وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
ترتیب علائم بزرگ قیامت (۱)
احادیثی که بیانگر نشانه‌های بزرگ قیامت هستند، آنها را باهم و بدون ترتیب بیان کرده‌اند، زیرا ترتیبشان در گفتار، نشانۀ ترتیب آنها در وقوع نبوده و بهوسیلۀ حرف «و» عطف شده‌اند که مقتضی ترتیب نیست.
ترتیب آنها در برخی متون، برخلاف ترتیبشان در متون دیگر آمده است.[۱]
اکنون خلاصه‌ای از احادیثی که نشانه‌های قیامت را به طور کلّی یا جزئی بیان کرده‌اند، نقل می‌گردد.
امام مسلم در صحیح خود، از حذیفه بن أسید غفاری س چنین نقل می‌کند: پیامبر صلی الله علیه وسلم نزد ما آمدند درحالی که مشغول گفتگو بودیم. ایشان پرسیدند: «مَا تَذَاکَرُونَ؟»؛ «دربارۀ چه چیزی سخن می‌گویید؟» گفتیم: از قیامت سخن می‌گوییم. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «إنها لَنْ تَقُومَ حَتَّى تَرَوْنَ قَبْلَهَا عَشْرَ آیَاتٍ»؛ «قطعاً قیامت برپا نخواهد شد تا اینکه پیش از آن، ده نشانه ببینید.»
پیامبر صلی الله علیه وسلم از دود، دجّال، دابّه، طلوع خورشید از مغرب، نزول عیسی، خروج یأجوج و مأجوج و سه بار فرورفتن [مردم] در زمین؛ یک مرتبه در شرق، باری در غرب و یک بار در جزیره العرب نام بردند و آخرین نشانه، آتشی است که از سمت یمن خارج میشود و مردم را به سمت رستاخیز می‌راند.[۲]
مسلم حدیث فوق را از ابوسریحه حذیفه بن أسید س با الفاظی دیگر روایت نموده است؛ او می‌گوید: پیامبر صلی الله علیه وسلم در اتاقی بودند و ما پایین‌تر از ایشان بودیم که متوجّه ما شده و فرمودند: «مَا تَذْکُرُونَ؟»؛ «از چه سخن می‌گویید؟» گفتیم: دربارۀ قیامت. رسول الله ج فرمودند: «إِنَّ السَّاعَهَ لَا تَکُونُ حَتَّى تَکُونَ عَشْرُ آیَاتٍ: خَسْفٌ بِالْمَشْرِقِ، وَخَسْفٌ بِالْمَغْرِبِ، وَخَسْفٌ فِی جَزِیرَهِ الْعَرَبِ وَالدُّخَانُ وَالدَّجَّالُ، وَدَابَّهُ الْأَرْضِ، وَیَأْجُوجُ وَمَأْجُوجُ، وَطُلُوعُ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا، وَنَارٌ تَخْرُجُ مِنْ قُعْرَهِ عَدَنٍ تَرْحَلُ النَّاسَ»؛ «قطعاً قیامت نخواهد آمد تا اینکه ۱۰ نشانه به وقوع پیوندد: فرورفتن [مردم] به زمین در سمت شرق، فرورفتن به زمین در طرف غرب و فرو رفتن به زمین در جزیره العرب، دود، دجّال، دابّه الأرض، خروج یأجوج و مأجوج، طلوع خورشید از سمت مغرب و آتشی که از گودال [شهر] عدن خارج میشود و مردم را کوچ می‌دهد.»
در روایت دیگر، دهمین نشانه، نزول عیسی بیان شده است.
و بنا بر روایتی، دهمین نشانه بادی است که مردم را به دریا می‌اندازد.[۳]
مسلم از ابوهریره س نقل نموده که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «بَادِرُوا بِالْأَعْمَالِ سِتًّا: طُلُوعَ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا، أَوِ الدُّخَانَ، أَوِ الدَّجَّالَ، أَوِ الدَّابَّهَ، أَوْ خَاصَّهَ أَحَدِکُمْ أَوْ أَمْرَ الْعَامَّهِ»[۴]؛ «پیش از فرارسیدن ۶ نشانه، برای انجام اعمال [نیک] شتاب کنید: طلوع خورشید از سمت مغرب، دود، ظهور دجّال، دابّه و مرگ هریک از شما یا فرارسیدن قیامت.»
و با لفظی دیگر آمده است که: «بَادِرُوا بِالْأَعْمَالِ سِتًّا: الدَّجَّالَ، وَالدُّخَانَ، وَدَابَّهَ الْأَرْضِ، وَطُلُوعَ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا، وَأَمْرَ الْعَامَّهِ، وَخُوَیْصَّهَ أَحَدِکُمْ»[۵]؛ «پیش از فرارسیدن ۶ نشانه، برای انجام اعمال [نیک] بشتابید: ظهور دجّال، دود، دابّه الأرض، طلوع خورشید از مغرب، فرارسیدن قیامت و مرگ هریک از شما.»
[۱]– نک: التّذکره، ص ۷۳۹؛ أشراط السّاعه، ص ۲۳۹٫
[۲]– صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۲۹۰۱٫
[۳]– صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۲۹۰۱٫
[۴]– صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۲۹۴۷٫
[۵]– همان.