توحید الوهیت: دلایل و بیان اهمیت آن (۱)

دلایل آن:

نصوص و دلایل بر وحدانیت پروردگار در الوهیت دلالت دارند و دلایل بر آن بسیار زیاد است:

• گاهی به آن امر می‌کند همانگونه که الله تعالی می‌فرماید: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلنَّاسُ ٱعۡبُدُواْ رَبَّکُمُ ٱلَّذِی خَلَقَکُمۡ وَٱلَّذِینَ مِن قَبۡلِکُمۡ لَعَلَّکُمۡ تَتَّقُونَ ٢١﴾ [البقره: ۲۱]. «ای مردم پروردگارتان که شما و کسانی که پیش از شما بودند را خلق کرده است بپرستید باشد که تقوا پیشه کنید» و می‌فرماید: ﴿۞وَٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَلَا تُشۡرِکُواْ بِهِۦ شَیۡ‍ٔٗاۖ﴾ [النساء: ۳۶]. «الله را بپرستید و همراه او هیچ چیز را شریک قرار ندهید» و می‌فرماید: ﴿۞وَقَضَىٰ رَبُّکَ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّآ إِیَّاهُ﴾ [الإسراء: ۲۳]. «و پروردگارت حکم نمود که جز او را نپرستید.» و آیات دیگر که در این باره آمده است.
• گاهی بیان می‌دارد که توحید الوهیت اساس بوجود آوردن مخلوقات و جن و انس می‌باشد. الله تعالی می‌فرماید: ﴿وَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِیَعۡبُدُونِ ۵۶﴾ [الذاریات: ۵۶]. «جن و انس را جز برای عبادت خود خلق نکردم».
• گاهی بیان می‌دارد که هدف از بعثت و فرستادن پیامبران توحید الوهیت بوده است کما اینکه می‌فرماید: ﴿وَلَقَدۡ بَعَثۡنَا فِی کُلِّ أُمَّهٖ رَّسُولًا أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَٱجۡتَنِبُواْ ٱلطَّٰغُوتَۖ﴾ [النحل: ۳۶]. «در میان هر امتی پیامبری فرستادیم که خداوند را عبادت کنند و از طاغوت دوری گزینند» و می‌فرماید: ﴿وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِکَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِیٓ إِلَیۡهِ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعۡبُدُونِ ٢۵﴾ [الأنبیاء: ۲۵]. «قبل از تو هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر اینکه به او وحی کردیم که هیچ الهی جز من نیست پس مرا بپرستید».
• گاهی نیز بیان می‌دارد که هدف از نازل کردن کتاب‌های آسمانی همین توحید الوهیت است: ﴿یُنَزِّلُ ٱلۡمَلَٰٓئِکَهَ بِٱلرُّوحِ مِنۡ أَمۡرِهِۦ عَلَىٰ مَن یَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦٓ أَنۡ أَنذِرُوٓاْ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱتَّقُونِ ٢﴾ [النحل: ۲]. «ملائکه را به همراه وحی به فرمان خود بر هرکس از بندگانش که بخواهد نازل می‌کند که بترساند از اینکه هیچ معبود بر حقی جز من نیست پس تقوا پیشه کنند».
• گاهی به بیان پاداش بزرگ برای اهل آن و آنچه برای آن‌ها از مزد بزرگ و نعمت‌های کریم در دنیا و آخرت آماده شده می‌پردازد. همچنانکه الله تعالی می‌فرماید: ﴿ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَلَمۡ یَلۡبِسُوٓاْ إِیمَٰنَهُم بِظُلۡمٍ أُوْلَٰٓئِکَ لَهُمُ ٱلۡأَمۡنُ وَهُم مُّهۡتَدُونَ ٨٢﴾ [الأنعام: ۸۲]. «کسانی که ایمان آوردند و آن را با شرک نیامیختند برای آن‌ها امنیت است و آن‌ها هدایت شدگانند».
• گاهی به برحذر داشتن از ضد آن و به بیان خطر مخالفت کردن با آن می‌پردازد و آنچه که خداوند سبحان از عذاب دردناک برای کسی که آن را ترک کند آماده کرده را، بیان می‌دارد. مانند این سخن الله تعالی: ﴿إِنَّهُۥ مَن یُشۡرِکۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ حَرَّمَ ٱللَّهُ عَلَیۡهِ ٱلۡجَنَّهَ وَمَأۡوَىٰهُ ٱلنَّارُۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِینَ مِنۡ أَنصَارٖ ٧٢﴾ [المائده: ۷۲]. «هرکس برای خداوند شریک قرار دهد خداوند بهشت را بر او حرام کرده و جایگاهش آتش است و برای ظالمان و مشرکان یاری دهنده‌ای نیست» و می‌فرماید: ﴿وَلَا تَجۡعَلۡ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتُلۡقَىٰ فِی جَهَنَّمَ مَلُومٗا مَّدۡحُورًا ٣٩﴾ [الإسراء: ۳۹]. «و همراه الله معبودی دیگر قرار مده مگرنه حسرت زده و مطرود در جهنم افکنده خواهی شد».

و انواع دلایل دیگر که بر بیان توحید و دعوت به سوی آن و یادآوری فضل و بیان ثواب اهل آن و بزرگی خطر مخالفت با آن می‌پردازد.