ج) گروه سوم زاهدان و عارفان جاهلی بودند که برای تشویق و ترغیب مردم به کارهای نیک و انجام شعائر دینی، به این گمان که اقدام آنها چیزی جز ترساندن مردم از آتش جهنم نیست، اقدام به وضع و ساختن حدیث نمودند تا به قول خود مردم را به دینداری و عمل به آن بکشانند! مثلا هرگاه میدیدند که مردم از قرائت قرآن روی گردان شدهاند، حدیثی را به دروغ در فضل قرائت سوره ای از قرآن میساختند و به پیامبر ج نسبت میدادند!
احادیثی همچون:
– «من دخل المقابر فقرأ سوره (یس)، خفف عنهم یومئذ، وکان له بعدد من فیها حسنات».[۱]
یعنی: کسی که وارد قبرستان شود پس سوره یاسین بخواند، چرا که آن قرائت برای اهل قبرستان در آن وقت مایه تخفیف خواهد شد، و برای وی نیز به تعداد مردگان قبرستان حسنه خواهد رسید.
«میسره بن عبد ربه» از چنین کسانی بوده که این احادیث را وضع میکرد. ابن حبان در کتاب «الضعفا» از ابن مهدی روایت میکند: «به میسره بن عبد ربه گفتم: این احادیث را از کجا آوردهای؟! (مثلا) کسی که فلان سوره را بخواند فلان ثواب به وی میرسد!؟ (میسره) گفت: آن احادیث را وضع کردهام تا مردم را به اعمال نیک ترغیب نمایم!»
[۱]– «الموضوعات» ابن جوزی (۲/۳۱۳)، «الفوائد المجموعه» شوکانی (۹۴۲-۹۷۹).