تصحیف به اعتبار لفظ یا معنی به دو قسمت تقسیم می‌گردد:‏

‏۱) تصحیف در لفظ: همانند مثالهای سابق که در تقسیمات گذشته ذکر شدند.‏

‏۲) تصحیف در معنی: یعنی راوی مصحِّف (کسی که دچار خطا می‌شود) لفظ حدیث را همانند ‏خود و بدون تغییر روایت می‌کند، ولی حدیث را بگونه‌ای تفسیر می‌کند که دلالت بر فهم ‏نادرست وی دارد. مانند گفته‌‌ی ابوموسی عَنَزی: «نحن قوم لنا شرف، نحن من عَنزَهَ، صلی ‏إلینا رسول الله صلی الله علیه وسلم». (قوم و قبیله‌‌ی ما دارای شرف است، ما از قبیله‌‌ی عنزه ‏هستیم، و پیامبر ج به سوی ما نماز خوانده‌اند!) که مقصود ابوموسی از این ‏گفته‌اش اشاره به حدیث «أن النبی صلی الله علیه وسلم صلی إلی عنزَه» بود. (همانا پیامبر ‏ج رو به نیزه نماز خواند.) و ابوموسی گمان نمود که پیامبر ج به سوی قبیله‌‌ی آن‌ها نماز خوانده! در حالی که «عَنزَه» در اینجا به معنای نیزه‌‌ی جنگی ‏کوچکی است که گاهی نمازگزار آن را بعنوان ستره جلوی خود قرار می‌دهد.‏

مقاله پیشنهادی

آنچه به هنگام بازگشت از حج یا عمره یا غیره گفته می‌‌شود

عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ رضی الله عنهما قَالَ: کَانَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه …