سلسله مطالب برخورد و رفتار پیامبر صلی الله علیه وسلم با خانواده و نزدیکان و اطرافیانش (۱۸)

پیامبر صلی الله علیه وسلم هرگاه فرصتی پیش می آمد این توصیه را تکرار می فرمود.

قسمتی از خطبه ی عظیم حجه الوداع را به آن اختصاص داد، و فرمود:

 «أَلاَ وَاسْتَوْصُوا بِالنِّسَاءِ خَیْرًا، فَإِنَّمَا هُنَّ عَوَانٌ عِنْدَکُمْ، لَیْسَ تَمْلِکُونَ مِنْهُنَّ شَیْئًا غَیْرَ ذَلِکَ….» [مسند احمد: ۱۹۵۸۹؛ صحیح الجامع: ۱۹۴۴].
(آگاه باشید با زنان به نیکی رفتار کنید، چرا که آنان زیر دست شما اسیر هستند، شما مالک هیچ چیز آنان (از کتک زدن و هجر و رها کردن آنان) نیستید، مگر آن (یعنی رفتار نیک با آنان)…).

و پیامبر صلی الله علیه وسلم همیشه در مورد زنان توصیه می کردند، بخاطر اینکه طبیعت آنان را بخوبی می شناختند که برخی از مردان هنگام عصبانیت تحمل آن را ندارند؛ و کج خلقی زن باعث می شود از او جدا شود؛ و در پی آن همبستگی آنان از هم گسیخته شود، و اهل و خانواده از هم پاشیده شود.

بدین خاطر پیامبر صلی الله علیه وسلم در حدیثی دیگر همسران را به کاری که ارتباط آنان را با خانواده هایشان اصلاح می کند توصیه نموده است:
«لاَ یَفْرَکُ مُؤْمِنٌ مُؤْمِنَهً إِنْ کَرِهَ مِنْهَا خُلُقاً رَضِىَ مِنْهَا اخَرَ» [ترمذی: ۱۰۸۳؛ ابن ماجه: ۱۸۵۱؛ صحیح الجامع: ۷۸۸۰].
(هیچ مرد مؤمنی بغض زن مؤمن خود را نداشته باشد؛ زیرا اگر یکی از اخلاق او را ناپسند بداند، از اخلاق دیگر او خوشنود می گردد).
«یعنی: شایسته است کینه او را به دل نگیرد؛ زیرا اگر یکی از صفات او را ناپسند بداند؛ همسرش صفت دیگری دارد که از آن خوشنود می گردد، مثلا اگر زنش بد اخلاق است در مقابل: دین دار، یا زیبا، یا پاک دامن، یا با او مهربان است، و مانند آن» .

و اینگونه پیامبر صلی الله علیه وسلم با همسرانش به نیکی رفتار می کرد، همیشه گشاده رو بود، و تلاش داشت آنان را شادمانی و خورسند کند، نزد آنان می نشست، با آنان غذا می خورد، و صحبت می کرد و شوخی می کرد، با آنان مشورت می گرفت، و به آنان گوش می داد، آنان را دلداری و آرامش می داد، و از سر تقصیرات و اشتباهاتشان می گذشت.

بلکه به اهل خانواده اش توصیه خیر داشت:
از ابو ذر غفاری رضی الله عنه روایت است که گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود:
«إِنَّکُمْ سَتَفْتَحُونَ مِصْرَ وَهِىَ أَرْضٌ یُسَمَّى فِیهَا الْقِیرَاطُ فَإِذَا فَتَحْتُمُوهَا فَأَحْسِنُوا إِلَى أَهْلِهَا فَإِنَّ لَهُمْ ذِمَّهً وَرَحِمًا»، أَوْ قَالَ «ذِمَّهً وَصِهْرًا»[مسلم: ۲۵۴۳].
(شما بزودی مصر را فتح خواهید نمود و آن سرزمینی است که قیراط در آنجا نام برده می شود، پس زمانی که آن را فتح نمودید به اهل آنجا احسان و نیکی کنید؛ زیرا آنان حرمت و حق خویشاوندی دارند)، یا فرمود: (آنان دارای حرمت و حق دامادی هستند).

الذمه: به معنای حرمت و حق (خویشاوندی) است. حق خویشاوندی بخاطر اینکه هاجر مادر (پیامبر) اسماعیل از آنان است.
اما دامادی بخاطر اینکه ماریه مادر ابراهیم (پسر رسول الله) از آنان است .

مقاله پیشنهادی

روش حج رسول الله صلی الله علیه وسلم

عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ رضی الله عنهما قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اللهِ صلی الله علیه …