند:

اول) حداکثر تعداد رکعات آن ۸ رکعت است. و این مذهب مالکیه و شافعیه و حنابله است، زیرا از أم هانی روایت است که گفت: (أن النبی صلی الله علیه وسلم یوم فتح مکه اغتسل فی بیتها فصلی ثمان رکعات) «پیامبر صلی الله علیه وسلم روز فتح مکه در خانه‌ی من غسل کرد و هشت رکعت نماز خواند». متفق علیه : بخاری (۱۱۷۶)، مسلم (۳۳۶).

دوم) حداکثر تعداد رکعات آن ۱۲ رکعت است، و این مذهب امام ابوحنیفه است. و دلیل ایشان حدیث ضعیفی از انس رضی الله عنه است که گفت: پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «من صلی الضحی ثنتی عشره رکعه بنی الله له قصراً فی الجنه» روایت ترمذی

یعنی: هرکس دوازده رکعت نماز ضحی بخواند، خداوند برای او قصری در بهشت بنا می کند.

ولی این حدیث ضعیف است.

سوم) حداکثر تعداد رکعتهای نماز ضحی مشخص نیست، و انسان هر قدر توانایی داشت می تواند بصورت دو رکعت دو رکعت نماز بخواند و هر بار سلام دهد. و این رای ابن جریر طبری است که صحیح تر است، زیرا از معاذه روایت است که گفت: به عایشه گفتم که آیا پیامبر صلی الله علیه وسلم نماز ضحی می خواند؟ عایشه گفت: «نعم! أربع رکعات، و یزید ما شاءالله» یعنی: آری، چهار رکعت می خواند، سپس هر قدر که خداوند وی را یاری می داد ادامه می داد. صحیح مسلم (۷۱۹).

 بهترین اوقات ادای نماز ضحی:

وقت نماز چاشت یا ضحی یا اوابین؛ از هنگام بلند شدن و بالا آمدن خورشید باندازه یک نیزه تا هنگام زوال خورشید از وسط آسمان است‌. لیکن سنت است‌ که آن را بهنگام ارتفاع خورشید و در هنگام بسیار گرم شدن هوا خواند که این افضل ترین وقتش هست .اما علماء  تا یک ربع مانده به نماز ظهر جایزدانسته اند.

از زید بن أرقم روایت است : پیامبر صلی الله علیه وسلم بر اهل قبا وارد شد در حالی که (اهل قبا) نماز ضحی می‌خواندند، فرمود : (صلاه الأوابین إذا رمضت الفصال من الضحی) «نماز اوابین هنگامی است که سُم بچه شتر از شدت گرمای شن قبل از ظهر (ضحی) می‌سوزد».صحیح مسلم (۷۴۸).