بنابر روایت ابوداوود و ابن ماجه و ترمذی از ابن مسعود، پیامبر صلی الله علیه وسلم فرموده است:
«إِنَّ أَوَّلَ مَا دَخَلَ النَّقْصُ عَلَى بَنِی إِسْرَائِیلَ، کَانَ الرَّجُلُ یَلْقَى الرَّجُلَ، فَیَقُولُ: یَا هَذَا، اتَّقِ اللَّهَ وَدَعْ مَا تَصْنَعُ، فَإِنَّهُ لَا یَحِلُّ لَکَ، ثُمَّ یَلْقَاهُ بالْغَدِ، فَلَا یَمْنَعُهُ ذَلِکَ أَنْ یَکُونَ أَکِیلَهُ وَشَرِیبَهُ وَقَعِیدَهُ، فَلَمَّا فَعَلُوا ذَلِکَ ضَرَبَ اللَّهُ قُلُوبَ بَعْضِهِمْ بِبَعْضٍ».[۱]
«اولین نقص و عیبی که گریبانگیر یهودیان شد، این بود که مردی با مرد دیگری روبرو میشد و به او میگفت: فلانی! این چه کاری است؟! از خدا بترس و از این کار دست بردار که برای تو حلال نیست؛ اما وقتی در روز دوم با شخص مرتکب منکر روبرو میشد عمل منکر وی باعث نمیشد که همنشین او نشود و با او غذا نخورد و آب ننوشد و چون این کار را کردند، خداوند دلهای ایشان را به یکدیگر زد»؛ حضرت صلی الله علیه وسلم، سپس این آیات را تلاوت کرد: ﴿لُعِنَ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ مِنۢ بَنِیٓ إِسۡرَٰٓءِیلَ…﴾ و سرانجام فرمودند: «کَلَّا وَاللَّهِ لَتَأْمُرُنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلَتَنْهَوُنَّ عَنِ الْمُنْکَرِ، وَلَتَأْخُذُنَّ عَلَى یَدَ الظَّالِمِ، وَلَتَأْطُرُنَّ عَلَى یَدِ الظَّالِمِ وَلَتأْطَرُنَّ عَلَی الْحَقِّ أَطَراَّ، أَوْ تَقْصُرُنَّ عَلَى الْحَقِّ قَصْرًا» «نه قطعاً، به خدا سوگند که شما باید امر به معروف و نهی از منکر کنید و ستمگر را از ستمگری بازدارید و به پذیرش حق وادارید»
مقصود از «زدن دلها به یکدیگر» که در حدیث آمده است و یکی از آثار آن رویکرد انفعالی است، شیوع دشمنی و کینه به جای محبت و برادری است.
[۱]– ابو داود (۴۳۳۶)، آلبانی گوید: ضعیف.