نام های نیکوی خداوند (۱۰)

اللّطیفُ جَلَّ جَلالُهْ
(یعنی دارای لطف و مرحمت بسیار،بس دقیق و آگاه).
«اللطیف» نیز یکی از اسماء حسنی است که در قرآن و حدیث پیامبر ذکری از آن به میان آمده است. خداوند متعال می فرماید:
{آلله لَطیفٌ بِعِبادِهِ یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ وَ هُوَ الْقَوِیُّ الْعَزیزُ}.
«خداوند نسبت به بندگانش بسیار لطف و مرحمت دارد و به هر کس که خود بخواهد، روزی می رساند و او نیرومند چیره است».(شوری :۱۹)
ونیز می فرماید: {لا تُدْرِکُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ یُدْرِکُ الْأَبْصارَ وَ هُوَ اللَّطیفُ الْخَبیرُ} (انعام:۱۰۳).
لطیف، ذاتی است که نسبت به بنده در امور درونیش که مربوط به خود بنده است و در امور بیرونی، لطف و مرحمت دارد. پس او، بنده را به سوی آنچه که به صلاح و سود اوست، پیش می برد؛ بی آنکه بنده احساس کند.
این، از آثار علم و کرم و رحمت اوست؛ بنابراین لطیف، دو معنی دارد:
۱) او، آگاه است و علم و آگاهی او، بر رازها، امور پوشیده و پنهان، خفایای دلها و امور غیبی و هر آنچه که دقیق و باریک است، احاطه نموده است.
۲) لطف و مهربانی او نسبت به بنده اش؛ بدین سان که احسان خویش را بر بنده کامل می گرداند و او را مشمول کرم و بزرگواری خویش قرار می دهد و به منازل و مقامهای بالا ارتقا می دهد، او را به سوی آسانی و گشایش سوق می دهد و از سختی دور می دارد و یا انواع مشکلات و سختیهای ناگواری که به بنده می رساند، همه و همه، صلاح بنده و راهی به سوی سعادت اوست؛ همانگونه که پیامبران را بوسیله اذیت و آزار قومشان و با جهاد در راه خدا آزموده است. چنانچه خداوند متعال، احوال یوسف را شرح داده و بیان نموده که این اوضاع، سرانجام نیکی برای او در دنیا و آخرت به بار آورد.
خداوند متعال، دوستانش را نیز با پیشامدها و مسایل ناگوار می آزماید، اما هدف، این است که آنها را از این طریق به آنچه دوست دارند، برساند.لطف و کرم خداوندی را نمی توان درک کرد و در تصور و خیال نمی گنجد و چه بسا بنده به ریاست یا مقامی دنیوی چشم می دوزد و برای آن می کوشد، اما خداوند، او را از آن دور می نماید تا این مقام به دین او آسیبی نرساند و این، لطف خداوند نسبت به بنده اش می باشد.
اما بنده از عدم دستیابی به آن مقام غمگین می گردد؛ چون نمی داند و پروردگارش را نشناخته است و اگر از آنچه که خداوند در عالَم غیب برای او آماده کرده، آگاه بود، ستایش خدا را می گفت و شکر او را به جای می آورد.
خداوند، نسبت به بندگانش مهربان است و به دوستانش لطف دارد؛ در دعای پیامبر آمده است: (اللهم ما رزقتنی مما أحب فاجعله قوۀ لی فیما تحب و ما زویت عنی مما أحب فاجعله فراغاً لی فیما تحب).
یعنی: «بار خدایا! آنچه دوست دارم و تو، به من داده ای، آن را برایم نیرویی بگردان تا بوسیله آن، عملی انجام دهم که تو دوست داری و آنچه که دوست دارم و تو به من نداده ای، نبودِ آن را فرصتی برایم بگردان که از آن در راه آنچه دوست داری، استفاده کنم.