حضرت ابوبکر صدیق(رض) (قسمت هشتم)

جایگاه علمی حضرت ابـوبـــکر رضـی اللـه عنـه

اهل سنت بر این مسأله اتفاق نظر و بلکه اجماع دارند که حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه عالم‏ترین شخص امت است. زیرا حضرت ابوبکر رضی الله عنه همواره ملازم و همراه رسول خدا صلی الله علیه وسلم بوده است. او بیش از دیگران در سفر و حضر، شب و روزش را با رسول خدا صلی الله علیه وسلم می‏گذرانید، رسول خدا صلی الله علیه وسلم هرگاه می‏خواستند با صحابه در مورد مسأله ‏ای مشورت و رایزنی کنند، ابتدا با حضرت ابوبکر رضی الله عنه مشورت و رایزنی می‏فرمود؛ حتی گاهی به مشورت با ابوبکر رضی الله عنه بسنده می‏کرد و مشورت او را به اجرا می‏گذاشت و گاهی پس از مشورت با ابوبکر رضی الله عنه با دیگر صحابه کرام نیز مشورت می‏نمود و معمولاً در صورت وجود اختلاف نظر در مشورت ابوبکر- رضی الله عنه و دیگران، به مشورت ابوبکر عمل می ‏فرمود.
گماشتن حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه در اولین سال فرض شدن حج، به عنوان امیر حج، همچنین توصیه رسول الله صلی الله علیه وسلم در حق حضرت ابوبکر برای امامت نماز مسلمانان، نمونه ‏های بارزی از علم و فراست این بزرگمرد تاریخ جهان اسلام است که مستقیما از سوی سرور دو عالم حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه وسلم مهر تایید دریافت می‏کند.
در باب احکام زکات نیز فقها به احکامی در این مورد اعتماد کرده‏اند که حضرت انس رضی الله عنه از حضرت ابوبکر رضی الله عنه فرا گرفته است. چرا که ابوبکر بیش از دیگران به آموزه‏ های پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم و ناسخ و منسوخ بودن احکام در این موضوع تسلط و آگاهی داشته است. دانش حضرت ابوبکر رضی الله عنه در نهایت استدلال و وسعت بوده است، به طوری که ایشان در دوران حیات رسول خدا صلی الله علیه وسلم فتوا می‏داد و قضاوت می‏نمود که عمدتاً فتاوی و قضاوت‏های وی مورد تأیید رسول خدا صلی الله علیه وسلم نیز قرار می‏گرفت.
در صحیح ابن حبان، روایتی از حضرت عبدالله بن عمر رضی الله عنهما نقل شده است که به صراحت بیان‏گر جایگاه علمی حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه می‏باشد؛ در صحیح ابن حبان آمده است: « عن عبید الله بن عمر عن سالم بن عبد الله : عن أبیه قال : قال رسول الله صلى الله علیه و سلم : ( رأیت کأنی أعطیت عسا مملوءا لبنا فشربت منه حتى تملأت فرأیتها تجری فی عروقی بین الجلد واللحم ففضلت منها فضله فأعطیتها أبا بکر ) قالوا  یارسول الله هذا علم أعطاکم الله حتى إذا تملأت منه فضلت فضله فأعطیتها أبابکر. فقال صلى الله علیه و سلم: قد أصبتم.» ([در خواب] دیدم که کاسه‏ای پر از شیر به من داده شد و از آن به گونه‏ای سیر نوشیدم که گویا آن را می‏دیدم که در رگهایم و در میان پوست و گوشتم جریان یافته است؛ مقداری از آن شیر باقی ماند؛ مقدار باقیمانده را به ابوبکر دادم. صحابه عرض کردند: ای رسول خدا! این، همان علمی است که خداوند متعال به شما داده و شما از آن سرشار گشته و مقداری را نیز به ابوبکر داده‏اید. رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمودند: درست تعبیر کردید.)
علامه سیوطی رحمه الله در مورد علم و فقاهت حضرت ابوبکر صدیق می‏گوید: من، در نوشتارهای حافظ ذهبی رحمه الله دیده‏ام که از جمله کسانی که در فن و دانش زمان خود، یگانه دوران بوده‏اند، ابوبکر رضی الله عنه می‏باشد که در نسب‏شناسی، یگانه زمان خویش بوده است. ابوبکر رضی الله عنه- از این دانش خود در راه دعوت استفاده کرد و بدین طریق اسوه همگان قرار گرفت تا به همه کارداران و کارشناسان بفهماند که باید از دانش، تخصص و شغل خود، در هر رشته و پایه‏ای که باشد چه در پهنه علوم نظری و چه در عرصه علوم تجربی و یا مشاغل مهم در سطح جامعه و ساختار اجتماعی در راه خدا استفاده کنند و برای گسترش دعوت اسلامی به کار گیرند. [تاریخ الخلفاء، ص:۱۰۰].