وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
بنده علاقه زیادی به روزه گرفتن دارم لذا از ماه مبارک سال قبل سعی کرده ام روزهای دوشنبه و پنجشنبه را روزه بگیرم ولی مشکل من این است که نمی دانم روزه قرض دارم یا خیر؟ لذا وقتی نیت می آوردم می گفتم: اگر روزه بدهی دارم قضای آن و اگر روزه بدهی ندارم روزه مستحبی روزه ام! اینچنین نیتی آیا صحیح است یا خیر؟
الحمدلله،
خیر، اینگونه نیت داشتن صحیح نیست و دربرگیرنده نوعی شک است و شک درعبادات پذیرفته نیست. علمای هیئت دائمی افتاء در مورد حکم روزه گرفتن با دو نیت قضاء و سنت می گویند:
« لا یجوز صیام التطوع بنیتین، نیه القضاء ونیه السنه».
یعنی: «جایز نیست که روزه مستحب را با دو نیت یعنی نیت قضاء و نیت سنت، بجا آورد».
فتاوی اللجنه الدائمه للبحوث العلمیه والإفتاء (۱۰/۳۸۳).
البته قبلا باید یادآور شویم که تلفظ نیت با زبان بدعت است، و نباید برای نیت کردن، الفاظ خاصی را بر زبان جاری ساخت، بلکه کافیست تا نیت فلان عبادت را در قلب خود داشت و مرور کرد، زیرا پیامبر صلی الله علیه وسلم که اسوه و الگوی ما مسلمانان است، هرگز برای روزه یا نماز نیت را بر زبان جاری نکردند، پس ما هم به نشانه ی اقتداء به ایشان نباید نیت را بر زبان جاری کنیم.
و اما کسی که در روزهای دوشنبه و پنج شنبه روزه می گیرد، او می تواند بر آن یا فقط نیت قضای روزه رمضانش و یا فقط نیت روزه سنت را داشته باشد. اگر او در روز دوشنبه یا پنج شنبه – که روزه گرفتن در این دو روز هفته مستحب است – نیت قضای رمضان داشته باشد، در آنصورت هم قضای روزه رمضان را انجام داده و هم از اجر و ثواب روزه مستحبی (دوشنبه ها و پنج شنبه ها) نیز برخوردار می شود. بعبارتی کسی که روزه قضای خود را عمدا در روز دوشنبه و یا پنج شنبه قرار می دهد، او از دو اجر برخوردار می شود:
۱- اجر بجا آوردن روزه قضایش
۲- اجر روزه مستحبی روزهای دوشنبه یا پنج شنبه
بنابراین نیازی نیست که چنین نیت داشته باشد که: (اگر روزه قرض دارم قضای آن و اگر روزه قرض ندارم روزه مستحبی باشد).
علامه ابن عثیمین رحمه الله می گوید: « کسی که در روز عرفه یا عاشورا روزه بگیرد درحالیکه قضای رمضان بر گردن وی است، روزه اش صحیح است اما اگر در آن روز نیت قضای رمضان بیاورد در اینصورت دو پاداش می گیرد: یکی پاداش روزه مستحب عرفه یا عاشورا و دیگری پاداش قضای روزه رمضان، البته این امر (یعنی دو پاداش) به نسبت روزه ی مستحب مطلق- که به روزه ی رمضان مرتبط نمی شود، است..». “فتاوی الصیام” (۴۳۸).
بر طبق فرموده جناب علامه ابن عثیمین؛ چنین حکمی را می توان در مورد روزه ی قضاء در دوشنبه و پنج شنبه نیز صادر نمود، زیرا روزه ی این دو روز به روزه ی رمضان مرتبط نمی شود، و این تنها شش روز سنت ماه شوال است که به روزه ی رمضان مرتبط است، یعنی در این شش روز اگر کسی نیت قضاء داشته باشد، اجر سنت شوال را نمی برد.
پس ما توصیه می کنیم که:
اولا: سعی کنید بنا بر اجتهاد خویش تخمین بزنید که آیا روزه قضاء دارید یا خیر؟ و اگر روزه قضاء دارید چند روز است؟ اگر تعداد روزهای قرضی را نمی دانید کافیست تا بر اساس اجتهاد خود تخمینی بزنید، آنگاه آن روزها را قضاء کنید تا قضای رمضان شما تمام شود.
دوما: اگر پس از بررسی و اجتهاد تخمین زدید که چند روزی را بدهکار هستید، می توانید آنها را در روزهای دوشنبه یا پنج شنبه قضاء کنید تا علاوه بر انجام روزه ی قضاء خود، از اجر و ثواب روزه روزهای دوشنبه و پنج شنبه نیز برخوردار شوید.
بر این اساس؛ دیگر نیازی نیست تا آنگونه نیت داشته باشید، بلکه روز دوشنبه و یا پنج شنبه را با نیت قضاء روزهای قرضی روزه بگیرید، و انشاءالله علاوه بر اجر قضای رمضان، از اجر و ثواب روزه مستحب در این دو روز هم برخوردار می شوید.
والله اعلم
وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین