سنتهای روزه چیست؟

سنتهای روزه چیست؟

 

الحمدلله،

سنت های روزه زیاد هستند، از جمله موارد زیر:

اول: سنت است هرگاه کسی به روزه دار بی ادبی یا دشنامی داد او در مقابل محترم باشد و بگوید: من روزه هستم، زیرا رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمودند: «الصِّیَامُ جُنَّهٌ، فَلاَ یَرْفثْ وَلاَ یَجْهَلْ، وَإِنِ امْرُؤٌ قَاتَلَهُ أَوْ شَاتَمَهُ فَلْیَقُلْ إِنِّی صَائمٌ، مَرَّتَیْنِ وَالَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ لَخُلُوفُ فَمِ الصَّائمِ أَطْیَبُ عِنْدَ اللهِ تَعَالَی مِنْ رِیحِ الْمِسْکِ، یَتْرُکُ طَعَامَهُ وَشَرَابَهُ وَشَهْوَتَهُ مِنْ أَجْلِی، الصِّیَامُ لِی وَأَنَا أَجْزِی بِهِ، وَالْحَسَنَهُ بِعَشْرِ أَمْثَالِهَا». بخاری (۱۸۹۴)، ومسلم (۱۱۵۱).

یعنی: «روزه سپری است در برابر گناه، پس نباید روزه دار حرف زشت بگوید و کارهای جاهلانه انجام دهد، اگر کسی با او دعوا کند و یا دشنام دهد، لازم است در مقابل آن بگوید: من روزه هستم و دو بار این جمله را تکرار نماید، قسم به کسی که جان من در دست او است، بوی دهن روزه دار در پیشگاه خدا از بوی مشک خوشبوتر است، خداوند می‌فرماید: روزه داری که آب و غذایش را ترک می‌کند و از شهوت و نفسش به خاطر من جلوگیری می‌نماید، روزه‌اش تنها به خاطر من است، و تنها من به این کار (بزرگ) او پاداش می‌دهم، و هر نیکی و احسانی به ده برابر پاداش داده می‌شود».

 

دوم: برای روزه دار مستحب است که سحری کند، به دلیل حدیث انس بن مالک رضی الله عنه که گفت: پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «تَسَحَّرُوا فَإِنَّ فِی السَّحُورِ بَرَکَهً». (بخاری:۱۹۲۳)

یعنی: «سحری بخورید زیرا در خوردن سحری، خیر و برکت نهفته است».

 

سوم: سنت است که خوردن سحری را به تاخیر انداخت؛ یعنی نزدیک به اذان صبح، به دلیل روایت بخاری از انس از زید بن ثابت رضی الله عنهم که گفت: «تَسَحَّرْنَا مَعَ النَّبِیِّ صلی الله علیه وسلم ثُمَّ قَامَ إِلَی الصَّلاهِ قُلْتُ: کَمْ کَانَ بَیْنَ الأَذَانِ وَالسَّحُورِ؟ قَالَ: قَدْرُ خَمْسِینَ آیَهً». بخاری: (۱۹۲۱).

یعنی: همراه رسول ‏الله صلی الله علیه وسلم سحری خوردیم. سپس، ایشان برای نماز صبح بلند شد. پرسیدیم: فاصله میان اذان صبح و سحری، چقدر بود؟ زید گفت: به اندازه ای که حدود پنجاه آیه خوانده شود.

 

چهارم: سنت است که در افطار کردن عجله کرد؛ یعنی با شنیدن اذان افطار کرد و آنرا به بعد از نماز مغرب به تاخیر نیانداخت. به دلیل فرموده پیامبر صلی الله علیه وسلم : «لا یَزَالُ النَّاسُ بِخَیْرٍ مَا عَجَّلُوا الْفِطْرَ». (بخاری:۱۹۵۷).

یعنی: «مردم تا زمانی در خیر، بسر میبرند که در افطار نمودن، عجله کنند».

 

پنجم: سنت است که با رطب (خرمای تر) افطار کرد و اگر نبود با تمر (خرمای خشک) و اگر نبود با آب افطار کرد؛ به دلیل حدیث انس رضی الله عنه که گفت: «کان رسول الله صلی الله علیه وسلم یفطر علی رطبات قبل أن یصلی، فإن لم یکن فعلی تمرات، فإن لم تکن حسا حسوات من ماء». أبو داود (۲۳۵۶)، و ترمذی (۶۹۶)، و حسنه فی الإرواء ۴ / ۴۵٫

یعنی: رسول خدا صلی الله علیه وسلم همواره قبل از نماز با چند خرمای رطب افطار می نمود، و اگر نبود با چند خرمای خشک و اگر نبود چند جرعه آب می‌نوشید».

 

ششم: سنت است هرگاه افطار نمود اذکار زیر را بخواند:

۱- «ذهب الظما و ابتلت العروق و ثبت الأجر إن شاء الله». ابوداود (۲۳۴۰)

یعنی: «تشنگی بر طرف شد و رگ‌ها تر و خیس شدند إن شاء الله اجر و پاداش بر جای ماند».

۲- «اللهم لک صمت وعلی رزقک أفطرت، اللهم تقبل منی إنک أنت السمیع العلیم».

یعنی: «خداوندا برای تو روزه گرفتم و از رزق تو افطار نمودم، بار الها این روزه را از من بپذیر همانا تو شنوا و آگاه هستی». ضعیف أبی داود (۵۱۰ ).

و دعای روزه دار فضیلت دارد، به دلیل احادیث زیر:

۱- از انس رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «ثلاث دعوات لا ترد: دعوه الوالد، ودعوه الصائم، ودعوه المسافر» “الصحیحه” (۱۷۹۷).

یعنی: «دعای سه کس رد نمی شود: دعای پدر، و دعای روزه دار، و دعای مسافر».

۲- از ابوامامه بصورت مرفوع روایت است: «لله عند کل فطر عتقاء» أحمد (۲۱۶۹۸)، و صحیح الترغیب ۱/ ۴۹۱٫

یعنی: «بر خداست که در وقت هر افطاری افرادی را از آتش جهنم خلاص کند».

۳- از ابوسعید خدری بصورت مرفوع روایت است: «إن الله تبارک وتعالی عتقاء فی کل یوم ولیلیه – یعنی فی رمضان – وإن لکل مسلم فی کل یوم ولیله دعوه مستجابه» صحیح الترغیب ۱ / ۴۹۱٫

یعنی: «خداوند تبارک و تعالی در هر روز و شب ماه رمضان افرادی را از آتش جهنم رهایی می بخشد، و برای هر مسلمانی در هر شب و روز رمضان دعایی مستجاب هست».

 

والله اعلم

وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین