وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
دود (دخان)
ظهور دود در پایان دنیا، از علائم بزگ قیامت بوده و قرآن و سنّت بیانگر این مطلبند.[۱]
۱- ادلّۀ قرآنی ظهور دود
الله می‌فرماید:
﴿فَٱرۡتَقِبۡ یَوۡمَ تَأۡتِی ٱلسَّمَآءُ بِدُخَانٖ مُّبِینٖ١٠ یَغۡشَى ٱلنَّاسَۖ هَٰذَا عَذَابٌ أَلِیمٞ﴾ [الدّخان:۱۰-۱۱]
«پس [ای پیامبر!] منتظر روزی باش که آسمان دودی آشکار [پدید] آورد که [تمام] مردم را فرا می‌گیرد؛ این عذابی دردناک است.»
عالمان در توضیح این دود به دو گروه تقسیم می‌شوند:
أ- مراد از آن، همان سختی و گرسنگی و مصیبتی بود که به قریش رسید وقتی درخواست پیامبر ج را نپذیرفتند و ایشان علیه آنان دعا کردند و در نتیجه، دودی را در آسمان مشاهده نمودند.
ابن مسعود س بر این باور بوده و گروهی از سلف نیز از وی پیروی کرده‌اند.[۱]
ب- برخی معتقدند این دود از نشانه‌های مورد انتظاری است که هنوز واقع نشده و نزدیک قیامت، به وقوع می‌پیوندد. ابن عبّاس و تعدادی از صحابه ش و تابعین بر این باور بودند.[۲]
۲- ادلّۀ حدیثی ظهور این دود
علاوه بر احادیثی که قبلاً بیان گردید، در صحیح مسلم، از ابوهریره س روایت شده که رسول الله ج فرمودند: «بَادِرُوا بِالْأَعْمَالِ سِتًّا: الدَّجَّالَ، وَالدُّخَانَ»[۳]؛ «پیش از فرارسیدن شش نشانه؛ از جمله ظهور دجّال و دود [و …]، برای انجام اعمال بشتابید [که پس از آنها، عملی پذیرفته نمی‌شود].»
در روایتی که حذیفه س دربارۀ نشانه‌های بزرگ قیامت آورده نیز «دود» بیان شده است.[۴]
[۱]– نک: تفسیر طبری، ج ۵۲، صص ۱۱۱- ۱۱۳؛ تفسیر قرطبی، ج ۱۶، ص ۱۳۱؛ تفسیر ابن کثیر، ج ۴، صص ۱۴۰- ۱۴۳٫
[۲]– نک: تفسیر طبری، ج ۵۲، ص ۱۱۳؛ تفسیر ابن کثیر، ج ۴، صص ۱۴۰- ۱۴۳٫
[۳]– صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۲۹۴۷٫
[۴]– قبلا بیان گردید.