حکم نماز پشت سر اهل بدعت

چون برای انسان مقدور باشد فردی را برای امامت قرار ندهد که مظهر منکر می باشد، چنین عملی بر وی واجب است. اما اگر مقامِ دیگری امام را انتخاب و منصوب کرده است و امکان خلع وی از امامت نباشد یا اینکه خلع وی شری بزرگ تر از منکری که وی اظهار می دارد، به دنبال داشته باشد، در این صورت دفع فساد اندک با فساد بزرگ تر جایز نیست. و نیز دفع ضرر کمتر با تحصیل ضرر بزرگ تر جایز نمی باشد. چرا که شریعت برای کسب مصالح و تکمیل آنها و تعطیل مفاسد و تقلیل آنها – تا آنجا که ممکن است – آمده است. و آنچه مطلوب شریعت الهی می باشد ترجیح بهتر میان خوب و خوب تر – اگر امکان بهره وری از هر دوی آنها نباشد- و دفع بدتر از میان بد و بد تر – در صورتی که دفع هر دوی آنها ممکن نباشد- می باشد؛ بنابراین در صورتی که منع اظهار کننده ی بدعت و فجور از امامت، جز با ضرری بیش از ضرر امامت همراه باشد، منع وی از امامت جایز نیست. بلکه پشت سر وی نماز خوانده می شود. و این در مورد نمازهایی است که خواندن آنها جز پشت سر وی ممکن نیست مانند نمازهای جمعه و اعیاد؛ آنهم در صورتی است که در این شرایط امامی جز او نباشد.

و بر این اساس بود که صحابه نمازهای جمعه و جماعت را پشت سر حجاج و ابو عبید ثقفی می خواندند چرا که ضرر فوت شدن نماز های جمعه و جماعت بسیار بیشتر از اقتدا به امام فاجر است. به ویژه زمانی که نماز نخواندن پشت سر آنها باعث دفع فسق و بدعت وی نشود و با ترک نماز جمعه و جماعت پشت سر وی، مصلحت شرعی بدون دفع مفسده ترک شود».[۱]

 

[۱] – المسائل الماردینیه: ص: ۶۳-۶۴