وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
در مورد حدیث زیر معلومات بدهید:
«نسایی و حاکم از عامر بن سعد روایت کرده است که به جشن عروسی رفتم دیدم قرظه بن کعب و ابو مسعود انصاری در انجا هستند و کنیزانی مشغول آواز خواندن می باشند به آنها گفتم ای یاران پیامبر به آواز کنیزان گوش می دهید گفتند اگر ما را می خواهی با ما بمان زیرا پیامبر صلی الله علیه وسلم در عروسی به ما سرود را اجازه داده».
این حدیث را ابن حزم در کتاب محلی آورده و می گوید موسیقی حرام نیست . معلومات کامل شما را در این زمینه می خواهم.
الحمدلله،
در مورد صحت این حدیث اطلاعی نداریم.
اما شبیه این روایت را امام بیهقی روایت کرده از طریق ابی اسحاق که گفت: « سمعت عامر بن سعد البجلی یقول : ” شهدت ثابت بن ودیعه وقرظه بن کعب الأنصاری فی عرس وإذا غناء فقلت لهما فی ذلک فقالا إنه قد رخص فی الغناء فی العرس والبکاء على المیت فی غیر نیاحه “. رواه البیهقی (۱۴۴۶۹) .
یعنی: شنیدم که عامر بن سعد جبلی می گفت: دیدم که ثابت بن ودیعه و قرظه بن کعب انصاری در عروسی حضور داشتند که در آنجا آواز (سرود) می خواندند، به آنها گفتم که در این مکان چکار می کنید؟! گفتند: این رخصتی است که در مورد آواز خوانی در عروسی و گریه بر مرده بشرطیکه همراه با نوحه نباشد داده شده است.
بر طبق این حدیث گوش دادن به آواز – بشرطیکه منکراتی در شعر آن نباشد و همراه با آهنگ و موسیقی نباشد- مباح است، و ایرادی ندارد، البته گوش دادن به آواز زنان جایز نیست که مردی بیگانه به آواز زنی گوش فرا دهد.
اما این حدیث اشاره ای به موسیقی نکرده، بلکه در مورد مباح بودن آواز خوانی بدون موسیقی است و لذا استناد ابن حزم به این حدیث برای مباح بودن موسیقی مردود است.
و بر طبق این حدیث چنین نتیجه گرفته می شود که آوازخوانی در عروسی جایز است، البته بشرطیکه آلات موسیقی در آن بکار نبرند ولی بکار بردن دف بدون خلخال جایز است زیرا احادیث دیگری در این مورد وارد شده اند که دلیل بر جواز بکار بردن دف فقط توسط زنان در عروسی است.
از ام المومنین عایشه رضی الله عنها روایت است که: “پدرم ابوبکر بر من وارد شد در حالی که دو نفر از دختر بچه های انصار در مورد دلاورمردی های انصار در روز بعاث آواز می خواندند (و در روایتی دیگر آمده که دف می زدند) و البته خواننده گان خوبی نبودند! پس ابوبکر گفت: آیا مزمار شیطان در خانه رسول خدا؟! و آن روز عید فطر بود، پس رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمود: ای ابابکر! هر قومی عیدی دارد و این هم روز عید ماست” (صحیح است: صحیح سنن ابن ماجه ـ علامه آلبانی ۱۵۴۰)
در این حدیث چنین برداشت می شود که آواز خوانی زنان همراه با دف جایز است، نکته ی جالب اینست که می توان با استناد به همین حدیث حرمت موسیقی را ثابت نمود؛ دیده می شود که ابوبکر صدیق رضی الله عنه به آن آواز همراه با دف عبارت ” مزمار شیطان ” را بکار برد، و این دلیل است که صحابه رضی الله عنهم در زمان حیات رسول خدا صلی الله علیه وسلم موسیقی را مزمار شیطان می دانستند، و در این حدیث پیامبر صلی الله علیه وسلم سخن ابوبکر را (مزمار شیطان) انکار نکرد، بلکه فقط به ابوبکر رضی الله عنه اشاره نمود که این نوع غنا (یعنی آواز همراه با دف توسط زنان) جزو مزمار شیطان نیست، یعنی این نوع جایز است.
والله اعلم
وصلی الله وسلم علی محمد وعلى آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلى یوم الدین