قطعاً بزرگترین عامل سعادت، ایمان به پروردگار جهانیان است؛ دیگر اسباب خوشبختی مورد بحث در این کتاب، فوایدی هستند که انسان بیایمان، به هیچ عنوان از آنها سودی نمیبرد و تنها زمانی نصیب انسان میشوند که انسان، ایمان داشته باشد؛ از اینرو انسان بیایمان، نباید خودش را در چنین مسایلی خسته کند.
اصل کلی سعادت، ایمان به خداوند به عنوان پروردگار و به محمد ج به عنوان پیامبر و به اسلام به عنوان دین میباشد.
اقبال میگوید:
إنما الکافـر حیـران له الآفـاق تیـه | وأری المؤمن کوناً تاهت الآفاق فیه |
«کافر، حیران است و کرانهها، همه، میدانی برای سر گردانی او هستند و اما مؤمن را وجودی میبینم که کرانهها در آن حیرانند».
بزرگتر و بهتر از این سخن، فرموده پروردگار متعال است که میفرماید: ﴿مَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا مِّن ذَکَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَلَنُحۡیِیَنَّهُۥ حَیَوٰهٗ طَیِّبَهٗۖ وَلَنَجۡزِیَنَّهُمۡ أَجۡرَهُم بِأَحۡسَنِ مَا کَانُواْ یَعۡمَلُونَ ٩٧﴾ [النحل: ۹۷] «هر مرد و زن مؤمنی که کار شایسته انجام دهد، به او زندگی پاکی میدهیم و پاداش آنان را بهتر از آنچه که میکردهاند، خواهیم داد».
در اینجا دو شرط، برای زندگی پاک ذکر شده است: ایمان به خداوند و عمل صالح؛ ﴿إِنَّ ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَیَجۡعَلُ لَهُمُ ٱلرَّحۡمَٰنُ وُدّٗا ٩۶﴾ [مریم: ۹۶] «بیگمان کسانی که ایمان میآوردند و کارهای شایسته انجام میدهند، خداوند مهربان، ایشان را دوست میدارد و (آنان را برای مردم عزیز میگرداند)».
ایمان و عمل صالح، دو فایده دارند: زندگی پاکیزه در دنیا و آخرت و پاداش بزرگ نزد خداوند متعال. ﴿لَهُمُ ٱلۡبُشۡرَىٰ فِی ٱلۡحَیَوٰهِ ٱلدُّنۡیَا وَفِی ٱلۡأٓخِرَهِۚ﴾ [یونس: ۶۴] «آنان را در زندگی دنیا و آخرت مژده باد».