تشبیه و تمثیل دو اصطلاحاند که به یک معنا به کار میروند. و در بحث اسماء و صفات تشبیه، یعنی خالق را به مخلوق تشبیه کردن و تمثیل یعنی، صفات خالق را همانند صفات مخلوق دانستن.
تشبیه بر دو بخش است:
نخست: تشبیه خالق به مخلوق. مانند نصارا که عیسی پسر مریم علیهما السلام را به الله تشبیه میکنند. و همانند یهود که عزیر را شبیه الله متعال می دانستند. یا به مانند مشرکین که الله را به بتهای خود تشبیه می کردند. الله تعالی بسی بزرگوارتر از آن است که آنان می گویند.
دوّم: تشبیه الله متعال به مخلوقش. می گویند: صورتی همانند مخلوقات دارد و دستش بسان دست مخلوقش می باشد. و همچون مخلوقش می شنود. و به مانند این اعتقادات. الله متعال بسیار بزرگوارتر از آن است که آنان می گویند.