حکمت و معنی حکیم

حکمت عبارت است از قرار دادن اشیا در موضع شایسته اش، که از روی دقت و ظرافت صورت می گیرد.
و دلیل متصف بودن خداوند به حکمت، این قول او است:( وَهُوَ الْعَلِیمُ الْحَکِیمُ ) (التحریم: الآیه۲) معنی: (و او دارای علم و دارای حکمت است).

کلمه حکیم دو معنی دارد: یکی اینکه به معنای دارای حکمت است، در نتیجه به هیچ مسئله ای امر نداده و شیء را خلق نمی کند، و مسئله ای را نهی نمی کند، مگر از روی حکمت، و دیگر آنکه به معنای حاکم است، که به هر امری که اراده کند حکم می دهد و کسی را یارای بازجویی و مواخذه او نیست.

انواع حکمت خداوند:

حکمت خداوند بر دو نوع است: حکمت شرعیه و حکمت کونیه.

محل و مکان حکمت شرعیه، همان شرع است که عبارت از اموری هستند که پیامبران توسط وحی خداوند دریافت داشته و ابلاغ نموده اند که در نهایت دقت و ظرافت آمده اند. و حکمت کونیه محلش کون (هستی) و یا مخلوقات خداوند می باشند. در نتیجه هر آن چیزی را که خداوند خلق نموده است از روی نهایت دقت و مصلحت بوده است.

انواع حکم خداوند:

حکم خداوند نیز بر دو نوع است: حکم کونی، و حکم شرعی.

حکم کونی همان است که خداوند به وسیله آن و به مقتضای آن چیزی را مقدر نموده و یا می آفریند.

و دلیل آن نیز این قول خداوند در مورد برادران یوسف است که: ( فَلَنْ أَبْرَحَ الْأَرْضَ حَتَّى یَأْذَنَ لِی أَبِی أَوْ یَحْکُمَ اللَّهُ لِی ) (یوسف: الآیه۸۰) معنی: (هرگز از این سرزمین بر نخیزیم، تا اینکه پدرم اجازه دهد، یا خداوند درباره من حکمی فرماید.) و حکم شرعی همان است که خداوند به مقتضای آن امری را شرع می کند.

و دلیل آن این آیه است: (ذَلِکُمْ حُکْمُ اللَّهِ یَحْکُمُ بَیْنَکُمْ) (الممتحنه: الآیه۱۰) معنی : (آن همان حکم خداوند است که در میان شما حکم می کند).