در روز عید حجاج که عبادتی را باید انجام دهند؟

لطفا بیان کنید در روز عید حجاج که عبادتی را باید انجام دهند؟

 

الحمدلله،

هرگاه صبح روز عید به منی رسیدند چهار عمل انجام می دهند که عبارتند از:

۱ ـ بسوی جمره العقبه که آخرین جمره بطرف مکّه است رفته، و در آنجا تلبیه را قطع کرده، و منی را در دست راست خود قرار ده، و قبله را در دست چپ، و جمره را مقابل خود و آنرا با هفت سنگریزه پشت سر هم رمی کرده، و با پرتاپ هر سنگریزه تکبیر بگویند.

و این تنها جمره ای است که روز عید رمی میشود، اما بقیه روزها رمی جمره ها بعد از زوال آفتاب خواهد بود.

و جایز نیست که بیشتر و یا کمتر از هفت سنگریزه جمره را رمی شود ، چون بعضی از حجاج با سنگ های بزرگ، با کفش و غیره آن را رمی می کنند، و از مزاحمت، و زد و خورد، و آزار و اذیت برادران مسلمان برای رمی جمره بر حذر باشید، چون خداوند عبادت و طاعت خود را با اذیت و آزار برادران مسلمان قرار نداده است.

باید حاج در پرتاب جمرات مواظب باشد چون بعضی از حجاج ستون را رمی می کنند، در حالیکه بایستی سنگریزه ها در حوض بیفتد، چون ممکن است در حال پرتاب ستون، سنگریزه خارج از حوض بیفتد که این از اشتباهات حجاج بشمار می رود، و مقصود از پرتاب کردن، افتادن سنگریزه ها در حوض است، نه خوردن و اصابت کردن آنها به ستون.

۲ ـ اگر از رمی جمره فارغ شدند، و حج متمتع و یا قارن بودند، باید هدی را ذبح کنند، و از آن گوشت بخورند و به فقراء صدقه کنند، و به کسانی که دوست دارند هدیه کنند، حال چه ذبح در منی باشد که بهتر است، یا در مکه باشد، و خارج از حدود (مرز) مکه ذبح نمی شود.

۳ ـ و هرگاه از ذبح هدی فارغ شدند، موی سر خود را کوتاه کرده و بهتر این است که آنرا با تیغ بزنند، چون رسول الله صلی الله علیه وسلم برای کسیکه موی خود را تیغ میزند سه بار دعای مغفرت کردند، و فرمودند: ((اللهم اغفر للمحلقین، اللهم اغفر للمحلقین، اللهم اغفر للمحلقین)). ثم دعا للمقصرین مره واحده. [البخاری ومسلم].

پروردگارا! حلق کنندگان(کسانی که موی سر را تیغ می زنند) مورد بخشش قرار بده، و سه بار آنرا تکرار کرد، سپس برای کسانی که موی سر را کوتاه می کنند یکبار دعا کرد.

و زن از هر زلفه^ء خود به اندازه^ء یک بند انگشت موی خود را کوتاه میکند.

اگر جمره العقبه رمی کردند، و موی سر را تیغ زده و یا کوتاه نمودند، همه چیز حلال خواهد شد، مگر نزدیکی با زن، و اینرا تحلل اول می نامند.

و در اینحال سنت است که خود را تمیز کرده و عطر زده و بهترین لباس را بپوشند.

۴ ـ هرگاه از رمی جمره و ذبح هدی، و تیغ زدن سر و یا کوتاه کردن آن فارغ شده بسوی مکه رفته و طواف کنند که آنرا طواف الإفاضه و یا طواف زیارت گویند، و صفت آن همانند طواف عمره و یا طواف قدوم می باشد، ولی در آن الرمل (یعنی کمی دویدن با نزدیکی پاها)، و اضطباع وجود ندارد، و طواف می کنند در حالیکه با وضو هستی و لباس خود را پوشیده اند، و هنگامی که از طواف فارغ شدند اگر امکان پذیر بود پشت مقام إبراهیم ؛ دو رکعت نمازبخوانند، در حالیکه در این وقت بر حاج مشکل است که پشت مقام إبراهیم ؛ نماز بخواند، آنهم بسبب شلوغی و ازدحام شدید، پس بهتر است که از مقام دور شود تا نه به مردم اذیت رساند، و نه مردم او را اذیت و آزار دهند، و از آب زمزم بنوشند ، سپس بسوی کوه صفا رفته و هفت بار بین صفا و مروه سعی شود، چنانکه در صفت عمره گذشت، و این سعی بر شخص متمتع واجب است، چون سعی اول او برای عمره بود، و این سعی برای حج اوست.

ولی بر شخص قارن و مفرد، فقط یک سعی واجب است، پس اگر در طواف قدوم سعی کرده است برای او از سعی افاضه کافی است و لازم نیست دوباره سعی کند، و اگر قارن و مفرد در قدوم خود سعی نکره اند سعی بر ایشان واجب می شود.

جایز است که طواف إفاضه را یک و یا دو روز به تأخیر اندازند، یا اینکه آنرا در پایان مناسک حج و هنگام خروج از مکّه با طواف وداع انجام دهی، و یک سعی انجام می شود.

اگر جمره العقبه را رمی کردند، و موی خود را تیغ زده و یا کوتاه کردند، و طواف افاضه را انجام دادند، و سعی برای کسی که سعی بر او واجب است انجام داد، همه چیز حتی زن بر او حلال میشود، و این را تحلل دوم می نامند.

بهتر است که برادر حاج این چهار چیز را بطور ترتیب چنانکه وارد شده انجام دهد، اول رمی جمره العقبه، سپس ذبح هدی، بعد تیغ زدن مو و یا کوتاه کردن آن، سپس طواف، و بعد از آن سعی برای متمتع، و شخص قارن و مفردی که با طواف قدوم سعی نکرده باشد.

این چنین رسول الله صلی الله علیه وسلم در حجه الوداع انجام دادند.

ولی اگر چیزی بر چیز دیگر تقدیم و یا تأخیر افتاد هیچ اشکالی ندارد و إن شاء الله حج صحیح است.

چون یاران از رسول اکرم صلی الله علیه وسلم در روز عید پرسش می کردند که تیغ زدن را بر ذبح هدی تقدیم داشته، و یا طواف را بر رمی جمره تقدیم داشته اند … تا آخر و در جواب آنها حضرت ص می فرمودند: ((افعل ولا حرج)) انجام ده که هیچ اشکالی ندارد، و این بر این دلالت میکند که خداوند بر بندگانش آسان می گیرد، و نشانه^ء رحمت و شفقت اوست.

والله اعلم