اهل سنت و الجماعت ایمان دارند که شرّ به هیچ وجه به خداوند متعال نسبت داده نمی‌شود نه در ذات او و نه در نام‌ها و نه در صفاتش و نه در کارهایش، چون صفات او در کمال قرار دارد و رحمت و عدالت او کامل است، چون خداوند متعال به هدایت و نیکوکاری و خیر فرمان داده و از شرّ و کفر و گمراهی و گناه نهی کرده است، و فقط شرّ به اقتضای حکمت او و اراده نافذ او روی می‌دهد و در مخلوقاتش قرار دارد، چنان که می‌فرماید: ﴿مَّآ أَصَابَکَ مِنۡ حَسَنَهٖ فَمِنَ ٱللَّهِۖ وَمَآ أَصَابَکَ مِن سَیِّئَهٖ فَمِن نَّفۡسِکَ﴾ [النساء: ۷۹].
«و اگر خوبی به تو برسد از جانب خدا است و اگر بدی و بلایی به تو برسد از جانب خودت می‌باشد».
و خداوند متعال از ظلم پاک و منزّه است و به عدل مطلق متصف می‌باشد، پس به اندازه ذره‌ای بر هیچ کسی ستم نمی‌کند و همه کارهایش عدل و رحمت است.
و می‌فرماید: ﴿وَلَا یَظۡلِمُ رَبُّکَ أَحَدٗا﴾ [الکهف: ۴۹].
«و پروردگارت به هیچ‌کس ستم نمی‌کند».
و می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا یَظۡلِمُ مِثۡقَالَ ذَرَّهٖ﴾ [النساء: ۴۰].
«بدون شک خداوند به اندازۀ ذره‌ای ستم نمی‌کند».
چون خداوند متعال از آنچه انجام می‌دهد پرسیده نمی‌شود زیرا می‌فرماید: ﴿لَا یُسَۡٔلُ عَمَّا یَفۡعَلُ وَهُمۡ یُسَۡٔلُونَ٢٣﴾ [الأنبیاء: ۲۳].
«(خداوند) در برابر آنچه انجام می‌دهد باز خواست نمی‌شود و آنها بازخواست می‌گردند».
و اهل سنت و الجماعت معتقدند که خداوند متعال انسان و کارهایش را آفریده است و برایش اراده و قدرت و اختیار و خواست قرار داده و این امور را به او بخشیده تا کارهایش به صورت حقیقی از او سر بزند نه به صورت مجازی و سپس به انسان عقل داده که بوسیله آن خیر و شرّ را تشخیص می‌دهد، و هرگز از او بازخواست نخواهد کرد مگر بنابر کارهایش که به محض اراده و اختیارش انجام می‌شود، پس انسان مجبور نیست بلکه دارای خواست و اختیار است پس او کارها و عقاید خود را خود انتخاب می‌کند اما خواست او تابع خواست خداوند متعال است و هر آنچه خدا بخواهد می‌شود و هر آنچه نخواهد نمی‌شود پس الله متعال آفریننده کارهای بندگان است، و بندگان خود به صورت حقیقی خیر و شرّ را انجام می‌دهند، پس خیر و شرّ را خداوند آفرید و ایجاد کرده و مقدر نموده و بنده آن را انجام می‌دهد و کسب می‌کند. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿لِمَن شَآءَ مِنکُمۡ أَن یَسۡتَقِیمَ٢٨ وَمَا تَشَآءُونَ إِلَّآ أَن یَشَآءَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِینَ٢٩﴾ [التکویر: ۲۸-۲۹].
«برای کسی از شما که بخواهد راست کردار شود. درحالیکه نمی‌توانید بخواهید مگر آن که خدا، پروردگار جهانیان بخواهد».
«و پروردگار تو هر آنچه را بخواهد می‌آفریند، و (هر کس را بخواهد) بر می‌گزیند، و آنان اختیاری ندارند. خداوند بسی منزه‌تر و بالاتر از آن است که برایش شریک قرار می‌دهند».
و پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: «هیچ کس از شما نیست مگر اینکه جایگاهش در دوزخ یا بهشت نوشته شده است» گفتند: ای رسول خدا آیا بر تقدیر خود که نوشته شده خود را نسپاریم و عمل را رها نکنیم؟ فرمود: «عمل کنید هر کسی بر آنچه که برای آن آفریده شده آسان و آماده گردیده، اما کسانی که از سعادتمندان باشند برای عمل اهل سعادت فراهم می‌آید، و هر کسی که از اهل شقاوت باشد برای عمل اهل شقاوت فراهم می‌آید» سپس این آیه را خواند: ﴿فَأَمَّا مَنۡ أَعۡطَىٰ وَٱتَّقَىٰ۵ وَصَدَّقَ بِٱلۡحُسۡنَىٰ۶﴾ [اللیل: ۵-۶].
«پس اما کسی‌که بخشید و پرهیزگاری کرد. و (آیین) نیک را تصدیق کرد».
خداوند متعال ادعای آنها را رد کرد و فرمود: ﴿سَیَقُولُ ٱلَّذِینَ أَشۡرَکُواْ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَآ أَشۡرَکۡنَا وَلَآ ءَابَآؤُنَا وَلَا حَرَّمۡنَا مِن شَیۡءٖۚ کَذَٰلِکَ کَذَّبَ ٱلَّذِینَ مِن قَبۡلِهِمۡ حَتَّىٰ ذَاقُواْ بَأۡسَنَا﴾ [الأنعام: ۱۴۸].
«مشرکان خواهند گفت: اگر خدا می‌خواست ما و پدرانمان شرک نمی‌ورزیدیم، و چیزی را حرام نمی‌کردیم، همین‌گونه کسانی که پیش از آنها بودند (پیامبرانشان را) تکذیب کردند، تا اینکه عذاب ما را چشیدند».
و این‌گونه خداوند متعال دروغ آنها را رد کرده و فرمود: ﴿قُلۡ هَلۡ عِندَکُم مِّنۡ عِلۡمٖ فَتُخۡرِجُوهُ لَنَآۖ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا تَخۡرُصُونَ﴾ [الأنعام: ۱۴۸].
«بگو: آیا نزد شما دانشی هست که آن را برای ما بیرون بیاورید؟ شما جز از گمان پیروی نکرده و فقط از روی گمان و تخمین کار می‌‌کنید».
و اهل سنت و الجماعت:
معتقدند که تقدیر سرّ الهی در آفریده‌هایش است و هیچ فرشته مقرب و هیچ پیامبری از آن خبری ندارد و هیچ آفریده‌ای از آن آگاهی ندارد مگر بعد از آن که روی می‌دهد و ژرف‌نگری و فکر کردن زیاد در مورد آن گمراهی است، چون خداوند متعال علم تقدیر را از آفریده‌هایش پنهان کرده و آنان را از جستجوی آن نهی نموده است و می‌فرماید: ﴿لَا یُسَۡٔلُ عَمَّا یَفۡعَلُ وَهُمۡ یُسَۡٔلُونَ٢٣﴾ [الأنبیاء: ۲۳].
«(خداوند) در برابر آنچه انجام می‌دهد باز خواست نمی‌شود و آنها بازخواست می‌گردند».
و اهل سنت و الجماعت کاملاً تسلیم فرموده الهی هستند که می‌فرماید: ﴿قُلۡ کُلّٞ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ فَمَالِ هَٰٓؤُلَآءِ ٱلۡقَوۡمِ لَا یَکَادُونَ یَفۡقَهُونَ حَدِیثٗا﴾ [النساء: ۷۸].
«بگو: همه از جانب خدا است. این مردم را چه شده که سخن نمی‌فهمند».
و این آیه را به عنوان دلیل برای مخالفان عرضه می‌کنند و هرگاه بنده ایمانی درست به تقدیر داشته باشد، آن وقت است که بنده پرستش‌گر واقعی پروردگارش می‌شود و در نتیجه با پیامبران و صدیقان و شهداء و صالحان آنان که خداوند به آنها انعام کرده خواهد بود و چه همراهان و همنشین‌های خوبی هستند و خوشا به سعادت کسانی که با آنها خواهند بود.
وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین