سلام علیکم و رحمت الله وبرکاتو اجمعین … سبب نزول آیه ای که در باره چشم زدن هست چیه… وایکادو …. جزاک الله خیرأ کثیرا
علیکم سلام و رحمه الله
وَإِن یَکَادُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ وَیَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ
«و چیزی نمانده بود که کافران چون قرآن را شنیدند تو را چشم بزنند» یعنی: آنها در وقت شنیدن قرآن بهسوی تو تند و تیز نگاه میکنند به طوریکه نزدیک است این نگاهشان تو را بیهوش نموده و از جا ساقط گرداند زیرا آنان از شنیدن قرآن سخت نفرت و کراهت دارند. مفسران در تفسیر: وَإِن یَکَادُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَیُزْلِقُونَکَ … چند وجه ذکر کردهاند؛ بعضی برآنند که معنی این است: «نزدیک است کافران تو را چشم زخم برسانند».
روایت شده است که طایفه بنی اسد چشمزنان زبردستی داشتند و چنان بود که وقتی مردی از آنان سه روز غذایی برای خوردن نمییافت و حیوانی از برابرش میگذشت، میگفت: امروز همانند آن ندیدهام! به این ترتیب، حیوان را چشم میزد و آن حیوان از پا در میآمد و صاحبش ناگزیر آن را سر بریده و گوشتش را در میان مردم توزیع میکرد. از این روی، برخی از چشم زنان خواستند که رسول اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم را نیز چشم زده و ایشان را به این وسیله از پا در آورند لذا همان سخن را گفتند اما خدای عزوجل پیامبرش صلّی الله علیه و آله و سلّم را در پناه خویش حفظ نمود. پس بنابراین روایت؛ این آیه دلیل بر آن است که چشم زدن و تأثیر آن حق است و اینتأثیر به امر خدای عزوجل میباشد چنانکه دراین باره احادیثی نیز روایت شده است و از آن جمله این حدیث شریف است: «… والعین حق: چشم زدن حق است» یعنی: به اراده خداوند جلّ جلاله میباشد و نیز این حدیث شریف: «قد تدخل الرجل العین فیالقبر، وتدخل الجمل القدر: گاهی چشم زدن مرد را در قبر داخل میکند و شتر رادر دیگ». حسن بصری میگوید: «دوای چشم زخم، خواندن این آیه است».
اما ابنقتیبه در معنی مراد آیه میگوید: «مراد آیه این نیست که آنان تو را چشم میزنند آن گونه که چشمزن چیزی را که از روی شگفتی بدان بنگرد، به چشم میزند بلکه مراد این است که چون تو قرآن میخوانی، بهسویت نگاهی تند و آلوده به دشمنی و نفرت میافگنند که نزدیک است نگاهشان تو را فروافگند». و از نظر ابنکثیر معنی این است: «کفار به سبب بغض و دشمنیای که علیه تو دارند، بر تو حسد میوزند چنانچه خدای عزوجل تو را نگه ندارد و از آنان حمایتت نکند». «و میگویند» کفار از سر حسادت و دشمنی «هرآینه این پیامبر دیوانه است» به سبب این قرآنی که آورده است.