نقشه­های دشمنان علیه اسلام و نتایج آن (۱)

پس از کشته شدن عثمان رضی­الله­عنه، انگیزه­های فتنه و توطئه فراهم شد. حوادثی که آتش آن­را عبدالله بن سبأ روشن کرد بیانگر این مطلب است که عبدالله بن سبأ محور اساسی بود که کینه­توزان، حسودان و منافقان گرداگرد او جمع شدند و پس از اینکه شیخین، این گروه­ها را قبل از او نابود کردند، به دو دلیل دوباره سر بلند کردند:

• ترس آنها از روبرو شدن با عمر بن خطاب؛ زیرا شیوه­ی او در منع و نهی را می­دانستند.
• زیاد بودن تعداد اصحابی که فضایل عثمان را می­شناختند و زبان طعنه­زننندگان  درباره­ی او را قطع می­کردند که ماجرای دفاع عبدالله بن عمر از ایشان در برابر طعنه­زنندگان و دروغگویان، استدلال و سخن ما را تایید می­کند، اما تمام مردم مانند ابن عمر نبودند.[۱]

روند این بحث و هدف ما از این تحقیق، اجازه نمی­دهد تا تمام افتراهایی که به عثمان رضی­الله­عنه زدند بیان کرده و از ایشان دفاع کنیم.[۲] و تنها به بیان موضوع کفایت می­کنیم. شخصی که در کتب تاریخ تحقیق و جستجو می­کند، می­تواند بدون غرض­ورزی این موارد را در کتاب­های تاریخی بیابد و بر دسیسه­های از پیش آماده­ی آنان اطلاع یابد که مشهورترین آنها نوشتن کتابی از زبان عایشه رضی­الله­عنه می­باشد که چنین جلوه می­دهد که این ام المومنین بود که به آنها دستور خروج بر علیه عثمان را داده است.

سپس عثمان رضی­الله­عنه از خود در برابر تمام افترائات و تهمت­هایی که به او زدند، دفاع کرد و مشورت برخی صحابه مبنی بر کشتن آنها در راستای ریشه­کن شدن آتش فتنه را نپذیرفت و وفدها را به سرزمین­های­شان بازگرداند. اما پس از تظاهر به بازگشت، به این بهانه که نامه­ای منتسب به عثمان رضی­الله­عنه را دریافتند که به امیر هر شهر دستور کشتن آنها را می­دهد به مدینه بازگشتند. اما عثمان رضی­الله­عنه از این نسبت­ها پاک و بری بود. در این هنگام محمد بن سلمه با آنها مناظره و صحبت کرد و آنها برای بار دوم تظاهر به بازگشت کردند اما دیری نپایید که به مدینه برگشتند. از جمله موارد و دلایلی که بر حرص و طمع عثمان بر وحدت مسلمانان و دور نمودن فتنه­ها دلالت دارد، این است که ایشان قبل از مناقشه و دفاع از خود، دلایل آنان را با دلیل جواب گفت و موضع سالم و شخصیت استوار خود و حرص بر قانع شدن و قانع کردن را آشکار نمود. اما هیچ­یک از صحابه گمان نمی­برد که این فتنه به قتل عثمان بینجامد و این خود نتیجه­گیری ما را تقویت می­کند.

شهادت عثمان رضی­الله­عنه پیامدها و مشکلات زیادی را برای امت اسلامی به دنبال داشت و پس از آن بود که حرکت رو به جلوی اسلامی رو به سقوط نهاد و امت اسلامی از درون ضربه خورد. به همین دلیل گمان می­کنیم اگر بگوییم علت این حوادث دست­های پشت پرده بوده که با زیرکی تمام بدان پرداخته است، اشتباه نکرده­ایم که برای این دست­ها فرصتی مناسب که از قبل به دنبال آن بودند، پدید آمد تا اهداف شوم خود را عملی سازند. هدف اول آنها، به وجود آوردن شکافی بزرگ بود که چون به این هدف رسیدند، به وجود آوردن فتنه­ها، امری سهل و آسان گشت و جنگ و درگیری میان مسلمانان شعله­ور شد. و از زمانی که شرارت ابتدایی بر پا شد، نتایجی که به دنبال آن بود محقق شد و آتش بزرگ از شعله­های کوچک به وجود می­آید.

[۱] – عزت علی عید عطیه: البدعه ص ۵۶

[۲] – نگا: کتاب نظام الخلافه فی الفکر الاسلامی – ط دار الدعوه، اسکندریه.