نفاق آشکار کردن نیکی و پنهان کردن شر است، یعنی آنکه شخص در ظاهر خود را مؤمن نشان دهد و کفرِ خود را پنهان کند. سورۀ توبه که «فاضحه» یعنی «رسواگر» نیز نامیده میشود در بیان کارهای منافقان و هشدار مؤمنان نسبت به شرِ آنان و خباثت و دشمنی پنهانشان نازل شده است.
انواع نفاق: نفاق به دو نوع تقسیم میشود: نفاق اکبر و نفاق اصغر.
منظور از نفاق اکبر، نفاق اعتقادی است که شش نوع است:
- دروغگو شمردن پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم.
- دروغ انگاشتن بخشی از سخنان پیامبر صلی الله علیه وسلم.
- بغض و کینه نسبت به پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم.
- کینه و تنفر نسبت به آنچه پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ آورده است.
- شادی از شکست و عقبماندن دین.
- ناراحتی از پیروزی دین پیامبر صلی الله علیه وسلم.