خلافت و امارت ۱۲

۳- همراهی با علما به هنگام ظهور فتنه ها:

فتنه ها مانند پاره های شب تاریک هستند؛ کسی که در میان این تاریکی ها حرکت می کند اگر نور ایمان و علمی که راه مستقیم را نشان می دهد و راه های نجات را بیان می کند – که همان قرآن کریم است – همراه وی نباشد، هر آن در معرض نابودی می باشد: «قَدْ جَاءکُم بَصَآئِرُ مِن رَّبِّکُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ عَمِیَ فَعَلَیْهَا وَمَا أَنَاْ عَلَیْکُم بِحَفِیظٍ» (انعام: ۱۰۴) «(ای پیامبر به مشرکین بگو:) (دلائل و) بینش‌هایی از (جانب) پروردگارتان برای شما آمد، پس کسی که ببیند، به (سود) خود اوست و کسی که (از دیدن آن چشم بپوشد و نابینا شود، پس به زیان خود اوست و من (مراقب و) نگهبان شما نیستم».  
علمای ربانی همچون کشتی نوح هستند؛ هرکس از آنها جدا شود و با آنها مخالفت کند، غرق خواهد شد. علما چراغ های راه امت هستند؛ کسانی هستند که دین را به مردم می آموزند و کیفیت ادای فرائض را برای آنها بیان می کنند. و اینکه چگونه از امور حرام دوری کنند؛ و آنها را به همکاری در نیکی و تقوی امر کرده و در مورد هرگونه همکاری در گناه و تجاوز هشدار می دهند.
چون علما بمیرند، مردم حیران و سرگردان می شوند و از حق روی گردانده و علم کهنه شده و جهل آشکار می شود و فتنه‌ها افزایش می یابند. و بدون تردید ترویج فتنه ها مقرون به از بین رفتن علم و علما می باشد.
از عبدالله بن عمرو بن عاص روایت است که: شنیدم رسول خدا فرمودند: «خداوند علم را به یکباره از سینه بندگان خود حذف نمی کند بلکه با وفات علما آن را از بین می برد. و وقتی علما از بین رفتند، مردم جاهلان را رهبر خود قرار می دهند و مسائل خود را از آنها می پرسند و رهبران شان نیز از روی جهالت فتوا می دهند که هم خود گمراه می شوند و هم دیگران را به گمراهی می کشند».  
خداوند متعال علما را سبب حفظ امت از هلاکت و نابودی قرار داده است. بنابراین چون فتنه روی آورد، هر عالمی آن را می شناسد و چون پشت کند و نابود شود هر جاهل آن را می شناسد: «وَإِذَا جَاءهُمْ أَمْرٌ مِّنَ الأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُواْ بِهِ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى أُوْلِی الأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یَسْتَنبِطُونَهُ مِنْهُمْ وَلَوْلاَ فَضْلُ اللهِ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَتُهُ لاَتَّبَعْتُمُ الشَّیْطَانَ إِلاَّ قَلِیلاً» (نساء: ۸۳) «و هنگامی که خبری از ایمنی (و پیروزی) یا ترس (و شکست) به آنها برسد آن را شایع می‌سازند، درحالی‌که اگر آن را به پیامبر و صاحبان امرشان باز می‌گرداندند، از حقیقت امر آگاه می‌شدند و اگر فضل و رحمت الله بر شما نبود، جز اندکی، (همگی) از شیطان پیروی می‌کردید».
 و مهم ترین راه های پیشگیری از شر فتنه ها و مصون ماندن از گمراهی و نجات یافتن از هلاکت و نابودی، چنگ زدن به کتاب الله و همراهی با علما و دیدگاه شان می باشد چنان که خداوند متعال به هنگام فتنه ی ارتداد، دینش را با ابوبکر عزت بخشید و حفظ نمود.  
جامعه ای که اصل و اساس آن بر مبنای ایمان است، رهبری آن متوجه علمای ربانی می باشد؛ کسانی که خداوند متعال آنها را منار علم و هدایت قرار داده است. اما در محیط جاهلی شرایط مناسب برای ظهور هرگونه هرج و مرج و ظهور هر دجال و دروغگویی وجود دارد. محیطی که اسود عنسی در یمن و مسیلمه کذاب در یمامه را با آغوش باز پذیرا بود. و هر دوی اینها نابود شدند.  
خداوند متعال می فرماید: «وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِکَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِی إِلَیْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّکْرِ إِن کُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ * بِالْبَیِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ» (نحل: ۴۳- ۴۴) «و پیش از تو (ای پیامبر) جز مردانی که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم، پس (ای مردم) اگر نمی‌دانید از (آگاهانِ) اهل کتاب بپرسید. (که آنها را) با دلایل روشن و کتاب‌ها (فرستادیم) و (ما این) قرآن را بر تو نازل کردیم تا برای مردم روشن سازی، آنچه را که به سوی آنها نازل شده است و باشد که آنها بیندیشند».