حضرت سعد در سن هفده سالگی در اثر تبلیغ حضرت ابوبکر صدیق مسلمان شد ، او سوارکاری ماهر و تیراندازی مشهور بود ، در کلیه جنگهای پیامبرخداشرکت فعالانه داشت.
در نبرد احد حضرت سعد با تیر و کمانش به دفاع از پیامبر مردانه ایستاد و با هر تیری که می انداخت مشرکی را به هلاکت می رساند در اینجا بود که پیامبرخدا فرمود:بزن سعد،بزن بینداز پدر و مادرم فدایت!
اوج معروفیت حضرت سعد در جنگ قادسیه است جنگی که فرماندهی
ارتش اسلام در دستان پرقدرت حضرت سعد قرار داشت.
حضرت سعد با لشکریان اندکش با تجهیزات بسیار کمتر از طرف مقابلش که دارای ارتشی عظیم و تجهیزات بیشماری بود پیروز می شود و وقتی که به مداین وارد می شود، با دیدن آن همه ثروت و اشیاء قیمتی در آنجا خود را نه تنها نمی بازد بلکه با کمال خلوص دو رکعت نماز شکر به جای می آورد و همه آن ثروت را به مدینه می فرستد.
رشادتهای حضرت سعد در فصل دوم در جنگ مداین توضیح داده شده است.
که چطور بر رستم فرخزاد فرمانده ارتش ایران پیروز می شود.
فردوسی در مورد سعد سردار قادسیه در شاهنامه چنین سروده:
چنان بد کجا سر افراز عرب
که از تیغ او روز گشتی چو شب
عمر آنکه بد مؤمنان را امیر
ستوده وی را خالق بی نظیر
گزین سعد وقاص با سپاه
فرستاد تا رزم جوید چو شاه
چو بخت عرب بر عجم چیره شد
همین بخت ساسانیان تیره شد
حضرت علی مرتضی گوید:
اطلاع ندارم که پیغمبر به جز سعد بن ابی وقاص به کس دیگری بگوید پدر و مادرم فدایت، ولی شنیدم که پیامبر در جنگ احد به سعد می گفت: تیراندازی کن،تیراندازی کن پدر و مادرم فدایت.