همهی شما میدانید که خداوند محمد بن عبدالله صلی الله علیه وسلم را به پیامبری برگزید و پیامش را به سوی او روانه و قرآن را بر وی نازل کرد و به پیامبر صلی الله علیه وسلم زمان داد تا قرآن را برای مردم به خوبی بیان کند.
«و قرآن را بر تو فرستادیم تا برای مردم، آنچه را که برایشان فرستاده شده است، بیان کنی.»
به نظر من، لفظ «تبیین» آشکارکردن که خداوند در این آیه بحث کرده شامل دو بخش است:
أ) روشن و آشکارکردن لفظی و معنای ظاهری آن یعنی پنهاننکردن پیام وحی الهی و رساندن و ابلاغکردن قرآن به مردم به وسیلهی پیامبر صلی الله علیه وسلم به گونهای که خداوند آن را بر دل و جان پیامبر صلی الله علیه وسلم نازل کرده است، این معنی در آیهی زیر خلاصه میشود که میفرماید:
«و چون به آن کسی که خداوند بر او احسان کرد و تو نیز بر او احسان کردی گفتی که همسرت را با خود نگهدار و از خدا بترس و در نفس خودت، آنچه را که خدا ظاهر کننده و آشکار کنندهی آن است، پنهان داشتی به سبب ترس از مردم، در حالی که خداوند سزاوارتر است، از اینکه از او بترسی.»
ب) روشن و آشکار کردن معنی آیههای قرآن، که فهمشان برای مردم، سخت بود و آن آیههایی که نیاز بیشتری دارند تا برای مردم توضیح داده شوند، شامل؛ آیات مجمل، عام و یا مطلق هستند، که سنت آیات مجمل را تشریح و آیات را خاص و آیات مطلق را مقید میکند و سنت شامل اعمال، اقوال و تقریرات[۲] پیامبر صلی الله علیه وسلم است.
پس با این تفاصیلی که گفته شد بخشی از سنت پیامبر صلی الله علیه وسلم توضیح دهنده و تفسیر کنندهی بعضی از آیات قرآن است که برای مردم مفهوم واضح و آشکاری نداشتند.