تعریف نظر(۲)

نظر از لحاظ اصطلاحی

حجت الاسلام غزالی رحمه الله نظر را چنین تعریف می‌کند:

«النظر هو الاستبصار أو الاعتبار أو التفکر أو التذکر، أو التأویل أو التدبر »([۱]) ( نظر به معانی دریافتن یا توجه کردن یا تفکر کردن یا یاد داشتن یا تفسیر کردن و یا اندیشیدن است.)

و باقلانی آن را اینگونه تعریف می‌کند: «نظر، فکری است که به وسیلۀ آن علم یا غلبۀ ظن حاصل می‌گردد…، گفته شده: النظر: ترتیب امور معلوم یا مظنون تا به اندیشه و… منجر می‌شود.»([۲])

قاضی عبدالجبار از معتزله، نظر را فقط منحصر در نظر قلب می‌داند و می‌گوید: «و حقیقت نظر، فکر است…، و فکر، تأمل و اندیشیدن در حالت اشیاء، و اندیشیدن بین آن اشیاء و غیره یا تشخیص حادثه است.»([۳])

از تعاریف فوق، اینگونه استنباط می‌شود که نظر، همان تفکر و تأمل و اندیشیدن است.

 

 

 

([۱])غزالی، احیاء علوم‌الدین، ۴/۳۶۳٫

([۲])اسنوی، التمهید، ص ۶٫

([۳])ابن قدامه مقدسی، المغنی، ۱۲/۴٫