دو رکعت سنّت هنگام دخول به مسجد
جابر روایت کرده است: «جَاءَ سُلَیْکٌ الْغَطَفَانِىُّ یَوْمَ الْجُمُعَهِ وَرَسُولُ اللَّهِ ج یَخْطُبُ فَجَلَسَ فَقَالَ لَهُ: یَا سُلَیْکُ! قُمْ فَارْکَعْ رَکْعَتَیْنِ وَتَجَوَّزْ فِیهِمَا – ثُمَّ قَالَ – إِذَا جَاءَ أَحَدُکُمْ یَوْمَ الْجُمُعَهِ وَالإِمَامُ یَخْطُبُ فَلْیَرْکَعْ رَکْعَتَیْنِ وَلْیَتَجَوَّزْ فِیهِمَا.» (۱) *
«روز جمعه سلیک غطفانی آمد و نشست در حالیکه رسول الله ج خطبه میخواندند. پیامبر ج به وی فرمود: ای سلیک! برخیز و دو رکعت نماز کوتاه و مختصر بخوان. سپس فرمود: هرگاه یکی از شما در روز جمعه آمد در حالیکه امام خطبه می خواند دو رکعت نماز بخواند و آن را کوتاه و مختصر بخواند.»
این روایت نشان می دهد هنگام دخول به مسجد خواندن دو رکعت نماز تحیه المسجد برای نمازگزاران مستحب می باشد؛ و حتی هنگام خطبۀ امام هم این استحباب جاری است ولی با وجود اختلاف نظر فقها در زمینۀ خواندن نماز تحیه المسجد توسط خطیب در هنگام ورودش به مسجد قبل از بالا رفتن از منبر نماز جمعه به نظر می رسد بر اساس نبود دلیلی صحیح و صریح از مستحب بودن این امر و نخواندن نماز تحیه المسجد توسط پیامبرج در موقع ورودش به مسجد در موقع نماز جمعه و مستقیم به بالای منبر رفتن محرز است که چنین عملی برای خطیب مستحب نمی باشد. ابن عمرب روایت می کند:
«کان النبی – صلى الله علیه وسلم – إذا خرج یوم الجمعه فقعد على المنبر أذن بلال.»(۲) * «پیامبر ج هرگاه در روز جمعه خارج می شدند، بر منبر می نشستند و بلال أذان می گفتند.»
(۱) * – (صحیح): مسلم (ش۲۰۶۰و۲۰۶۱) / ابوداود (ش۱۱۱۹) / ابن ماجه (ش۱۱۱۲) از طریق (طلحه بن نافع وابوالزبیر وعمرو بن دینار) روایت کردهاند: « عن جابر أنه قال…».
(۲) * – (صحیح): بخاری (ش۹۱۲و۹۱۶) / ابوداود (ش۱۰۸۹) / ترمذی (ش۵۱۶) / نسایی (ش۱۳۹۲) از طریق (ابن ابی ذئب ویونس بن یزید) روایت کرده¬اند: «عن الزهری عن السائب بن یزید قال کان النداء یوم الجمعه اوّله إذا جلس الإمام على المنبر على عهد النبی صلى الله علیه وسلم وأبی بکر وعمر ب فلما کان عثمان س وکثر الناس زاد النداء الثالث على الزوراء.»