مراتب و ارکان قدر
مرتبۀ دوم: کتابت؛
یعنی ایمان به اینکه الله متعال بر اساس آگاهی ازلی خویش، تقدیر و سرنوشت مخلوق را در لوح محفوظ نوشته و ثبت کرده است.
الله در این زمینه فرموده است:
﴿أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا فِی السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ ۗ إِنَّ ذَٰلِکَ فِی کِتَابٍ ۚ إِنَّ ذَٰلِکَ عَلَى اللَّهِ یَسِیرٌ﴾ [الحج: ۷۰]
«آیا ندانستهای که الله آنچه را در آسمان و زمین است، میداند؟! قطعاً [همۀ] اینها در کتابی [ثبت] شده [و] بدون تردید این بر الله آسان است».
مسلم در صحیح خود، از عبدالله بن عمرو بن عاص روایت نموده که از رسول الله rچنین شنیدم: «کَتَبَ اللَّهُ مَقَادِیرَ الْخَلَائِقِ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِخَمْسِینَ أَلْفَ سَنَهٍ»[۱]؛«الله متعال پنجاه هزار سال پیش از اینکه آسمانها و زمین را بیافریند، تقدیر و سرنوشت مخلوقات را ثبت نموده است».
و نیز فرمودند: «مَا مِنْ نَفْسٍ مَنْفُوسَهٍ إِلاَّ وَقَدْ کَتَبَ اللَّهُ مَکَانها مِنَ الْجَنَّهِ وَالنَّارِ، وَإِلاَّ وَقَدْ کُتِبَتْ شَقِیَّهً أَوْ سَعِیدَهً»[۲]؛ «هیچ شخصی متولّد نشده [و نمیشود] مگر اینکه قطعاً الله تعالی جایگاهش در بهشت یا دوزخ را ثبت [و معیّن] نموده و نیز نوشته شده که بدبخت یا خوشبخت است».
[۱]– صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۲۶۵۳٫
[۲]– صحیح بخاری، شمارۀ حدیث: ۱۶۳۲؛ صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۲۶۴۷٫