حقیقت تصوف (۴)

شیخ عبدالرحمن وکیل در مقدمه کتابش (مصرع التصوف) می‌گوید: «تصوف پست‌ترین حیله‌ای بود که شیطان برای مسخره کردن بندگان، در جنگ با خدا و پیامبران او ابداع کرد، این حربه زردتشتیان بود که به وسیلۀ آن به ربانی بودن تظاهر می‌کردند، بلکه تصوف نقاب همه دشمنان صوفی برای دین حق است. اگر به خوبی در آن تحقیق کنی، تعالیم برهمایی، بودایی، زردتشتی، مانوی، افلاطونی، گنوسی، یهودی، نصرانی و بت پرستی جاهیت را در آن می‌یابی^[۱].

از خلال آراء و افکار این نویسندگان معاصر و علمای دیگری که مجال ذکر نام آنها نیست، درمی‌یابیم که تعداد زیادی از متفکران در مورد صوفیه به این نظر معتقدند. صوفیه [در اسلام وجود نداشته است] و به اسلام افزوده شده است و این امر از اعمال و افعالی که صوفیه انجام می‌دهند آشکار می‌شود، آن اعمالی که برای اسلام غریب و ناشناخته و به دور از آن است. ما به بررسی آراء به این صوفی‌های متأخر که هم تعدادشان زیاد است و هم بیشتر دچار سرگردانی شده‌اند، می‌پردازیم.

امّا متقدمین مثل فضیل بن عیاض و جنید و ابراهیم بن أدم و دیگران، تا حدودی میانه‌رو بوده‌اند.

[۱]– مصرع التصوف، صفحه ۱۹٫