دعوت به سوی الله متعال فرض کفایه است و چنانچه عده ای آن را انجام دادند گناه از سایر مسلمانان ساقط خواهد شد طوری که الله متعال میفرماید:
﴿وَلۡتَکُن مِّنکُمۡ أُمَّهٞ یَدۡعُونَ إِلَى ٱلۡخَیۡرِ﴾ [آل عمران: ۱۰۴]
«و باید از میان شما، گروهی باشند که (مردم را) به نیکی دعوت کنند».
و میفرماید:
﴿۞وَمَا کَانَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ لِیَنفِرُواْ کَآفَّهٗۚ فَلَوۡلَا نَفَرَ مِن کُلِّ فِرۡقَهٖ مِّنۡهُمۡ طَآئِفَهٞ لِّیَتَفَقَّهُواْ فِی ٱلدِّینِ وَلِیُنذِرُواْ قَوۡمَهُمۡ إِذَا رَجَعُوٓاْ إِلَیۡهِمۡ لَعَلَّهُمۡ یَحۡذَرُونَ١٢٢﴾ [التوبه: ۱۲۲].
«و نباید که مؤمنان همگی (برای جهاد) بیرون روند، پس چرا از هر گروهی از آنان، دستهای بیرون نمیشوند، تا در دین دانش بیاموزند، و قوم خود را هنگامی که به سوی آنها بازگشتند هشدار دهند، باشد که آنها بترسند».
این حکم اصلی در این مسأله میباشد اما نظر به شرایط تغیر میکند:
هر کس منکری دید باید با دست جلو آن را بگیرد و اگر نتوانست با زبان خود، و اگر بازهم نتوانست؛ با قلب از آن بیزار و متنفر گردد.
هرگاه از کسی دربارۀ علمی سوال شود بر او واجب است که برای سوالکننده جواب بدهد و کتمان نمودن آن حرام است طوری که ابوهریره رضی الله عنه از پیامبر صلی الله علیه وسلم روایت نموده که میفرمود:
«مَنْ سُئِلَ عَنْ عِلْمٍ فَکَتَمَهُ أُلْجِمَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ بِلِجَامٍ مِنْ نَارٍ» حکم آلبانی: صحیح [سنن ابن ماجه: ۲۶۴ و ۲۶۶۶] و [سنن ابی داود: ۳۶۵۸] و [سنن ترمذی: ۲۶۵۷].
«هر گاه کسی از علمی سوال شد ولى دهن بست و از جواب امتناع ورزید، در روز قیامت لگام و افساری آتشین بر او بسته خواهد شد» [به روایت ابوداود و ترمذی].
اگر مسلمانی از وی درخواست نصیحت کرد بر او واجب است برادر مسلمانش را نصیحت کند. همچنین اگر نیاز به شرح و بیان علمی بود، تأخیر آن جایز نیست.
آداب دعوت:
آداب دعوت در شخص دعوتگر:
هر دعوتگری باید خودش به آنچه که دعوت میدهد عمل کند، در ظاهر و باطن تقوای الله متعال را پیشه کند، مزین به اخلاق باشد و از بداخلاقی اجتناب ورزد، چنانچه در چیزی از گناه و تقصیر واقع شد، به توبه و استغفار مبادرت ورزد و به دنبال بدی، عمل نیک انجام دهد.