حکم استقبال از حاجیانی که از حج باز می گردند؟ و حکم غذا دادن به مناسبت آن؟

۱-آیا حاجی که به حج میرود باید پیش از اینکه به حج برود به دیدارش برویم؟

۲-آیا حاجی که از حج میاید باید به استقبالش برویم؟

۳-آیا حاجی که از حج میاید باید که گوسفند بکشد و برای مردمی که به دیدارش میروند تحفه بدهد (تسبیح ؛ جای نماز..)؟

 

الحمدلله،

رفتن برای دیدن کسی که به حج می رود و یا استقبال نمودن اکر کسی که از حج می آید، لازم نیست امر این امر مباح است، زیرا این امورات جزو عادات هستند نه عبادات، بنابراین استقبال از کسی که از حج برگشته و یا رفتن برای دیدن او جایز است ولی لازم یا واجب و یا مستحب نیست.

از شیخ ابن عثیمین رحمه الله سوال می شود: هر سال (در روستای ما) مردم ولیمه هایی می دهند بنام “ذبایح برای حجاج” یا “شادی حججاج” یا “سلامت حجاج”، و گاهی اوقات این گوشتها از گوشت قربانی، و گاهی هم ذبایح جدید هستند، و گاهی نوعی تبذیر و زیاده روی می شود، رای شما از لحاظ شرعی و اجتماعی چیست؟

شیخ جواب می دهند:

“این امر ایرادی ندارد، ایرادی نیست که هنگام بازگشت حجاج آنها را اکرام نمود، زیرا این امر دلالت بر استقبال از آنها و نیز تقویت کردنشان بر حج دارد، اما زیاده روی و اسرافی که به آن اشاره کردی همان چیزی است که بر آن نهی شده، زیرا از اسراف کردن نهی شده است، حال چه به مناسبت استقبال حجاج باشد و یا غیر آن، الله تعالی می فرماید: « وَلا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ »الأنعام/۱۴۱: و اسراف و زیاده روی نکنید چرا که خداوند اسراف کاران را دوست نمی دارد. و می فرماید: « إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کَانُوا إِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ» الإسراء/۲۷

یعنی: کسانی که زیاده روی و تبذیر می کنند، برادران شیاطینند.

اما اگر چنانکه ولیمه ی مناسبی باشد و به اندازه ی نیاز حاضرین درست شود و یا یک کم بیشتر، این امر از لحاظ شرعی و اجتماعی بدون اشکال است، و بنظر می رسد که این مراسمات بیشتر در روستاها باشد، اما در شهرها باقی نمانده، و ما می بینیم که در شهرها بسیاری از مردم از حج می آیند و برایشان ولیمه ای داده نمی شود، اما در روستاهای کوچک چنین مراسماتی یافت می شود، و البته ایرادی بر آن نیست، و اهل روستا اهل کرم هستند و دوست ندارند کسی از آنها بر دیگری کوتاهی کند.”. ” لقاءات الباب المفتوح ” ( ۱۵۴ / السؤال رقم ۱۲ ) .

 

پس استقبال از حجاج و یا رفتن به دیدار کسی که قصد حج کردن دارد، جایز است البته بشرطیکه در آن امورات حرامی رخ ندهد و همچنین نباید در طعام و غذا درست کردن اسراف شود.

ولی بر کسی که از حج آمده یا به حج می رود واجب نیست تا به مردم طعام و غذا بدهد، بلکه اگر تمایل داشت این کار – با رعایت امورات شرعی- برایش جایز و مباح است و حتی مستحب هم نیست. و اما دادن هدیه و کادو به مردم و دوستان و آشنایان نیز واجب نیست، اما اگر خواست می تواند از باب هدیه، به هرکس که خواست کادویی بدهد ولی اگر هدیه ای نداد هیچگونه ایرادی ندارد.

اما سربریدن حیوانی مانند گوسفند یا غیره در جلوی پای حاجی صحیح نیست و اگر کسی آن گوسفند را برای حاجی قربانی کند، در حقیقت مرتکب شرک شده است زیرا قربانی کردن نباید برای کسی جز خداوند متعال صورت گیرد. پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند:

«لعن الله من ذبح لغیر الله» (روایت مسلم)، یعنی: “کسی که برای غیر از خداوند ذبح کند ملعون است”.