خداوند در قرآن می فرماید: {ومن کل شیء خلقنا زوجین لعلکم تذکرون} [ذاریات: ۴۹]، وقال: {سبحان الذی خلق الأزواج کلها مما تنبت الأرض ومن أنفسهم ومما لا یعلمون} [یس: ۳۶] معنی آیه ی شریفه: ” پاک [خدایى] که از آنچه زمین مىرویاند و [نیز] از خودشان و از آنچه نمىدانند همه را نر و ماده آفریده است.”
چه راه و رسم زیبا و دلنشینی را خداوند در میان آفریدگانش مرسوم نموده است که حتی انگار تمام هستی نغمه ی دوتایی و زواج را می سرایند. در میان انسان ها ازدواج و دوتابودن پیوندی استوار میان زن و مرد است که، درصورت رعایت احکام شرعی و آداب اسلامی، با آن به سعادت نایل شده و شادکام می گردند. در قرآن کریم آمده است: {ربنا هب لنا من أزواجنا وذریاتنا قره أعین واجعلنا للمتقین إمامًا} [فرقان: ۷۴]، یعنی: ” … پروردگارا به ما از همسران و فرزندانمان آن ده که مایه روشنى چشمان [ما] باشد و ما را پیشواى پرهیزگاران گردان.”
این شیوه ی شرعی ایجاد خانواده ای شایسته است، که هسته ی جامعه ی بزرگ تر می باشد. ازدواج در شریعت اسلام عبارت است از: عقد و پیمانی پیوند میان یک مرد و زنی است که نزدیک میان آن دو را مباح نموده و باعث ایجاد دوستی عمیق و مهربانی شدید میان آندو می گردد و حقوق و وظایف هر دو طرف را برایشان مشخص می نماید.
تشویق به ازدواج:
پیامبر صلی الله علیه و سلم به امر ازدواج بسیار ترغیب نموده و در حدتوان به آن امر نموده است. آنجا که می فرماید: (یا معشر الشباب، من استطاع منکم الباءه (أی: القدره على تحمل واجبات الزواج) فلیتزوج، فإنه أغضُّ للبصر، وأحصن للفرج، ومن لم یستطع فعلیه بالصوم، فإنه له وِجَاء (أی: وقایه وحمایه) [متفق علیه] یعنی: ” ای جوانان! آنکه از شما که توان نکاح (تشکیل خانواده و بدوش گرفتن مسئولیت های آن) را دارد ازدواج نماید؛ که اینکار برای فروپوشاندن ( و نگهداری) چشم ها و برای رعایت عفت و پاکدامنی بهتر است. و کسی که نتواند، باید روزه بگیرد؛ زیرا آن نوعی نگهدارنده و پناه است. ” ازدواج راه و روش پیامبران و درستکاران بوده است، اکثر انبیاء و صالحان دارای همسر بوده اند.
پیامبر صلی الله علیه وسلم در مورد کسی را که با وجود امکان ازدواج از آن خودداری کند بشدت ملامت نموده و اعلام نموده اند که این مخالف سنت وی صلی الله علیه و سلم می باشد. از حضرت انس رضی الله عنه روایت شده که چنین تعریف می کند: { جاء ثلاثه رهط إلى بیوت أزواج النبی صلى الله علیه وسلم یسألون عن عباده النبی صلى الله علیه وسلم، فلما أخْبِرُوا کأنهم تقالُّوها، فقالوا: وأین نحن من النبی صلى الله علیه وسلم، وقد غفر الله له ما تقدم من ذنبه وما تأخر؟ قال أحدهم: أما أنا، فإنی أصلی اللیل أبدًا وقال آخر: أنا أصوم الدهر ولا أفطر . وقال آخر: أنا أعتزل النساء، فلا أتزوَّج أبدًا. فجاء رسول الله صلى الله علیه وسلم، فقال: (أنتم الذین قلتم کذا وکذا؟ أما والله، إنی لأخشاکم لله وأتقاکم له، لکنی أصوم وأفطر، وأصلی وأرقد، وأتزوج النساء، فمن رغب عن سنتی فلیس منی) _[متفق علیه]} یعنی: «گروهی از سه مرد به خانه های همسران پیامبر صلی الله علبه و سلم آمده و از عبادت های آنحضرت صلی الله علیه و سلم سؤال کردند. وقتی از آن آگاه گشتند، تو گویی آن را کم شمرده و گفتند، ما کجا و پیامبر صلی الله علیه و سلم کجا؟ که خداوند هرچه گناهان پیشین و پسین اوست را آمرزیده است؟ یکی از آنان گفت: اما من، همه ی شب ها را بطور کامل به نماز می پردازم. دیگری گفت: من همه ی روزها را روزه می گیرم و افطار نمی کنم. آن یکی گفت: من از زنان دوری گزیده ام و هرگز ازدواج نخواهم کرد. در اینزمان پیامبر صلی الله علیه و سلم آمد و فرمود: شماهائید که چنان و چنان گفته اید؟ ولی قسم به خدا، من از همه یتان خداترس تر و پارساترم، لیکن روزه می گیرم و افطار می نمایم، نماز می خوانم و می خوابم و با زنان ازدواج می کنم و هرکس از راه و روش من دوری کند از من نیست.»